De 5 boeken die het leven van Wim Distelmans hebben veranderd
Oncoloog en pionier in de palliatieve zorg Wim Distelmans (65) is een druk bezet man. Zeker nu ook de opnames van “Topdokters” op Vier er nog eens bijkomen. Door zijn professionele activiteit heeft hij niet veel tijd meer om te lezen. Toch is het voor hem een belangrijke bezigheid. Het zit er enigszins ingeramd. "Mijn moeder was vrij streng. Televisie werd dan ook in die tijd geweerd bij ons thuis. Ze zei altijd: "Je moet maar lezen. Dat is belangrijker."" Om een goeie en snelle selectie te maken, gaat Distelmans af op auteurs die hem inspireren. Veeleer dan op een titel of een onderwerp.
1. The conquest of happiness – Bertrand Russel
Het boek "De verovering van het geluk" is geschreven in 1930, maar is volgens Distelmans nog steeds brandend actueel. "De tips die Russel geeft om gelukkig te zijn, zijn honderd jaar na publicatie nog altijd van toepassing. Wat mij vooral is bijgebleven is dat je je niet in details mag verliezen, maar het grote geheel voor ogen moet zien. Ook in relatie met andere mensen: je moet proberen het positieve in mensen te zien en niet het negatieve. Daarbovenop mag je je niet vasthouden aan materiële dingen. Die zijn net heel vergankelijk. We zijn steeds meer bezig met het verwerven van bezit, maar we worden ook ongelukkiger. Er is een link die je niet mag miskennen."
2. A l’orée de la forêt vierge – Albert Schweitzer
"Dit boek heb ik gelezen toen ik nog adolescent was. Op een moment dat ik in een existentiële crisis zat en niet goed wist wat ik moest aanvangen met mijn leven." Het boek gaat over een Duitse protestantse dominee die plots beslist om naar Lambaréné, een nederzetting bij Gabon in Afrika, te vertrekken om daar de zwarten te helpen tegen allerlei infectieziektes. "Het sprak tot mijn verbeelding om iemand te zien die zo’n voorbeeldfunctie inneemt. Hij was op dat moment een held voor mij en de mens heeft nood aan mooie voorbeeldfiguren. Aan mensen die kijken naar de wereld waarin ze leven."
3. Limits to medicine – Ivan Illich
Begin jaren zeventig was de medische technologie goed aan het boomen. Overal lof. Maar Ivan Illich heeft daarbij kritische kanttekeningen gemaakt. Hij merkte op dat met al die medische technologie die ontwikkeld was, de levensverwachting en de gezondheidszorg van de maatschappij daarom globaal gezien niet steeg. "Artsen waren de nieuwe goden. Veel mensen waren hun geloof in een religie kwijt omdat de natuurfenomenen die hen angstig maakten, meer en meer verklaarbaar werden. Met die medische technologie kregen de artsen een buitenproportionele macht. Toch is die technologie niet voor alle individuele gevallen nuttig en mensen blijven sterfelijk. In sommige gevallen is comfortbehandeling, wat we nu palliatieve zorg noemen, de enige oplossing."
Illich staaft dit volgens Distelmans op zo’n verhelderende manier, dat het hem, een pas afgestudeerde arts, en zijn carrière helemaal heeft bepaald. "Ik heb mij laten leiden door Illich en hij is de reden waarom ik nu aan palliatieve zorg doe."
4. Ons levenseinde humaniseren – Hugo Van den Enden
Moraalfilosoof Hugo Van den Enden schreef dit boek nog voor er sprake was van de euthanasiewet. "Van den Enden wist het zo goed te beargumenteren, dat ik het boek zo goed als uit het hoofd heb geleerd voor als ik naar een publiek debat moest gaan. Hij legt de zelfbeschikking van mensen haarfijn uit, op een manier dat ik het niet zou kunnen. Samen, met tal van andere mensen, zijn we er toch in geslaagd om in 2002 een degelijke wet inzake euthanasie, palliatieve zorg en patiëntenrechten te realiseren."
5. Fikry El Azzouzi – Drarrie in de nacht
"Ik heb het geluk gehad om El Azzouzi, een jonge auteur van Marokkaanse origine, te ontmoeten." In zijn boek "Drarrie in de nacht" weet hij op een eenvoudige, humoristische manier maatschappelijke vraagstukken rond diversiteit en integratie te verwoorden. Hij won er in 2015 de Arkprijs van het Vrije Woord mee, de belangrijkste prijs voor de vrijzinnigheid, en een prijs die Distelmans ook heeft gekregen voor zijn streven naar een euthanasiewet.
"Alhoewel hij overtuigd moslim is, is hij een ongelooflijke vrijdenker. Hij respecteert mensen die niet gelovig of andersgelovig zijn. Voor mij symboliseert hij iemand die respect heeft voor anderen, maar tegelijk ook datzelfde respect terugverwacht. Hij toont aan hoe je met diversiteit moet omgaan en enkel op die manier is de maatschappij leefbaar."
