Sinds 2004 beheert de Kansspelcommissie (KSC) van de Federale Overheidsdienst Justitie een Excluded Persons Information System (EPIS), een soort elektronische zwarte lijst van gokkers. Wie op de lijst staat, kan niet meer terecht in een casino (online en offline), speelautomatenhal (online en offline) of wedkantoor (online). Spelers worden immers verplicht om naam, voornaam en geboortedatum op te geven. Als blijkt dat een persoon op de lijst staat van het EPIS, kan die niet spelen. De lijst is een instrument in de strijd tegen gokverslaving.

Eenvoudig en snel

Een speler kan op EPIS terechtkomen door verschillende redenen, zoals een gerechtelijke beslissing, de aard van zijn beroep of een derde die een aanvraag indient. De speler kan dat ook zelf vragen, vrijwillig dus, om tegen zichzelf beschermd te worden. In 2022 heeft de Kansspelcommissie zo 7.278 vrijwillige uitsluitingen voor kansspelen geregistreerd. Dat zijn er meer dan in 2021, toen ze 4.727 vrijwillige uitsluitingen mocht noteren.

“Die forse stijging is vooral te danken aan de mogelijkheid om zichzelf uit te sluiten via het Itsme-systeem”, verduidelijkt Marjolein De Paepe, communicatieverantwoordelijke van de Kansspelcommissie van de FOD Justitie. “Die optie bestaat sinds het najaar van 2021. Daardoor verloopt de uitsluitingsprocedure veel eenvoudiger en sneller.”

Uit cijfers van de Kansspelcommissie blijkt dat in 2022 zo’n 53% van de uitsluitingen aangevraagd werd via de Itsme-app, dat in 24% van de gevallen gebeurde via e-mail en via het elektronische formulier, en dat 23% van de aanvragen verliep via het papieren formulier. Vooral mannen zitten in de groep van vrijwillige uitsluitingen. De leeftijdscategorie tussen 30 en 39 jaar is het sterkst vertegenwoordigd.

“Niet getwijfeld”

Jan, een dertiger uit Antwerpen die liever niet met zijn echte naam in de krant verschijnt, zette zichzelf vorige week nog vrijwillig op EPIS. Met Itsme, nadat hij op een gokwebsite meer dan 2.000 euro verspeeld had. “Toen ik hoorde dat het zo kon, heb ik niet getwijfeld”, vertelt hij. “Het was vijf seconden werk en dat vergemakkelijkt de zaak. Bij verslaafden gaapt een groot verschil tussen weten wat goed is en dat ook effectief uitvoeren. Een eenvoudige en snelle handeling via Itsme maakt dat verschil kleiner.”

Vandaag kan Jan zich niet meer aanmelden op gokwebsites. Toch is EPIS niet helemaal waterdicht. Naast de vergunde goksites bestaan nog veel illegale en buitenlandse goksites die toegankelijk zijn vanuit België en waar geen EPIS-controle plaatsvindt. Ook bingotoestellen in cafés vallen niet onder het verbod dat via EPIS kan worden opgelegd. Net als weddenschappen in de dagbladhandelaars en de kras- en trekkingsspelen van de Nationale Loterij.

Afkoelen

Het totale aantal vrijwillig uitgesloten spelers stond vorig jaar op 43.762. Dat is na aftrek van personen die zichzelf opnieuw uitgeschreven hebben, want spelers kunnen een vrijwillig verbod ook annuleren. Na een verplichte wachtperiode van drie maanden hebben ze dan opnieuw toegang tot kansspelen.

In 2022 registreerde de Kansspelcommissie zo 3.894 aanvragen tot opheffing van vrijwillige uitsluiting. “Hoewel spelers de mogelijkheid hebben om het verbod op te heffen, is het allesbehalve een nutteloze maatregel”, reageert Marjolein De Paepe. “Veel gokkers hebben dankzij het verbod en een cooling off-periode hun gokgedrag onder controle gekregen.”

Gokverslaafde Jan is in alle geval niet van plan om zichzelf opnieuw toegang te verlenen tot het gokcircuit. “Het is best een hele procedure om dat te doen, maar vooral: ik heb nog eens beseft dat gokken heel snel heel veel schade kan aanrichten.”