De StandaardGroente- en fruitteelt

Waarom regenwaterreservoirs bomvol zitten, maar wachtbekkens droog staan

© Karel Hemerijckx

Het is begin augustus en bij planten- en fruitkwekerijen zitten de reservoirs voor de opvang van regenwater al boordevol. De telers zijn blij met die uitzonderlijke meevaller. Wachtbekkens naast waterlopen staan dan weer droog.

Karel Moors

‘Normaal komen we nu op het punt dat we krap met water zitten, maar dit jaar zit ons opslagbekken van 5,5 miljoen liter regenwater boordevol’, vertelt aardbeienteler Gert Reijnders uit het Limburgse Lummen. ‘De vijver is zeven meter diep, het water staat tot aan de rand.’

‘Met putwater kunnen we hier geen kwalitatief hoogstaande aardbeien kweken: er zit te veel natrium en silicium in het grondwater. Dus vangen we alle regenwater van het dak van onze serres en overkappingen op, in totaal een dakoppervlakte van 17.000 m²’, gaat Reijnders verder. ‘De vijver ligt er sinds 2007 en elke winter geraakt die vol, maar dat hij nu al midden in de zomer vol staat, is heel zeldzaam. Normaal staat hij nu op zijn laagste niveau, een meter diep.’

Gert Reijnders bij het reservoir van 5,5 miljoen liter regenwater aan zijn aardbeienkwekerij in Lummen.© Karel Hemerijckx

Voor Reijnders is het boordevolle reservoir een goede zaak. ‘We hebben continu water nodig. Op dit moment zijn we terug aan het planten, de hele serre vol, en die planten worden direct besproeid met regenwater. Afhankelijk van het weer gebruiken we drie keer de inhoud van onze vijver op een jaar, dus tussen de 10 en 15 miljoen liter op jaarbasis.’

Bij Meyers Softfruit in Riemst hebben ze twee reservoirs van in totaal 8.000 m³ ofwel acht miljoen liter water. ‘Regenwater is het allerbeste dat je kan hebben, dus ik ben content’, bevestigt Louis Meyers. Met zijn zoon Wim teelt hij aardbeien en kleinfruit als bramen en frambozen. ‘Het is uitzonderlijk dat onze reservoirs in hartje zomer vol staan, normaal zien we dat pas vlak na de winter. Het waterpeil stond zelfs nog nooit zó hoog. Maar we hebben nog een aantal maanden te gaan dit seizoen. Als het terug wat droger wordt, kunnen we de voorraad water goed gebruiken. Onze reservoirs liggen in open lucht maar zijn wel afgedekt met een anti-algenzeil, dat gaat ook een beetje verdamping tegen. Op dit moment is er te veel water en al wat naar de overloop vloeit zijn we kwijt: dat bezinkt.’

Melissa Boermans bij het opvangbekken van 8 miljoen liter regenwater aan de aardbeien- en blauwbessenkwekerij in Heusden-Zolder.© Karel Hemerijckx

Rudi Boermans heeft 8.000 m³ regenwater in één groot opvangbekken zitten voor zijn aardbeien- en blauwbessenkwekerij in Heusden-Zolder. ‘Dat volstaat voor twee maanden’, zegt Boermans. ‘De laatste vijf jaar heeft het reservoir ’s zomers niet vol gestaan, dertig-veertig jaar geleden gebeurde dat wel. In feite dient de winter om je met regenwater te bevoorraden. In ons bedrijf vangen we het regenwater op, geven het aan de planten en wat daar nog doorsijpelt, wordt gerecycleerd en gerecupereerd. Er gaat geen druppel verloren, dat is de bedoeling.’

Schulensbroek

Terwijl reservoirs van bedrijven en regenwaterputten van burgers bomvol zijn, staan de wachtbekkens naast waterlopen juist leeg. ‘Klopt. Die wachtbekkens dienen voor als een waterloop het water niet kan opvangen. Nu is er geen dreiging van wateroverlast. We hebben na een lange periode van droogte aanhoudende regen gehad, maar dat water heeft de tijd gehad om in de bodem te dringen, opgenomen te worden door het groen in de natuur, te verdampen, ...’, overloopt Katrien Smet, woordvoerder van de Vlaams Milieumaatschappij (VMM). ‘De waterlopen moeten geen uitzonderlijk grote hoeveelheden water afvoeren, vandaar dat er ook geen water in de wachtbekkens staat.’

De kwekerij in Lummen.© Karel Hemerijckx

Wachtbekkens dienen ook niet om regenwater te bewaren voor periodes van droogte. ‘Veelal zijn die wachtbekkens terreinen naast waterlopen die ook nog voor andere doeleinden worden gebruikt, meestal als weide of hooiland. Ze zijn lang niet altijd eigendom van de VMM. Er zijn afspraken gemaakt: het water mag daar enkel blijven staan tijdens de periode van wateroverlast. Zo gauw het peil van de aangrenzende waterloop zakt, wordt het water in de wachtbekkens gecontroleerd terug in de waterloop gebracht’, legt Smet uit. ‘Het is een volledig geautomatiseerd systeem met sluizen en kleppen. Wachtbekkens moeten zo snel mogelijk leeg zijn om de volgende zware regenbuien op te vangen.’

In het Schulensbroek, een wachtbekken van de Demer, staat momenteel wel water. ‘Het is geen typisch wachtbekken. Daar staat altijd water en er is veel capaciteit om nog meer op te vangen.’