‘Vrouwen mogen van mij gerust thuisblijven om voor hun kinderen te zorgen, maar níét op kosten van de maatschappij’

Ondanks het onstuimige weer is de minister van Justitie in vakantiestemming. Na het interview gaat hij padellen met zijn vrouw, de jaarlijkse reis naar Zeeland ligt vast en er zijn nog enkele verjaardagsfeestjes gepland.

50 worden, doet het u iets?

Vincent Van Quickenborne: “Ik heb daar geen moeite mee. Eind mei ben ik voor de derde keer vader geworden: onze kinderen houden ons jong. De ouders aan de schoolpoort zijn tussen 30 en 35 jaar oud, en zo voel ik mij ook.”

Had u na dit woelige jaar meer nood aan vakantie?

Van Quickenborne: “Het doet deugd om eindelijk wat tijd met mijn vrouw en kinderen te kunnen inhalen. Samen gaan zwemmen. Papieren bloemen verkopen op het strand. We zijn ook al naar de Burger King geweest (lacht). Het was een zeer pittig jaar. Ik heb in mijn carrière al veel meegemaakt, maar dat mijn gezin zo zwaar bedreigd zou worden, had ik niet verwacht.”

Eind september werd een poging tot ontvoering van u en uw gezin verijdeld.

Van Quickenborne: “Vlak na een vergadering met Bart De Wever over de strijd tegen de drugscriminaliteit kreeg ik het bericht dat er op 100 meter van mijn huis een voertuig was aangetroffen met wapens, spanbandjes en benzine erin. De dag ervoor had federaal procureur Frédéric Van Leeuw me al gewaarschuwd dat er iets op til was. We werden meteen naar een safehouse overgebracht.”

Kreeg u nog de tijd om thuis een een paar onderbroeken mee te grissen?

Van Quickenborne: “Ja, maar daarna ging het snel. We kregen de klok rond beveiliging. Onze bodyguards zaten niet ín het safehouse, maar schermden de buurt hermetisch af. Elke beweging die we buiten maakten, werd gevolgd. De eerste keer duurde het maar een week, de tweede keer meer dan een maand. Daardoor konden we Kerstmis en Nieuwjaar niet met onze familie vieren. Onze kinderen mochten niet naar school, konden geen vriendjes zien of hobby’s buitenshuis beoefenen. Dat was heel zwaar. Ik was opgelucht toen ik in juni het eindrapport van mijn dochter zag: ze zit in het eerste leerjaar en had in december geen proefjes kunnen doen. Ze is ook een tijdje naar de psycholoog gegaan, omdat ze bang was. Ze verwarde mensen van de beveiliging met mogelijke aanvallers. Mijn zoontje van 4 durfde niet meer te slapen in het donker, het licht moest altijd aanblijven. Intussen mag het weer een waaklampje zijn. Ik merk dat ze die periode allebei goed hebben verwerkt, ze praten er niet meer over.”

Ik zou doodsbang zijn als ik te horen kreeg dat gangsters mij en mijn gezin wilden ontvoeren.

Van Quickenborne: “Ik was ook bang, maar de strikte beveiligingsmaatregelen stelden me gerust. Ik wist ook: dit overkomt me omdat we hen op de hielen zitten. Veel buitenlandse collega’s stuurden me berichten: ‘Niet plooien, doorgaan!’ Dat gaf me energie. Met het Sky ECC-onderzoek (waarbij versleutelde telefoons werden gekraakt, red.) hebben we een heel misdaadnetwerk blootgelegd dat de samenleving corrumpeert. Er zijn al meer dan drieduizend verdachten opgepakt en 850 mensen veroordeeld. In Zwitserland en Hongarije werden maffiabazen opgepakt en uitgeleverd aan ons land. Ook in Albanië worden netwerken opgerold.”

Hebt u nooit overwogen om te stoppen?

Van Quickenborne: “Nee. In Italië heeft de maffia ook onderzoeksrechters uit de weg geruimd, maar vandaag zwaait ze daar niet meer de plak. Hét beeld van het jaar is voor mij het massale applaus in de straten bij de arrestatie van maffiabaas Messina Denaro, die verantwoordelijk wordt geacht voor een hele reeks moorden en aanslagen. Hij leefde al dertig jaar ondergedoken. Het ís mogelijk om de georganiseerde misdaad te verslaan.”

Er is toch ook het emotionele aspect: de angst en het leed dat uw gezin moest ondergaan?

Van Quickenborne: “Ja. Mijn vrouw is emotioneler dan ik. Er zijn tranen gevloeid en er waren slapeloze nachten. Anouk vroeg me vaak: ‘Wanneer eindigt dit? Wanneer kunnen we onze familie terugzien?’ Maar de dreiging heeft ons sterker gemaakt. In het safehouse leerde ik mijn kinderen beter kennen, onze band is hechter dan ooit. Anouk heeft me ook nooit gevraagd om te stoppen. Als ik het moeilijk had, sms’te ze dat ik niet mocht opgeven. Maar soms bekroop de vertwijfeling mij ook. In Nederland is zelfs de vórige minister van Justitie moeten onderduiken.

“Van september tot februari hadden we geen vrij leven meer. Elke uitstap moesten we 24 uur vooraf melden. Zelfs een korte wandeling gebeurde onder begeleiding. Op een dag kregen we telefoon uit Brussel, omdat mijn kinderen naast ons huis met de hond van de buurman aan het spelen waren. Mocht niet. Gelukkig is het dreigingsniveau nu verlaagd: ik kan me weer vrijer verplaatsen. Hopelijk is de inschatting van onze veiligheidsdiensten juist. Maar ik mag er ook niet te veel bij stilstaan. Als je overal denkt dat er iets kan gebeuren, beweeg je niet meer.

“Ons veiligheidsapparaat draait de laatste jaren uitstekend. Wie heeft Sky ECC in gang gezet? Wie heeft Qatargate (corruptiezaak in het Europees Parlement, red.) blootgelegd? De Belgische justitie. Er zijn de voorbije maanden drie aanslagen verijdeld in ons land. De premier werd bedreigd door een dolgedraaide militair, die binnen de 24 uur is opgepakt in Noorwegen. In mei zijn zeven Tsjetsjenen geklist omdat ze een aanslag wilden plegen tegen De Wever. We hebben lessen getrokken uit de aanslagen van 2016.”

Is de haven van Antwerpen nu ook beter beveiligd?

Van Quickenborne: “Zeker! We hebben 70 miljoen euro vrijgemaakt voor vijf nieuwe mobiele scanners en 108 nieuwe mensen bij de douane. Daarmee hopen we 400.000 containers per jaar te controleren, in plaats van 40.000 nu. Ook de scheepvaartpolitie is versterkt: elke dag patrouilleren 200 mensen in de haven. Zij pakken dubbel zoveel uithalers op als vorig jaar. Ondertussen investeren de grootste vijf rederijen in slimme containers die de drugstrafiek bemoeilijken.”

Bart De Wever klaagt al jaren dat ‘de Europese politieke elite schuldig verzuim pleegt’, omdat ze de war on drugs niet eens voert. Dat is dus aan het veranderen?

Van Quickenborne: “We zijn het net aan het sluiten, maar er is nog veel werk. De drugsbaronnen houden zich nog altijd schuil in Dubai en Turkije.”

U had toch beloofd om hen daar op te jagen?

Van Quickenborne: “We hebben nu een uitleveringsverdrag met de Verenigde Arabische Emiraten, en Dubai heeft onlangs een verdachte aan ons land en Nederland uitgeleverd. De bereidheid om samen te werken groeit. De VS hebben op onze vraag ook de buitenlandse tegoeden bevroren van drie van ‘onze’ drugsbaronnen die in Dubai verblijven. De tijd dat die daar een rustig leven konden leiden, is voorbij.”

Op Tomorrowland vielen weer twee doden, vermoedelijk door drugs. Sciensano wil dat gebruikers drugs kunnen laten testen op festivals.

Van Quickenborne: “De in beslag genomen drugs wórden er al getest. Als ze erg sterk zijn, komen er waarschuwingen op de infoborden. Maar testlabs opzetten waar festivalgangers hun drugs kunnen laten keuren, dat gaat te ver. We willen niemand het signaal geven dat het oké of veilig is om harddrugs te gebruiken. Het gaat om illegale, schadelijke substanties waar bloed aan kleeft.

“In en rond Tomorrowland hebben we stevig gecontroleerd op drugsbezit. Er zijn 37 dealers opgepakt en 360 gebruikers werden buitengezet met een meteen te betalen boete. Vorig jaar hebben we boetes tot 300 euro ingevoerd. Maar wie een ticket voor Tomorrowland kan betalen, neemt dat erbij. Daarom hebben we ze nu fors verhoogd. Wie 6 gram coke op zak heeft, riskeert voortaan een sanctie van 1.000 euro.”

VINCENT IN DE CEL

Niet alleen de drugskartels hebben het op u gemunt, de politievakbonden eisen al maanden uw ontslag. Ze beschuldigen u van woordbreuk, omdat u het akkoord zou hebben verscheurd dat minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (CD&V) met hen had afgesloten, in het bijzijn van uw medewerker.

Van Quickenborne: “Vóór die onderhandelingen hadden we in de regering afgesproken dat de politie na vijftien jaar eindelijk een loonsverhoging zou krijgen. Maar het moest stapsgewijs gebeuren én er moest iets tegenover staan: de afbouw van de vervroegde uittreding. Het is niet meer van deze tijd dat politiemensen op hun 58ste al met pensioen mogen. We hebben minister Verlinden daar meermaals aan herinnerd. Toch keerde ze terug met een voorakkoord waar de afbouw van dat pensioenregime níét in zat. Daarom heeft het voltallige kernkabinet beslist om dat akkoord aan te passen.”

Uw medewerker zat toch mee aan tafel?

Van Quickenborne: “Ja, maar onderhandelingen met de politie worden altijd gevoerd door de minister van Binnenlandse Zaken. De medewerker van Justitie mag zich niet mengen, hij neemt alleen kennis.”

Verlinden heeft haar job dus slecht gedaan?

Van Quickenborne: “Ze heeft het akkoord bijgestuurd en uitgevoerd. De afbouw van de vervroegde pensionering gebeurt niet brutaal, maar wordt gespreid over acht jaar. Sommige mensen zullen twee jaar langer moeten blijven: dat is niet populair, maar het is nodig. De politievakbonden gooien nu met voetzoekers op onze partijbijeenkomsten en intimideren onze leden. Op vergaderingen dreigden ze me af: ‘We zullen u weten te vinden.’ Maar ik zal niet plooien. Uit Humo’s regeringsrapport heb ik onthouden dat men het apprecieert als een politicus tegen de stroom durft in te gaan, zoals ik ook heb gedaan na het Reuzegom-proces.

“Als de rechtsstaat wordt bedreigd, moeten we opstaan en die verdedigen. Daarom ben ik in gesprek gegaan met een zaal vol Leuvense studenten. Ik heb hun uitgelegd wat een werkstraf inhoudt en waarom die vaak beter is dan een gevangenisstraf. Dat was een zinvolle discussie. Justitie moet vaker uit de ivoren toren komen en vonnissen uitleggen.”

Wordt die inspanning niet doorkruist wanneer zelfs de CD&V-voorzitter over klassenjustitie en ‘werkstrafjes’ spreekt?

Van Quickenborne: “Nee, hij kreeg veel tegenwind, zelfs van partijgenoten. Ook Bart De Wever heeft zijn uitspraken veroordeeld. Helaas zegt hij niks wanneer zijn Vlaamse minister van Justitie, Zuhal Demir (N-VA), roept dat de straffen in een verkrachtingszaak te licht zijn.”

U roeit al eens stroomopwaarts, maar toch hebt u het imago van een mooiprater. Politicoloog Carl Devos noemde u ‘een Kortrijkse verkoper bij wie je je soms afvraagt of je niet te veel hebt betaald’.

Van Quickenborne (fel): “Wat is er mis met ambitie? Justitie is decennialang verwaarloosd. Toen ik begon, had de helft van mijn mensen geen deftige computer. Magistraten stuurden me filmpjes om te tonen dat het 16 minuten duurde voor hun pc was opgestart. Als je die logge tanker wilt keren, moet je zeggen waarvoor je gaat en je successen ook verkopen. De digitalisering van Justitie loopt als een trein. Het nieuwe strafwetboek ligt er. De korte straffen worden binnenkort allemaal uitgevoerd. Waarom zou ik dat niet mogen zeggen? De 27.000 mensen die voor Justitie werken, trekken zich daaraan op.”

De uitvoering van de korte celstraffen heeft wel langer geduurd dan beloofd.

Van Quickenborne: “Ja, maar al sinds 1972 werden de straffen onder de drie jaar niet meer uitgevoerd, omdat de gevangenissen te vol zaten. Die straffeloosheid leidde tot een vicieuze cirkel: als je beginnende boefjes een straf van twee jaar geeft en je voert die niet uit, zijn ze doorgewinterde criminelen voor ze eindelijk de bak in vliegen. Rechters speelden daarop in door zwaardere straffen uit te spreken. Onderzoeksrechters hielden verdachten sneller in voorhechtenis, zodat ze toch al minstens een paar maanden binnen hadden gezeten. Daarom heb ik gezegd dat we die korte straffen voortaan wél zouden uitvoeren. De vorige ministers van Justitie hadden dat ook beloofd, maar er was te weinig gevangeniscapaciteit. Ik heb het stapsgewijs gedaan: sinds 1 september vorig jaar worden straffen vanaf twee jaar uitgevoerd, vanaf volgende maand ook de straffen vanaf een half jaar. Dat gaat over dealers en pooiers.”

Zullen dan nóg meer gedetineerden op de grond moeten slapen?

Van Quickenborne: “Nee, want we hebben de capaciteit verhoogd van 9.500 naar 10.500 gevangenisplaatsen. Daarnaast kwamen er detentiehuizen in Kortrijk en Brussel. Elders stuiten we op lokaal verzet. De N-VA en Vlaams Belang roepen continu dat elke straf uitgevoerd moet worden, maar als ik in Ninove of Meise een detentiehuis wil openen, organiseren zij het protest. Niemand wil dat in zijn achtertuin, terwijl de kortgestraften met een enkelband nu óók achter je staan aan te schuiven in de supermarkt. Wij selecteren de bewoners streng, omdat ze overdag naar buiten mogen om te werken, opleidingen te volgen en hun leven weer op te bouwen. Ze moeten schuldbesef hebben en kunnen samenwerken. Zedendelinquenten, terroristen en verslaafden komen er niet in.”

In Kortrijk is er wel eentje gaan lopen.

Van Quickenborne: “Hij werd snel weer opgepakt. Van de 57 kortgestraften die het voorbije jaar in een detentiehuis hebben gezeten, hebben we er acht terug naar de gevangenis moeten sturen, onder meer wegens alcoholmisbruik. Toch zijn de eerste resultaten positief. Van de 24 die nu in Kortrijk zitten, had er eerst maar één een job. Intussen hebben acht mensen een vast contract. De anderen hebben tijdelijke jobs of werken in het detentiehuis, terwijl ze solliciteren. De achttien die al zijn vrijgekomen, hebben allemaal vast werk en een vaste woonplaats. Het re-integratieproces werkt veel beter dan in een klassieke gevangenis.”

U haalde de mosterd daarvoor in Finland.

Van Quickenborne: “De Finnen hadden in de jaren 70 dezelfde problemen als wij. Maar door in te zetten op detentiehuizen konden ze gevangenissen sluiten en werd hun land veiliger. Twee op de tien ex-gevangenen plegen daar nieuwe feiten, bij ons zijn dat er zeven op de tien.”

‘De bedoeling was dat de detentiehuizen de gevangenissen vervangen, bij ons komen ze er gewoon bij. Zo blijft een echte hervorming uit’, zei VUB-professor Sonja Snacken.

Van Quickenborne: “Het verzet leidt tot vertraging, maar er komen nog veel detentiehuizen bij, waardoor we op termijn gevangenissen kunnen sluiten.”

Voor het Play4-programma Recht naar de gevangenis liet u zich vier dagen opsluiten. Hoe was dat?

Van Quickenborne: “Ik zat vier uur in Vorst, waar de ratten door de gangen kropen en je je behoefte in een emmer moest doen. Na twee minuten wilde ik er weg. In de keuken moest ik sandwiches klaarmaken, maar het was er zó smerig. Vreselijk! Daarvoor zaten we in Haren: een moderne gevangenis, maar wie dat een hotel noemt, vergist zich. Ik zat er negen uur in een isoleercel, een kamer met een bed en een wc-pot zonder bril. Je kon alleen op het bed of op de grond zitten. Gelukkig hebben ze me boeken gebracht, dat was mijn redding. Maar als je geen diploma secundair onderwijs hebt, zoals 80 procent van de gevangenen, heb je weinig aan een boek, hè.”

Wat hebt u geleerd van de urenlange gesprekken met ex-gedetineerden?

Van Quickenborne: “Als je mensen behandelt als beesten, gedrágen ze zich ook zo. Eén van hen vertelde me hoe hij als jongen van 10 met zijn aan heroïne verslaafde vader in kraakpanden moest overleven, en van jeugdinstelling naar jeugdinstelling verkaste. Hoeveel lezers durven te beweren dat ze na zo’n jeugd hun leven nog op de rails zouden krijgen? Nick is daarin geslaagd. Hij maakte de klik na veel gesprekken met zijn psychiater, die hem met respect behandelde en zijn talenten zag. Nu gaat hij mee naar buurtvergaderingen tegen de detentiehuizen. Overal krijgt hij applaus. In het begin was ik bang om dat protest te trotseren, maar ik zei altijd: ‘Nu zijn jullie ertegen, maar over een jaar zullen jullie toegeven dat detentiehuizen de toekomst zijn, omdat ze van gevangenen betere mensen maken.’ Dat wordt een stille revolutie.”

Zal het nieuwe strafwetboek die ondersteunen?

Van Quickenborne: “Ja. Drie topexperts hebben daar keihard aan gewerkt. Hun visie is: gedaan met celstraffen onder de zes maanden. De vorige regering wilde hen daar niet in volgen, daarom zijn ze opgestapt. Ik heb hen onmiddellijk weer aangesteld en beloofd dat ik hen wél zou vertrouwen. In het nieuwe strafwetboek is de gevangenisstraf niet meer het startpunt. Voor de lichtste misdrijven zoals laster en vandalisme zijn alleen alternatieve straffen, boetes of een enkelband mogelijk. Voor misdrijven zoals diefstal en zware verkeersinbreuken kan een gevangenisstraf alleen als ultieme remedie, als andere straffen hebben gefaald. Jeff Hoeyberghs moet je geen twee weken in de bak steken voor zijn schokkende uitspraken over vrouwen. Laat hem meedraaien in een zorgcentrum voor slachtoffers van seksueel geweld. Iemand die treinen beschadigt, kun je verplichten om gevels te poetsen en graffiti te verwijderen. Dat is nuttiger dan een celstraf van een paar weken, waardoor mensen hun job kunnen verliezen.”

Professor Snacken vindt dat u uw visie onvoldoende doortrekt, omdat u de celstraffen voor seksmisdrijven, intrafamiliaal geweld en terrorisme hebt verzwaard.

Van Quickenborne: “Voor de diefstal van een gsm kon je een hogere straf krijgen dan voor een verkrachting. Dat was niet in verhouding. Terugkerende Syriëstrijders riskeerden maar vijf jaar gevangenis, nu wordt dat tot tien jaar. In Noorwegen is terrorist Anders Breivik veroordeeld tot 21 jaar. Hoe leg je dat uit? Die man heeft 77 mensen vermoord. In Finland is de maximumtermijn zelfs maar 12 jaar. Stel u voor dat wij psychopaten als Marc Dutroux of de moordenaar van Julie Van Espen al na 12 of 21 jaar zouden vrijlaten: België staat op z’n kop.”

Vlak vóór het zomerreces bereikte de regering een nieuw pensioenakkoord, maar de gesprekken over de fiscale hervorming draaiden op niets uit. Hoe kwam dat?

Van Quickenborne: “Elke partij wilde de loonlasten verlagen, maar we raakten het niet eens over waar we het geld moesten halen.”

VROUW AAN DE HAARD

Minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V) verklaarde dat MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez ‘meer bekommerd is om het lot van de rijkste honderd Belgen’. Zelfs een hogere effectentaks voor mensen met 50 miljoen euro op hun rekening kon niet voor hem.

Van Quickenborne: “Er was bij veel partijen koudwatervrees. De socialisten en groenen deden heel moeilijk over de btw-verhogingen. Het is toch absurd dat wij 0 procent btw heffen op kranten en 6 procent op festivaltickets? Als je dat op 9 procent brengt, gaan Live Nation en DPG Media niet failliet. Maar dat was taboe. Zo dreigden we te stranden op een ongefinancierde lastenverlaging.”

Zoals in de regering-Michel?

Van Quickenborne: “Dat wilden we niet. We hebben tijdens de voorbije crisissen te veel geld moeten uitgeven en kunnen ons geen avonturen meer permitteren. De begroting moet weer op orde gebracht worden. In maart hebben we 1,75 miljard euro bespaard en in oktober doen we dat weer.”

Zal dat nog lukken, met de verkiezingen om de hoek?

Van Quickenborne: “Zeker! De gesprekken over de fiscale hervorming waren niet voor niks. Er sneuvelen taboes. Zelfs de PS vindt nu dat de kloof tussen werken en niet werken minstens 500 euro moet zijn.”

Wilt u nog altijd de huismoeders activeren door een deel van hun uitkering af te pakken?

Van Quickenborne (resoluut): “Daar blijven wij voor strijden. Vrouwen mogen van mij gerust thuisblijven om voor hun kinderen te zorgen, maar níét op kosten van de maatschappij. Het kan niet meer dat hun partners hogere werkloosheidsuitkeringen krijgen, omdat zij huisvrouw zijn en niet willen werken. Je moet een kat een kat noemen: de meeste huismoeders zijn van allochtone afkomst. Dat zij niet werken, komt deels door racisme en een gebrek aan opleiding, en deels door hun cultuur. In de jaren 50 bestond die vrouw-aan-de-haardcultuur hier ook. Dat moet veranderen, de activiteitsgraad bij mensen met migratieroots ligt veel te laag. We moeten die mensen oproepen en financieel prikkelen. Laat hen in de kinderopvang werken! Dan kunnen ze hun eigen kinderen meenemen.”

Hebt u de MR gesteund in het verzet tegen een hogere effectentaks en extra lasten voor de diamant- en goksector?

Van Quickenborne: “De MR had veel taboes. Ze verwarren liberalisme soms met lobbyisme. Bouchez was ook tegen mijn verbod op gokreclame. De goksector en de sportclubs hebben bij vijftien rechtbanken geprobeerd dat tegen te houden, maar het is nu wel van kracht.”

Maar de regering slaagt er niet in om werken meer te doen lonen. De uitkeringen zijn sterker gestegen dan de lonen, en een belastingverlaging voor de hardwerkende Belg werd afgeblokt, omdat de liberalen de privileges en fiscale aftrekposten van de rijkste 5 procent wilden beschermen.

Van Quickenborne: “Open Vld wilde wel degelijk een aantal onrechtvaardigheden rechtzetten. Gokverslavingen kosten onze maatschappij 2 miljard euro per jaar. Toch wordt onlinegokken nauwelijks belast en vloeien die opbrengsten massaal naar Malta. Dat je daar niks aan wilt doen, is onbegrijpelijk.”

De MR is wel jullie zusterpartij, die mee in de regering moest. Wat zult u straks aan de kiezer vertellen? Dat jullie de loonlasten willen verlagen en de begroting op orde willen krijgen? Wie gelooft dat nog?

Van Quickenborne (fel): “Wij zullen vertellen dat we het land weer op het juiste spoor hebben gekregen na de corona- en de energiecrisis. Er zijn meer dan honderdduizend jobs gecreëerd: meer dan in de topjaren van de vorige regeringen. Nergens in Europa wordt de koopkracht zo goed beschermd. De lonen zijn met 2,9 procent gestegen: het meest van álle rijke landen. Het gemiddelde vermogen van de Belgen is het derde hoogste van Europa, terwijl de ongelijkheid hier lager ligt dan in de meeste landen. Daar mogen we trots op zijn, maar het werk is niet af. We moeten nog meer mensen aan de slag krijgen, de klimaatuitdaging serieuzer aanpakken en ons land efficiënter maken. De zes staatshervormingen hebben de communautaire vrede bewaard, maar België is te complex geworden. We hebben te veel politiezones, te veel gemeenten en te veel ziekenhuizen op twintig kilometer van elkaar. We hebben twee onderwijsnetten, tien provincies, tien parlementen, gewesten, gemeenschappen… De volgende regering staat voor een grote vereenvoudigingsoperatie, ook in Vlaanderen. Je moet eens een vergunning aanvragen bij de Vlaamse overheid! (blaast) Dat is een martelgang, niet alleen voor Ineos. Als we dat aanpakken, kunnen de belastingen eindelijk naar omlaag.”

Maar jullie zijn al 25 jaar aan de macht.

Van Quickenborne: “En er is al veel veranderd! Denk aan de abortus- en de euthanasiewetgeving, en het homohuwelijk. Bedrijven betaalden vroeger 40 procent belastingen, nu nog 25 procent. De criminaliteit is de laatste twintig jaar flink gedaald. We hebben nog nooit zoveel werkenden gehad als nu. Toen ik minister werd, klaagden zelfstandigen over hun pensioen van 800 euro, nu krijgen ze een minimumpensioen van 1.700 euro netto.”

Als alles op wieltjes loopt, waarom vond de premier het dan nodig om zich in een open brief te verontschuldigen tegenover alle Belgen?

Van Quickenborne: “Hij wilde duidelijk maken dat we ons land niet de put in moeten praten, zoals sommige politici en commentatoren doen. We doen veel goed, zelfs beter dan de rest van Europa. Maar een aantal zaken lukken nog te weinig, omdat we met zeven partijen moeten besturen.”

Eind juni was er een opstootje tussen u en minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit). Wat is er precies gebeurd?

Van Quickenborne: “Tijdens een verhitte discussie wilde ik vertrekken, maar Frank hield me fysiek tegen. Meer zeg ik daar niet over. Ik heb te veel respect voor hem om dat te blijven oprakelen. We botsen vaak, maar we zijn ook de dealmakers van de regering.”

Waarom heeft Egbert Lachaert de handdoek in de ring gegooid als voorzitter?

Van Quickenborne: “Ik heb lang geprobeerd om hem zo goed mogelijk te betrekken bij de regering, maar na enkele hectische weken waren we hem kwijt. De slechte peilingen vraten aan hem. Het siert hem dat hij daar zijn verantwoordelijkheid voor wilde nemen.”

Naar verluidt was hij het beu dat de premier hem er niet meer bij betrok, terwijl híj moest uitleggen waarom Open Vld niet uit de verf kwam.

Van Quickenborne: “Je kunt perfect de regering en je partij verdedigen. De resultaten zijn er. Maar het wrong dat Bouchez van alles kon roepen, terwijl hij vaak op zijn lip moest bijten.”

U en De Croo hebben hem op het schild gehesen. Is vriendschap in de politiek dan toch onmogelijk?

Van Quickenborne: “Nee! Het was even wat minder, maar er is niets gebroken. Na zijn ontslag hebben we met ons drieën lange gesprekken gehad. Hij en Alexander zijn de enige twee politici die ik uitnodig op mijn verjaardagsfeest. Wees gerust, Egbert will be back.”

U overwoog om hem op te volgen als voorzitter?

Van Quickenborne: “Ik heb te veel werk in de regering. Tom Ongena brengt verzoening en zal Alexander toelaten de kanseliersbonus te verzilveren.”

Kan dat, als 80 procent van de Vlamingen zijn regering verwerpt en 70 procent hem niet meer als premier wil?

Van Quickenborne: “Dan haalt hij 30 procent van de stemmen! (lacht) Vóór de verkiezingen in Spanje schreef iedereen dat extreemrechts zou winnen, maar extreemrechts werd afgestraft! In de VS zou Trump winnen, maar Biden is nu president. Op het einde wint vaak het gezond verstand. We zullen wel moeten vechten en ons werk goed moeten verkopen.”

Wilt u na de verkiezingen minister blijven of keert u terug als burgemeester van Kortrijk?

Van Quickenborne: “Daar ga ik nu niet over speculeren.”

Het Laatste Nieuws schreef: ‘Van Quickenborne verpersoonlijkt het geloofwaardigheidsprobleem waarmee de partij kampt. Hij kan onvermoeibaar alles en het omgekeerde verdedigen, maar hij doet dat al zo lang.’

Van Quickenborne: “Ik ben in 2003 staatssecretaris voor Administratieve Vereenvoudiging geworden en veel mensen zeggen dat er opnieuw iemand tegen Kafka zou moeten strijden. Als minister van Pensioenen heb ik de eerste grote pensioenhervorming uitgevoerd. Daarna heb ik als burgemeester een ingedommelde provinciestad weer doen bruisen. En nu erkent vriend en vijand dat ik Justitie moderniseer. Waarover zou ik dan beschaamd moeten zijn? Ja, ik draai al twintig jaar mee. Maar is het niet goed dat er nog serieuze mensen met ervaring in de regering zitten, zoals Frank Vandenbroucke? Het moeten toch niet allemaal jonkies zoals Petra De Sutter zijn? (knipoogt)”

© Humo