Vorig jaar had de Wagner-groep van Jevgeni Prigozjin al heel wat gedetineerden gemobiliseerd uit de Russische gevangenissen, maar na een conflict met het Russische ministerie van Defensie, speelde Prigozjin zijn toegangsticket tot de gevangenissen kwijt. Dat voorrecht was sindsdien enkel voor het officiële Russische leger weggelegd.

Aleksandr, een veroordeelde moordenaar, kon er in maart van dit jaar een contract tekenen voor zes maanden. Hij zou een maandsalaris van zo’n 1.800 euro krijgen van de Russische staat en kreeg de belofte dat hij na het einde van zijn contract gratie zou krijgen. Na een trainingskamp van een maand in de buurt van de door Rusland bezette stad Loehansk, werd Aleksandr samen met 119 andere soldaten, voornamelijk mede-veroordeelden, naar de Antonovski-brug gestuurd in Cherson, een gebied dat regelmatig het doelwit is van hit-and-run-aanvallen door het Oekraïense leger.

De volgende drie en een halve week lag de eenheid van Aleksandr dan ook constant onder vuur van bombardementen afkomstig van een onzichtbare vijand. Wat zijn exacte taak was, wist Aleksandr zelf niet. Hij kreeg gewoon te horen dat ze posities moesten houden, maar zijn eenheid had amper wapens om zichzelf te verdedigen, aldus de Russische ex-gevangene.

Beter bij Wagner

“Ik ren rond met een automatisch geweer zoals een idioot”, beschreef Dmitri, een medesoldaat uit Aleksandr’s eenheid de situatie in een spraakbericht. “We zijn slechts lokaas om de artillerieposities van de vijand bloot te leggen.” De getuigenis van Dmitri komt overeen met de ervaring van Aleksandr.

“We worden naar het slachthuis gestuurd”, zegt hij. “Omdat we criminelen zijn, is ons leven voor onze commandanten niets waard.” Van de 120 soldaten die oorspronkelijk in zijn eenheid waren, zijn er volgens Aleksandr nog maar 40 in leven. Al de rest stierf op het slagveld. Ze werden zelfs verplicht om hun lichamen te laten liggen, zegt de ex-gevangene aan de New York Times. Door ze als ‘vermist’ in plaats van ‘gesneuveld’ op te geven wilde de legertop vermijden dat er compensatieclaims werden ingediend door de families van de overleden soldaten.

Aleksandr zegt tot slot ook dat hij nooit zoveel betaald wordt als hem beloofd werd en hoe ze de ex-gedetineerden onder druk proberen zetten om nog een jaar langer in het leger te blijven. Zijn getuigenis lijkt erop te wijzen dat het officiële Russische leger de gevangenen nog slechter behandelt dan de Wagner-groep. Ook daar vielen heel wat dodelijke slachtoffers - volgens cijfers van de privémilitie kwam 20% van de 49.000 gemobiliseerde gevangenen om - maar het leger van Prigozjin zou wel steeds correct betaald hebben en de overlevenden zouden na afloop van hun contract wel als vrije mannen huiswaarts zijn gekeerd.

De New York Times kon het contract van Aleksandr inkijken, maar kon verder niet onafhankelijk bevestigen of de getuigenissen waarheidsgetrouw zijn.