YouTube kijken tijdens cinemavoorstelling? ‘Een film uitzitten zonder iets anders te doen lukt veel mensen niet meer’

Krakende chips - en snoepverpakkingen, smekkende en slurpende fijnproevers of bioscoopburen die ook wanneer het donker wordt in de zaal gewoon voortbabbelen. Kleine ergernissen die we allemaal kennen. Maar deze zomer gaat het in bioscopen wereldwijd net iets verder dan dat. In The Washington Post vertellen bezoekers van de Regal Cinema in Denver hoe de security een naakte man uit de zaal moest verwijderen tijdens de Barbie-film. In een bioscoop in Washington dook tijdens diezelfde film een man op in een roos topje die telkens wanneer Ken in beeld verscheen, luid begon te roepen.

En in een filmpje dat online de ronde doet, is te zien hoe in een Braziliaanse bioscoop een gevecht uitbreekt omdat een vrouw tijdens – jawel – Barbie haar kleindochter YouTube-filmpjes liet kijken op een behoorlijk storend geluidsniveau. Een korte zoektocht op social media levert nog een hele reeks verhalen op over cinemabezoekers die de zaal in en uit lopen, luidop babbelen en haast continu op hun smartphone scrollen. Tot grote ergernis van hun zaalgenoten die de film wel willen zien.

Een deel van de verklaring voor die cultuurclash in de bioscoopcomplexen ligt behoorlijk voor de hand. De bioscopen beleven momenteel een van de beste filmzomers sinds lange tijd. Met dank aan de filmstudio’s die het aandurfden om met Barbie en Oppenheimer twee blockbusters van formaat tijdens de zomermaanden te lanceren. Ook de weergoden deden hun duit in het zakje. Terwijl het bij ons wekenlang oude wijven regende, was het in andere delen van de wereld bloedheet. Allebei klimatologische omstandigheden die het vooruitzicht om een paar uur door te brengen in een donkere, perfect op temperatuur gebrachte bioscoopzaal wel heel aantrekkelijk maakten. Alleen, hoe meer mensen je in zo’n bioscoopzaal samenpakt, hoe meer kans dat die zich aan elkaar gaan ergeren.

Toenemende wrevel

“Het aantal klachten dat we binnenkrijgen stijgt inderdaad recht evenredig met het aantal bezoekers in onze bioscoopcomplexen”, zegt Anneleen Van Troos van Kinepolis. Al haast ze zich wel om te zeggen dat er in de Kinepolis-complexen de voorbije weken niet meer klachten dan anders zijn binnengelopen. “Als er een internationale trend is, dan is die nog niet overgewaaid.”

Bij de Gentse arthousebioscoop Studio Skoop horen we een gelijkaardig verhaal. Hoewel uitbater Walter Vander Cruysse ook merkt dat een film als Barbie zowel jongere bezoekers als een traditioneel cinefiel publiek lokt, leidde dat voorlopig nog niet tot incidenten. “Integendeel, de sfeer in de zaal is tijdens die film meestal heel goed.”

Maar de stijgende bezoekerscijfers zijn niet de enige verklaring voor de toenemende wrevel in het pluche van de bioscoopstoeltjes, denkt Lieven De Marez, professor nieuwe communicatietechnologieën aan Imec-UGent. De verhalen over gsm-gebruik en ander storend gedrag in de bioscoop verbazen hem niet. De Marez is een van de drijvende krachten achter de Digimeter, een jaarlijks onderzoek naar ons mediagebruik. Daaruit blijkt jaar na jaar hoe de smartphone aan belang wint, met desastreuze gevolgen voor onze steeds korter wordende aandachtsspanne.

De Marez: “Sinds corona spenderen we 38 minuten per dag meer aan onze smartphone. We hebben er twintig extra apps op staan en gemiddeld nemen we het toestel tachtig keer per dag vast. Dan is het niet vreemd dat we er niet in slagen om dat ding in de bioscoop in onze zak te laten zitten.”

Die telefoon en de constante stroom meldingen die er op binnenlopen zijn bovendien een ramp voor ons concentratievermogen. “Concentratie is een vaardigheid die je moet trainen. Maar dat gebeurt tegenwoordig nog nauwelijks.” En dat merken we nu dus ook in de bioscoop. “Een volledige film uitzitten, zonder af en toe eens iets anders te doen, lukt veel mensen gewoon niet meer.”

Werk van lange adem

Oplossingen liggen volgens De Marez vooral bij het onderwijs, waar hij smartphones en laptops op zijn minst op een aantal momenten per dag geweerd zou willen zien. Maar ook ouders moeten hun kinderen een gezond smartphonegebruik aanleren en vooral zelf het goede voorbeeld geven. Maar aan dat werk van lange adem hebben bioscoopuitbaters voorlopig niks. Bij Kinepolis roepen ze hun bezoekers met een filmpje tijdens de pre-show op om hun telefoons af, of minstens op stil te zetten.

In de grote complexen wordt ook een telefoonnummer geafficheerd waar je naar kan sms’en bij problemen in de zaal. Maar in de berichten die daarop binnenlopen gaat het meestal over technische zaken, klinkt het bij Kinepolis. “Zoals het licht dat nog niet gedoofd is terwijl de film al loopt of mensen die niet op de juiste stoel blijken te zitten.”

Bij Studio Skoop proberen ze vooral problemen te vermijden door preventief te werken. “Bij ons staat de film altijd centraal”, legt Vander Cruysse uit. “Je kan hier bijvoorbeeld geen popcorn krijgen. Door de bioscoop op die manier te runnen, krijg je sowieso een bepaald publiek over de vloer. En uit ervaring weten we dat dat publiek er niets mee inzit om wie zich niet aan de ongeschreven regels houdt, terecht te wijzen.”