Rechter geeft jongeren gelijk in eerste Amerikaanse klimaatzaak
In de Verenigde Staten hebben zestien jongeren gelijk gekregen in een rechtszaak tegen de staat Montana. De jongeren vochten een regel aan die verbood om de impact van wetten op het klimaat te bestuderen. De staat moet voortaan rekening houden met de CO₂-uitstoot en de gevolgen ervan op droogte, bosbranden en andere klimaatrisico’s. Het was de eerste Amerikaanse klimaatzaak die het tot in de rechtbank schopte.
België, Nederland, Frankrijk, Ierland: wereldwijd sleepten klimaatactivisten al staten voor de rechtbank om hun klimaatbeleid aan de kaak te stellen. In de Verenigde Staten daarentegen heeft het drie jaar en tientallen pogingen geduurd vooraleer een rechtszaak ook daadwerkelijk de rechtszaal wist te bereiken.
In "Held vs. Montana", dat half juni van start ging, klaagden zestien jongeren tussen 5 en 21 jaar aan dat de staat Montana - gelegen in het noorden van het land - te weinig deed om hun gezondheid en toekomst te garanderen. Ze vertelden hoe hun gezondheid, welzijn en de financiën van hun families werden verstoord. Concreet vochten ze een regel aan die verbood om de impact van wetten op het klimaat te bestuderen.
Enorme overwinning
Rechter Kathy Seeley heeft de jonge klimaatactivisten nu gelijk gegeven. “Volgens het hof hebben jongeren het grondwettelijke recht op een gezond leefmilieu”, duidt VS-correspondent Björn Soenens.
“In de wetgeving mogen bovendien geen regels bestaan die wettenmakers in de staat verbieden om de impact van wetten op het klimaat te bestuderen. De staat moet voortaan rekening houden met de CO₂-uitstoot en de gevolgen ervan op de droogte, bosbranden en andere klimaatrisico’s.”
"De uitspraak is een gamechanger en markeert een keerpunt in de inspanningen van deze generatie om de planeet te redden van de verwoestende gevolgen van door mensen veroorzaakte klimaatchaos," klonk het achteraf bij Julia Olson, een van de advocaten van de jongeren. "Dit is een enorme overwinning voor Montana, voor de jeugd, voor de democratie en voor ons klimaat. Meer uitspraken zoals deze zullen er zeker komen."
De uitspraak kan inderdaad gevolgen hebben voor gelijkaardige Amerikaanse klimaatzaken. Binnenkort komt bijvoorbeeld de zaak "Juliana v. United States" voor de rechter, die in 2015 werd aangespannen. Daarin beschuldigen 21 Amerikaanse jongeren hun land ervan hun toekomst in gevaar te brengen door te blijven investeren in fossiele energie.
De staat Montana gaf intussen al te kennen in beroep te zullen gaan tegen de uitspraak.