Op een steenworp van de Graslei ligt een man in een slaapzak op het voetpad, enkele bezittingen rondom zich verzameld. Naast de stadshal ligt een andere man te slapen op een stapel karton. In de hoek van een fietsenstalling aan de Korenmarkt heeft iemand zich geïnstalleerd met zakken eten.

De daklozenproblematiek is deze zomer zichtbaarder dan ooit in Gent-centrum. Overal zie je mensen die overleven op straat of de sporen die ze achterlaten. Een matras aan de Hema op de Korenmarkt, een hoop karton met een deken aan Dampoort, bedelaars in de grote winkelstraten…

De situatie is zichtbaarder dan normaal, erkent Rudy Coddens (Vooruit), schepen van Armoedebestrijding in Gent. Kampt Gent met een opstoot aan daklozen? ‘Het is gewoon een zeer moeilijke situatie.’

Tellen

Om te weten of er meer mensen op straat slapen, zou een telling nodig zijn. Maar dat is een intensief werk dat maar één keer per jaar gedaan wordt. De diensten van de Stad Gent kunnen dus vandaag niet zeggen of er meer daklozen zijn of niet, zegt Coddens.

Het is wel duidelijk dat de meeste straatslapers intra-Europese migranten zijn uit landen als Slowakije of Roemenië. Al zijn er zeker ook Belgen bij. Zowel oude gezichten, die soms weggaan en terugkeren, als nieuwe gezichten, zeggen hulpverleners.

Het Gentse OCMW ziet alleszins niet meer dakloze mensen aankloppen voor hulp. En toch kraakt het opvangsysteem dit jaar harder dan anders. Een deel van de verklaring is dat 25 bedden voor daklozen deze zomer niet beschikbaar zijn.

Geweigerd

Die 25 bedden staan bij Huize Triest, een vzw die in opdracht van de stad mensen een bed en douche aanbiedt. ‘Huize Triest was van midden juli tot midden augustus gesloten voor collectief verlof’, zegt Coddens. In diezelfde periode zat de andere opvang goed vol. ‘Daar zijn dan verschillende dagen mensen geweigerd omdat er geen plaats was.’

Coddens zegt de sluiting van één maand te willen bespreken voor volgende zomer. Op de andere dagen was er wel nog plaats in de nachtopvang. Maar niet iedereen wil daar nog naartoe, en dat is meteen een ander deel van de verklaring. De meeste daklozen moeten daar namelijk een kamer met anderen delen.

Er zijn veel mensen bij met psychiatrische problemen, waardoor het er erg onveilig kan zijn, zeggen hulporganisaties. En dan is er de zachtere zomer, die sowieso elk jaar meer bedelende mensen naar de stad lokt. Sommigen van hen zoeken dan overnachting.

Wegjagen

Een oplossing is niet meteen voorhanden. De stedelijke dienst Outreachend Werken spreekt straatslapers systematisch aan en biedt hen een bed aan in de opvang. Daklozen wegjagen, gebeurt maar sporadisch in Gent. ‘Enkel als de openbare orde echt in het gedrang komt’, zegt Coddens.

Zo moest de stad dit voorjaar al enkele toiletten afsluiten omdat daklozen er zich installeerden. Eén iemand had zelfs een microgolfoven aangesloten. Er brak ook twee keer brand uit, onder de stadshal. Naast de straatslapers in het stadscentrum zwerft ook een tiental dakloze Roma-gezinnen rond door de stad. Vorig weekend kwam het daarmee nog tot een opstootje.

Het is zoeken naar een evenwicht tussen helpen wie hier is, maar geen aanzuigeffect creëren, geeft Coddens aan. Gent is een stad die sowieso al veel inspanningen en geld steekt in opvang van wie het moeilijk heeft. ‘Maar de kans is niet onbestaande dat we daardoor extra mensen aantrekken.’

Lees ook

 Steeds meer daklozen slapen in Brusselse parken: ‘Bonjour chéri, het park gaat open, tijd om op te staan’