TERUGLEZEN OEKRAÏNE. Rusland start nieuw “succesvol” offensief - Moskou bombardeert Zweedse fabriek in Oekraïne

De Verenigde Staten hebben goedgekeurd dat F-16-straaljagers vanuit Nederland en Denemarken naar Oekraïne worden gestuurd zodra de opleiding van Oekraïense piloten is voltooid. Volgens een Amerikaanse regeringsfunctionaris heeft de Amerikaanse buitenlandminister Antony Blinken dat per brief laten weten aan de twee landen. Nederland en Denemarken verzorgen de opleiding van de Oekraïense piloten.

Het duurt mogelijk nog een jaar voordat de F-16's daadwerkelijk worden verzonden. Vrijdag werd bekend dat de opleiding van de eerste Oekraïense vliegers vermoedelijk pas in de zomer van volgend jaar volledig is afgerond.

Oekraïne heeft nog twee IRIS-T luchtverdedigingssystemen gekregen van Duitsland. Dat heeft president Volodymyr Zelensky donderdagavond in zijn dagelijkse videoboodschap bekendgemaakt.

"Twee nieuwe IRIS-T lanceerinrichtingen zijn gearriveerd. Dat zijn krachtige systemen die we heel hard nodig hebben om ons luchtruim te verdedigen", aldus Zelensky, die Berlijn hartelijk bedankte voor deze wapenleverantie.

Rusland werkt aan massaproductie van Iraanse aanvalsdrones die meer dan 1.600 kilometer kunnen afleggen en Oekraïense steden kunnen aanvallen. Dat meldt persbureau 'Reuters' op basis van berichtgeving van het Amerikaanse dagblad 'The Washington Post', dat gelekte documenten over het productieplan bemachtigde.

Moskou werkt aan zijn eigen versie van de Iraanse drone 'Shahed-136', ondanks vertragingen en de sancties die het productieproces bemoeilijken, aldus de documenten. De papieren, die dateren van winter 2022 tot lente 2023, bevatten onder meer fabrieksblauwdrukken en technische schema's. De krant bemachtigde de documenten via een bron die bij het plan betrokken is. 

Rusland heeft eerder ontkend dat zijn troepen Iraanse drones gebruiken in Oekraïne, hoewel president Vladimir Poetin heeft opgeroepen tot een toename van de binnenlandse drone-productie. In april zei hij dat de Russische drone-industrie binnenkort meer dan 20 miljard dollar (circa 18 miljard euro) waard zou kunnen zijn. 

Deze week meldde dagblad 'The Financial Times' nog dat Washington druk uitoefende op Iran om de verkoop van drones aan Moskou stop te zetten. Het artikel van The Washington Post van vandaag belicht echter de pogingen van Rusland om zijn eigen drone-fabriek te bouwen in de Tatarstan-regio, 800 kilometer ten oosten van Moskou. Rusland zou tegen de zomer van 2025 6.000 drones willen produceren. 

De documenten, die op verzoek van de krant werden bestudeerd door het non-gouvernementele Instituut voor Wetenschap en Internationale Veiligheid in Washington, tonen aan dat de Russische faciliteit ongeveer een maand achterloopt op schema.

Ingenieurs daar proberen hun eigen versie van de Iraanse drone op grotere schaal en met een hogere kwaliteit te bouwen, en proberen ook mogelijkheden toe te voegen aan de drones, zodat ze een gecoördineerde "zwermaanval" op een doelwit kunnen lanceren, meldde de krant nog.  

Het eerste vrachtschip dat na het einde van de graandeal uit Oekraïne kon vertrekken, was donderdagnamiddag volgens zeevaartwebsites voor de Bulgaarse kust naar Turkije op weg, in weerwil van de Russische blokkade.

Het containerschip Joseph Schulte, dat onder Hongkongse vlag vaart, vertrok woensdag uit de haven van Odessa, hoewel Rusland ermee gedreigd heeft dergelijke schepen tot zinken te brengen sinds het akkoord verstreken is waarmee Oekraïne graan over de Zwarte Zee mocht exporteren.  

Het schip komt "waarschijnlijk vanavond" in Istanboel aan, zei een woordvoerder van de rederij Schulte in Hamburg. Het schip gebruikt een nieuwe humanitaire corridor die door Kiev geopend werd. 

Vorig weekend vuurde Rusland waarschuwingschoten af naar een vrachtschip dat op weg was naar de haven van Izmajil aan de Donau in het zuiden van Oekraïne. Een groot deel van de graanexport verloopt nu via deze rivier en bereikt de Zwarte Zee aan de grens tussen Oekraïne en Roemenië. Volgens de krant The Wall Street Journal onderhandelen hoge Amerikaanse functionarissen met Turkije, Oekraïne en zijn buurlanden over een verhoging van het transport langs de Donau.

De pro-Russische separatisten in het oosten van Oekraïne hebben woensdag en donderdag vijf Oekraïense militairen tot zware straffen veroordeeld voor "moord" en "wrede behandeling van burgers". Dit heeft het Russische Onderzoekscomité meegedeeld.

Twee van de vijf Oekraïners, Vladimir Pafitsevitsj en Jevgeni Vakhnenko, werden schuldig verklaard aan "wrede behandeling van de burgerbevolking", het gebruik van "methodes die verboden zijn in een gewapend conflict" en "moord in groep met voorbedachten rade",  aldus het comité, dat met de grote onderzoeken in Rusland belast is.  

De twee, die bij het Russische offensief in Oekraïne gevangengenomen werden, kregen elk een gevangenisstraf van 22 jaar van het "hooggerechtshof" van de volksrepubliek Donetsk. Ze werden beschuldigd van de executie van een 44-jarige man in maart 2022, die de Oekraïense posities in de stad Mariepol zou hebben gezien. De stad werd daarna door het Russische leger veroverd na een maandenlange en verwoestende belegering.

Een derde Oekraïense militair werd tot twaalf jaar cel veroordeeld voor mortiervuur in 2018 en 2020 dat in Donetsk schade, verwondingen en de dood van een burger veroorzaakte. Hij werd ook schuldig verklaard aan de executie van een burger in april 2022 in Marioepol toen hij in het Azovregiment diende. 

Woensdagavond liet het Onderzoekscomité al weten dat nog twee andere leden van het Azovregiment tot 24 jaar opsluiting waren veroordeeld voor het bombarderen van een woongebouw en civiele infrastructuur in Marioepol.

Het Russische ministerie van Defensie zegt dat hun strijdkrachten een nieuw offensief zijn gestart in de regio Donetsk. Dat meldt Reuters op basis van Russische persbureaus.

Oekraïne zal deze winter en herfst geen gebruik meer kunnen maken van Amerikaanse F-16's. Dat zegt een woordvoerder van de Oekraïense luchtmacht op de nationale televisie. "Het is al lang duidelijk dat we komende winter en herfst Oekraïne niet zullen kunnen verdedigen met F-16 straaljagers", klonk het.

Oekraïne heeft haar westerse bondgenoten regelmatig gevraagd om F-16's, die volgens president Zelensky een teken zouden zijn dat de Russische invasie in een nederlaag zou eindigen.

De Amerikaanse president Biden heeft in mei toestemming geven voor trainingsprogramma's voor Oekraïense soldaten om op F-16's te leren vliegen, maar er is nog geen tijdlijn gegeven voor wanneer Oekraïne de gevechtsvliegtuigen effectief zou krijgen.

"We hadden onze hoop op dit vliegtuig gevestigd, dat het deel zou gaan uitmaken van onze luchtverdediging en dat het ons zou kunnen beschermen van de Russische raketten en het droneterrorisme", zei de woordvoerder. 

Het Westen zegt dat het Oekraïne wil helpen Rusland te verslaan, maar heeft ook herhaaldelijk aangegeven dat het geen directe confrontatie tussen de NAVO-landen en Moskou wil uitlokken.

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft aangekondigd dat zijn land flink meer drones gaat produceren. Die zijn volgens hem van groot belang in de strijd tegen de Russen. "Drones zijn de ogen en de bescherming van de frontlijn."

Zelensky benadrukte ook dat de internationale leveringen van drones belangrijk zijn voor zijn troepen. "In elke gevechtsbrigade vragen de strijders als eerste om drones, elektronische oorlogsvoering en militaire luchtverdediging." De president bracht de afgelopen dagen meerdere bezoeken aan het front om met de soldaten daar te praten.

De afgelopen weken heeft Oekraïne een aantal succesvolle aanvallen met drones gepleegd op Russische doelen, zoals in Moskou en op de Krim. Zelensky zei niet hoeveel drones Kiev wil gaan produceren.

Het vertrek van een eerste vrachtschip vanuit de haven van Odesa aan de Zwarte Zee naar de Bosporus via een door Kiev aangelegde alternatieve zeeroute, "is een belangrijke stap voor het herstel van de vrije vaart op de Zwarte Zee". Dat heeft de Oekraïense president Volodymyr Zelensky woensdag gezegd op X, het vroegere Twitter.

Het was de minister van Infrastructuur van Oekraïne, Oleksandr Kubrakov, die eerder op de dag bekendmaakte dat een containerschap de haven van Odesa verlaten had om via "de tijdelijke corridor die voor civiele schepen is ingesteld" naar de Bosporus te varen. Nochtans had Rusland er na het verstrijken van de graandeal vorige maand mee gedreigd om elk schip dat vanuit of naar een Oekraïense haven vaart als potentieel militair doelwit te beschouwen. Als reactie deed Kiev hetzelfde met schepen vanuit of naar Oekraïense havens die door Rusland bezet worden.

Vorige week maakte Oekraïne bekend dat het "tijdelijke" corridors op de Zwarte Zee had geopend voor het transport van Oekraïens graan over zee. "Het eerste civiele schip heeft de nieuwe Oekraïense humanitaire corridor in gebruik genomen", bevestigde Zelensky woensdagavond. De eer was voor het Duitse schip Joseph Schulte.

Sinds het aflopen van de graandeal wil Rusland opnieuw de Oekraïense graanexport over de Zwarte Zee blokkeren. Sindsdien vormt de Donau een belangrijke alternatieve route. Verschillende havens langs de rivier werden evenwel door Rusland vanuit de lucht aangevallen. Zo ook afgelopen dinsdagnacht. Volgens Zelensky gaat het om aanvallen tegen "de mondiale voedselbevoorrading". "Elke Russische aanval tegen deze havens brengt een slag toe aan de mondiale prijzen van levensmiddelen en aan de sociale en politieke stabiliteit in Afrika en Azië", klonk het.

In Washington wordt dezelfde analyse gemaakt. De Russische aanvallen bewijzen dat president Vladimir Poetin zich niets aantrekt van de mondiale voedselzekerheid, zei de woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken woensdag. "Dit is onaanvaardbaar."