Advocaat Hans Rieder, die eerder al zonder succes voorzitter Jan Van den Berghe probeerde te wraken in het proces van zijn cliënt plastisch chirurg Jeff Hoeyberghs, verwijst daarvoor naar die zaak en andere aanvaringen met de rechter zoals tijdens het dioxineproces. Als het conflict leidt tot een nieuw wrakingsverzoek, zou de zaak rond Schild & Vrienden opnieuw uitgesteld kunnen worden.

‘Pano’-reportage

Het parket van Oost-Vlaanderen was een strafonderzoek gestart naar aanleiding van een ‘Pano’-reportage op 5 september 2018. Die toonde aan dat in geheime chatgroepen van Schild & Vrienden racistische en antisemitische berichten gedeeld werden. In juni 2019 werd Dries Van Langenhove officieel in verdenking gesteld. De Schild & Vrienden-oprichter werd vrijgelaten onder voorwaarden en moest onder meer een geleid bezoek volgen aan de Kazerne Dossin in Mechelen. De plenaire vergadering van de Kamer had in maart 2021 zijn parlementaire onschendbaarheid opgeheven, maar hij nam intussen ontslag uit de Kamer. Hij heeft de beschuldigingen altijd ontkend en stelde dat hij hoopt op een buitenvervolgingstelling door de raadkamer in het dossier rond Schild & Vrienden.

Van Langenhove werd door de raadkamer buiten vervolging gesteld voor negationisme, maar hij werd verwezen naar de correctionele rechtbank voor inbreuken op de racisme- en de wapenwetgeving. Tegen de buitenvervolgingstelling voor negationisme werd beroep aangetekend door twee burgerlijke partijen, en de kamer van inbeschuldigingstelling oordeelde dat hij zich toch voor negationisme moet verantwoorden.

Kalender

Op 2 mei werd de zaak ingeleid voor de Gentse correctionele rechtbank en werd een conclusiekalender afgesproken. De rechtbank legde de behandeling van de zaak vast op 12 september, maar burgerlijke partij Jihad Van Puymbroeck probeerde zich daartegen te verzetten omdat ze dan in het buitenland in het huwelijk treedt. Ook haar advocaat Abderrahim Lahlali ving bot en hij besliste een wrakingsverzoek in te dienen. Rechter rechtbankvoorzitter Jan Van den Berghe besliste om zich niet terug te trekken, waardoor het Gentse hof van beroep zich over het wrakingsverzoek moet uitspreken.

Het hof wees het verzoek af waardoor de datum van 12 september gehaald kon worden, maar ook Van Langenhove en Rieder stellen nu in besluiten voorafgaand aan de pleitdatum vragen bij de onpartijdigheid van de rechtbankvoorzitter. Volgens de verdediging zou de voorzitter de zaak rond Schild & Vrienden naar zich toe getrokken hebben door bewust niet te zetelen in de raadkamer, zodat hij de zaak ten gronde voor de correctionele rechtbank kan beoordelen. De verdediging verwijst naar eerdere rechtszaken waarin Rieder optrad met Van den Berghe als rechter.

Wraking

In 2021 diende Rieder met zijn cliënt Jeff Hoeyberghs een verzoekschrift tot wraking in tegen de voorzitter, omdat die de zaak niet wou uitstellen. Rieder sprak toen van “een duidelijk misprijzen tegenover een van de partijen die voor hem moeten verschijnen”, maar het hof van beroep en uiteindelijk het Hof van Cassatie wezen het wrakingsverzoek af. Ook in het dioxineproces in 2008 was er al een conflict tussen de rechter en de advocaat, die uitstel vroeg voor zijn cliënten vetsmelters Verkest. Rieder haalde toen de bovenhand en kreeg uitstel, omdat hij ook moest pleiten in het LHSP-proces (Lernout & Hauspie Speech Products), dat voorrang kreeg in het hof van beroep.

De wet stelt dat een rechter gewraakt kan worden als er “indien er tussen hem en een van de partijen een hoge graad van vijandschap bestaat”. Voorlopig is er nog geen sprake van een wrakingsverzoek van Rieder in de zaak rond Schild & Vrienden, maar op 12 september zal de positie van de rechtbankvoorzitter weer in vraag gesteld worden. Rieder diende in de onderzoeksfase van het dossier al een wrakingsverzoek in tegen de Gentse onderzoeksrechter Annemie Serlippens. Zij trok zich in maart 2021 zelf terug uit de zaak, nadat Van Langenhove en Rieder aanvoerden dat ze partijdig was omdat ze tweets rond Van Langenhove had geliket.

“Linkse, onnozele voorwaarden”

Rieder wou het onderzoek daarna nietig verklaard zien omdat het uitgevoerd werd door een volgens hem partijdige onderzoeksrechter, Volgens Rieder ging de “elitaire” onderzoeksrechter in de fout door “linkse, onnozele voorwaarden” aan zijn cliënt op te leggen, zoals het bezoek aan de Kazerne Dossin. De Gentse kamer van inbeschuldigingstelling stelde wel een schijn van partijdigheid vast, maar dat leidt niet tot de nietigverklaring van stukken uit het dossier.

Rieder is niet bereikbaar voor een reactie. De andere partijen wachten af of het proces op 12 september effectief gepleit zal worden. Verschillende partijen zullen ten gronde aanvoeren dat de redelijke termijn in de zaak na vijf jaar overschreden is.