De nieuwe Scheldetunnel, 1,8 km lang met drie rijstroken in elke richting en een fietskoker van zes meter breed, is het koninginnenstuk van de Oosterweelwerken, die klaar zouden moeten zijn tegen 2030. Deze tunnel, na de Kennedy- en de Liefkenshoektunnel een derde manier voor doorgaand verkeer om de Schelde te kruisen, verbindt het grondgebied van Linkeroever met de zuidelijke haven en het Eilandje op de Antwerpse rechteroever. Op Linkeroever zal de Scheldetunnel aansluiten op het knooppunt van de Ring met de E34 richting Knokke.

De tunnel gaat op Linkeroever onder de grond ter hoogte van natuurgebied Blokkersdijk en het Sint-Annabos, op de rechteroever van de Schelde komt hij boven ter hoogte van het Noordkasteel. Hier sluit hij aan op het Oosterweelknooppunt, dat de Scheldetunnel zal verbinden met de Kanaaltunnels, die op hun beurt aansluiten op de Antwerpse Ring. Momenteel wordt in Zeebrugge hard doorgewerkt aan de acht enorme tunneldelen van de Scheldetunnel die in het voorjaar van 2025 via de Noordzee en de Schelde naar Antwerpen worden gebracht.

Mijlpaal

Zowel op Linkeroever als op de Antwerpse rechteroever krijgen de toeritten tot de Scheldetunnel steeds meer vorm. Dat zijn de aflopende stroken die toegang geven tot het eigenlijke tunnelgedeelte onder de Schelde. Op Linkeroever hebben de graafwerken aan de toerit naar de Scheldetunnel hun diepste punt bereikt: zo’n 25 meter. Dat is een mijlpaal voor bouwheer Lantis en het aannemersconsortium TM Cotu (Besix, Deme, Stadsbader Contractors en Jan De Nul). Voor alle duidelijkheid: dit is het diepste punt te land, want het tunnelgedeelte onder de Schelde komt nog wat dieper te liggen.

“We hebben hier drie jaar naar toegewerkt. Volgende week kunnen we echt beginnen met de bouw van de tunneltoerit”, zegt Maarten Pombreu, projectleider van de Scheldetunnel Linkeroever. “Die toerit zal 486 meter lang en 40 meter breed zijn, en 90% gaat ondergronds. Door de omvang van de werf hebben we de toerit onderverdeeld in drie bouwkuipen. De eerste en grootste bouwkuip is zo goed als klaar. De tweede bouwkuip zal in november zijn uitgegraven, de derde in de loop van 2024. Volgende week beginnen we met de betonwerken aan de eerste bouwkuip. In het voorjaar van 2025 zal de toerit volledig klaar zijn. ”

PFAS

Voor het eerste deel van de toerit is 820.000 kubieke meter grond uitgegraven, deels met PFAS vervuilde grond. “In de eerste anderhalve meter uitgegraven grond zat inderdaad PFAS”, zegt Luc Hellemans, CEO van bouwheer Lantis. “Die grond is, afgedekt en via schepen, naar een zuiveringsinstallatie gebracht en gereinigd. De gewassen, zuivere grond wordt verder in andere projecten in de bouw gebruikt. De propere, opgegraven grond zal terechtkomen in de bermen in de omgeving van de Scheldetunnel. De overschotten – voor heel Oosterweel wordt 10 miljoen kubieke meter grond uitgegraven – worden verdeeld over andere bouwprojecten.”

Ook het grondwater dat tijdens de werken wordt opgepompt, wordt gezuiverd, in een waterzuiveringsinstallatie op de werf. “Tot nog toe hebben we 320.000 kubieke meter grondwater opgepompt en gezuiverd. Als de Scheldetunnel klaar is, zullen we 650.000 kubieke meter gezuiverd hebben”, zegt Maarten Pombreu. “Een deel van dat gezuiverde water wordt naar het nabijgelegen Blokkersdijk gepompt, zo’n 100.000 kubieke meter per jaar. Hierdoor kunnen we dit beschermde natuurgebied dat met verdroging kampt, beschermen tegen verdere schade. De rest van het gezuiverde water komt in de Schelde terecht.”

Ook rechteroever

Voor de Oosterweelwerken op Linkeroever heeft de PFAS-vervuiling niet voor vertraging gezorgd, maar ook op de Antwerpse rechteroever zijn de gronden vervuild. “Op de rechteroever, ter hoogte van de Scheldelaan in de haven, wordt momenteel het eerste deel van de bouwput voor de toerit uitgegraven”, zegt Luc Hellemans. “Op de plaats waar de Scheldetunnel bovenkomt, zit geen PFAS, maar wel op andere plaatsen. Hoe we dat moeten aanpakken, zijn we volop aan het bekijken.”

Bouwdok van Scheldetunnel in Zeebrugge gaat open voor publiek

In de haven van Zeebrugge, naast het Boudewijnkanaal, worden de acht tunnelelementen voor de nieuwe Scheldetunnel gebouwd. Per stuk 160 meter lang, 60.000 ton zwaar. De ruwbouw van de eerste twee tunnelelementen is zo goed als klaar, de rest zal in het najaar van 2024 afgewerkt zijn. In het voorjaar van 2025 zullen die tunnelelementen een voor een met sleepboten en een duwbak via de Noordzee en de Schelde naar Antwerpen worden gesleept. Een tocht van 48 uur, per tunnelelement. Lantis en het aannemersconsortium Cotu stellen de werf van het bouwdok in Zeebrugge vanaf september open voor publiek. Vooraf inschrijven kan via https://www.oosterweelverbinding.be/werfbezoeken-voor-groepen.