Heb jij recht op vier maanden ouderschapsverlof? Wat zijn de spelregels? En welke gevolgen heeft het voor je loon?

Iedere biologische ouder, adoptieouder of meemoeder maakt aanspraak op ouderschapsverlof om zich tijdelijk meer te kunnen toespitsen op de opvoeding van zijn/haar kind. Het is een vorm van loopbaanonderbreking waar echter wel enkele voorwaarden aan verbonden zijn.

Zo moet je werknemer zijn in de privésector of vastbenoemd of contractueel personeelslid bij de overheid. Werk je in het onderwijs, de openbare sector of in een autonoom overheidsbedrijf, is er een andere regeling van kracht. Ook dien je opgeteld minstens 12 maanden bij je huidige werkgever in dienst te zijn geweest in de periode van 15 maanden die aan je aanvraag voorafgaat. Je contracttype en werkregime spelen daarbij geen rol.

Kan je werkgever ouderschapsverlof weigeren? Dit zijn de spelregels.

Kom je in aanmerking, dien je ten laatste twee maanden en ten vroegste drie maanden voor je het verlof wil opnemen je aanvraag hiertoe in te dienen bij je werkgever. Dit doe je aangetekend per post, hetzij via een e-mail met ontvangstbevestiging óf door je brief persoonlijk te overhandigen. Laat in dit laatste geval je werkgever een kopie aftekenen voor ontvangst.

In je schrijven maak je kenbaar wanneer je het verlof wil laten ingaan, voor welke duurtijd en ook of je een voltijdse of halftijdse onderbreking verlangt, dan wel een werkvermindering van één vijfde of één tiende. Voeg ook de geboorteakte van je kind, het eventuele bewijs van adoptie en het attest van gezinssamenstelling toe. Kies je ervoor het ouderschapsverlof op te splitsen, moet je voor iedere periode opnieuw een aanvraag indienen.

Iedere ouder heeft per kind recht op vier maanden voltijds ouderschapsverlof. Je kan ook kiezen voor acht maanden halftijds ouderschapsverlof of om 20 maanden één vijfde minder te werken. Ook gedurende 40 maanden je werkrooster met één tiende verminderen behoort tot de mogelijkheden. Zo kan je bijvoorbeeld tijdens die periode telkens op woensdagnamiddag vrij nemen.

Het is verder toegelaten om deze vormen van onderbreking te combineren, door bijvoorbeeld twee maanden voltijds en vier maanden halftijds verlof te nemen. Zolang je in totaal het maximum van vier volle maanden maar niet overschrijdt. Daarnaast mag je het ouderschapsverlof opsplitsen in verschillende periodes. Je kan zo bijvoorbeeld vier jaar op rij telkens de hele maand juli extra vrij nemen.

Werk je deeltijds (of wil je dat doen)? Hier moet je rekening mee houden: van loon over pensioen tot overuren.

Het is mogelijk om ouderschapsverlof op te nemen vanaf de geboorte of inschrijving bij de gemeente in geval van adoptie totdat je kind de leeftijd van 12 jaar bereikt. De laatste periode van het verlof moet voor deze twaalfde verjaardag ingaan. Heeft je kind een handicap van minstens 66 procent ligt de leeftijdsgrens op 21 jaar.

Een werkgever kan ouderschapsverlof niet weigeren. Wel kan hij het in bepaalde gevallen laten uitstellen met maximum zes maanden. In deze situatie kan de limiet van 12 of 21 jaar voor de ingang van het verlof dus wel met maximaal een half jaar overschreden worden.

Kan je werkgever je de laan uitsturen tijdens je ouderschapsverlof? Lees meer over je bescherming tegen ontslag.

Je loon vervalt op de momenten waarop je ouderschapsverlof opneemt. In plaats daarvan voorziet de RVA een forfaitaire onderbrekingsuitkering, maar die ligt weliswaar een stuk lager dan je gebruikelijke salaris. In de privésector bedraagt de uitkering voor een voltijdse onderbreking 978,24 euro bruto per maand sinds de indexatie op 1 december 2022 . Netto houd je daar 879,15 euro van over. Voor halftijds ouderschapsverlof ontvang je daar ongeveer de helft van, enzovoort.

Mogelijk maak je als alleenstaande ouder aanspraak op een verhoging. Je krijgt dan 1.497,75 euro netto per maand in geval van een voltijdse onderbreking, 690,39 euro voor een halftijdse onderbreking, 276,15 euro voor een vermindering met één vijfde, en 138,07 euro in geval van 1/10 ouderschapsverlof (bedragen sinds 1 juli 2023). Ook als 50-plusser heb je in sommige gevallen recht op een verhoogde uitkering.

Lees meer op Jobat.be:

Wat verandert er - professioneel gezien - voor jou na de geboorte van je kind?

Flexibel(er) werken: negen juridische mogelijkheden

Wat als je zélf ontslag neemt tijdens je ouderschapsverlof?