Is de bordeauxwijn ten dode opgeschreven? Franse overheid investeert miljoenen om wijnranken te verwijderen

"Bier na wijn geeft venijn", klinkt het wel eens in de volksmond. Niet alleen voor de gevoelige maag, zo blijkt, maar ook voor de Franse wijnhandelaars. Wijnboeren in de prestigieuze Franse Bordeauxregio moeten noodgedwongen duizenden hectares wijnranken verwijderen. Ze krijgen hun grote wijnvoorraden niet langer verkocht. 

Een van de grote boosdoeners: het biertje.

Toegegeven, het is een mix van factoren die de verkoop van bordeauxwijn beïnvloedt, maar "het biertje" is misschien wel de belangrijkste reden. De laatste jaren heeft er een verschuiving plaatsgevonden in de alcoholconsumptie in Frankrijk. Frankrijk is traditioneel een wijnland, maar zélfs daar wint bier terrein.

Vooral jongeren drinken minder en minder wijn. Uit onderzoek van het adviesbureau Wine Intelligence blijkt dat bijna de helft van de 18- tot 24-jarige Fransen liever iets anders drinkt dan wijn. Ze vinden kwalitatieve wijnflessen vaak te duur. Maar het veranderende consumptiegedrag van de jonge Fransen is niet het enige probleem dat de wijnboeren zorgen baart. Ook de dalende vraag uit China, goed voor ongeveer een derde van de totale export van bordeauxwijnen, vormt een groot probleem voor de wijnboeren.

De afnemende populariteit van de bordeauxwijn veroorzaakt ook een sterke daling in de prijzen. Het komt tot een punt dat, voor veel wijnmakers, het verwijderen van wijnvelden en het krijgen van een compensatie van de overheid een betere optie is dan het produceren van wijn. 

De Franse overheid trekt miljoenen euro's uit om de wijnboeren te helpen bij het ontwortelen van hun wijngaarden, een proces dat rooien wordt genoemd. De overheid hoopt op die manier dat de gronden voor andere doeleinden gebruikt kunnen worden. Voor elke verwijderde hectare biedt de Franse overheid een compensatie aan van 6.000 euro. Al bijna 1.000 wijnboeren maakten aanspraak op die vergoeding.

Toch zijn ook andere overheidsmaatregelen nodig. In wijnkelders liggen gigantische voorraden wijn te rijpen, waarvan telers nu al weten dat ze die niet verkocht zullen krijgen. De wijnoverschotten moeten nu worden omgezet naar alcohol, die gebruikt wordt in parfum of desinfecterende handgel. Ook daar trekt de Franse overheid veel geld voor uit: ongeveer 160 miljoen euro. 

En ja, ook de klimaatverandering speelt een rol in de bordeauxcrisis. De langere zomers en de hoge temperaturen drijven de vraag naar roséwijn en witte wijn de hoogte in, ten koste van de rode wijn. De hoge temperaturen kunnen de traditionele bordeauxwijnen ook te alcoholisch en tanninerijk maken, waardoor de wijn van smaak verandert. Wijnliefhebbers kunnen daardoor geneigd zijn andere wijnen te consumeren.

En ook bosbranden kunnen een nadelig effect hebben op de wijnsmaak. "De wijnen kunnen een onaangename rooksmaak krijgen", waarschuwde de Franse wijnwetenschapper Pierre-Louis Teissedre in de Franse krant Sud Ouest. Al blijft het effect van de natuurbranden op de bordeauxwijn voorlopig relatief beperkt.

Vinden we binnenkort dan geen bordeauxwijn meer terug in de winkelrekken? "Zo'n vaart zal het niet lopen", zegt VRT-journalist en wijnkenner Dennis van den Buijs. "Bordeauxwijnen nemen nog steeds een erg groot deel in van de wijnrayons in onze supermarkten. Echt verdwijnen zullen ze dus niet doen."

"Het valt wel op dat er jaar na jaar een steeds grotere diversiteit is in het aanbod van wijnen. Zo vind je in de winkel wijnen uit heel de wereld. Ook uit minder bekende wijnlanden als Hongarije of Oostenrijk, en die doen het ook echt goed. Consumenten kijken vandaag niet langer alleen naar de traditionele Franse wijnstreken. "

"De nieuwe wijnen hebben vaak ook een hip etiket met een duidelijke naam, helemaal anders dan de wijnen uit Bordeaux. Die hebben een beetje een stoffig imago. Dat speelt nieuwe, innovatieve wijnboeren uit die regio parten. Ze geraken moeilijk af van dat imago. Het zorgt ervoor dat ze moeilijker kunnen doorbreken dan wijn uit andere regio's."