‘Futurama’ laat niet de toekomst, maar het verleden zien

Om u een idee te geven hoe sterk adult animation veranderd is sinds Futurama in 2013 uit de ether verdween, nam ik een steekproef van willekeurige afleveringen uit een aantal Netflix-tekenfilmreeksen uit dit veld. Farzar bijvoorbeeld, een spoof van He-Man and the Masters of the Universe, waarin er een aliensoort bestaat wier exemplaren zich voortplanten door elkaar te rimmen. Paradise P.D., dat in de aanvang van zijn derde seizoen een gigantische baby toonde wiens reuzenpenis huizen aan gruis sloeg (en in wiens kont zijn twee adoptievaders een nieuwe thuis vonden). En in Rick and Morty had je dat kosmische incestkind dat met het zaad van protagonist Morty (via een hoop omwegen, haast ik me om erbij te zeggen) bij diens zus Summer werd verwekt.

Ik zeg maar: het mag tegenwoordig wat verder gaan dan waar Futurama het genre ooit heeft achtergelaten.

Tegelijkertijd is het óók welkom dat bedenkers Matt Groening en David X. Cohen, met de revival van hun legendarische animatiereeks voor volwassenen op Disney+, niet meedoen aan dat opbod, en gewoon bij hun vertrouwde formule blijven. Maar helaas misten ze daarbij ook een andere trend: die waarbij moderne volwassen animatiereeksen als BoJack Horseman en Archer buiten de contouren van de klassieke geanimeerde sitcom braken, en naast hun aso-grollen ook een dieper, wranger, bijtender, verfijnder, minder vrijblijvend soort humor brengen.

Het gebrek daaraan maakt van deze nieuwe, elfde reeks van Futurama een brok risicoloze behangtelevisie. Het haakt in op de manier waarop we hier in Vlaanderen ook al zo’n dertig jaar de grotere en bekendere zusterserie The Simpsons hebben leren consumeren: in een oneindige stroom van herhalingen die zich sinds halfweg de jaren 90 tot vandaag zijn blijven aandienen op de kleine commerciële zenders. U kijkt, maar u doet ondertussen ook andere dingen, en af en toe pikt u eens een goeie witz op.

Wat me enorm stoort aan de nieuwe episodes, waarvan ik er zes van de tien op voorhand te zien kreeg, is dat ze zich forceren om bijdetijdse thema’s naar het scherm te brengen, ondanks het feit dat hun vertelling zich duizend jaar in de toekomst afspeelt. Rick and Morty, The Midnight Gospel en Solar Opposites halen veel meer uit de aanzienlijke luxe die zo’n sciencefictionsetting met zich meebrengt: het comfort om letterlijk tijdloze verhalen over eender wat te brengen, die de grenzen verkennen van de menselijke verbeelding en de condition humaine. Tegen die existentiële panache steken de nieuwe Futurama-episodes, waarin er in het jaar 2099 nog altijd tv-series worden gebingewatcht en naar fysieke Bitcoin wordt gedolven in een Klondike-eske westernsetting, maar povertjes af.

Te zien op Disney+.