8.500 Belgen zullen brief krijgen om aan nationale studie naar onze mentale gezondheid mee te werken
Voor het eerst in twintig jaar zullen wetenschappers de mentale gezondheid van de Belg grondig onder de loep nemen. De grote studie wil blootleggen of alle crisissen van de voorbije jaren een impact op ons hadden en of we wel genoeg hulp vinden. Ook jij kan een brief ontvangen om deel te nemen. “De kans op mentale problemen is vandaag vrij groot.”
Stéphanie VerzelenLaatste update:22-08-23, 10:17
Dit weekend zullen 8.500 brieven van de KU Leuven de deur uit gaan. Wie eentje ontvang, krijgt de kans om mee te werken aan de grote ‘NEeDs study’, de ‘National study on the Epidemiology of mental health Disorders’. De eerste studie in lange tijd zal met een online vragenlijst onderzoeken hoe we ons nu écht voelen, mentaal.
Depressies, angststoornissen en eetproblemen nemen toe, schrijft de media. Is dat waar?
“We varen qua beleid daarrond een beetje blind op dit moment”, zegt professor klinische psychologie Patrick Luyten (KUL), die aan de studie werkt met hoofdonderzoeker professor Ronny Bruffaerts. Ga maar na: psychologen zitten vol, wachttijden lopen op. “Er zijn wel kleinere studies geweest naar onze mentale gezondheid, maar we hebben nood aan een ‘populatierepresentatieve’ studie die mensen uit alle lagen van de bevolking bevraagt.”
“Je leest het in de media heel vaak: depressies, angststoornissen en eetproblemen nemen toe”, zegt professor Luyten. “Maar wat is daar precies van aan? Dat moeten we eerst weten, voor we kunnen inschatten hoe hoog de nood is aan hulp, welke hulp nodig is en hoe die hulp terecht kan komen bij wie hem nodig heeft.”
Het is al twintig jaar geleden dat zo’n studie gedaan werd in ons land. De onderzoekers zullen nu dezelfde methodes gebruiken om de resultaten te kunnen vergelijken. “Die eerste ‘European Study of Mental Disorders’ leerde ons dat ons land gelijkaardig scoorde als andere Westerse landen op vlak van mentale problemen.” Maar we scoorden niet goed. Bij vrouwen was de kans op depressie bijvoorbeeld twintig procent. “En nu beleven we op korte tijd Covid-19, een oorlog, de klimaatdreiging. Dat maakt de kans op psychologische problemen vrij groot.”
Schamen we ons? “Pas na 20 jaar of langer zoekt men hulp voor alcoholverslaving”
Dat er nog een groot stigma op zulke problemen rust, zal het de onderzoekers er niet makkelijker op maken. “Maar dat is een reden te meer om het onderzoek te doen”, zegt professor Luyten. “We houden in onze analyses ook rekening met dat stigma. Sommige mensen zullen meer geneigd zijn dan anderen om onze vragen eerlijk te beantwoorden. Sommigen zullen hun problemen onder- of overschatten. Maar we houden daarmee rekening.”
De studie zal in vier golven gebeuren, gespreid over vier jaar. “Onze hoop is natuurlijk dat we met de resultaten het Belgische beleid zullen kunnen informeren”, zegt professor Luyten. “De overheid gebruikt de studie van twintig jaar geleden nog altijd om hun acties vorm te geven. Onze resultaten zouden hen absoluut opnieuw kunnen sturen. En omdat we ook bestuderen wat de oorzaken zijn, zou preventie kunnen verbeteren.”
Mentale problemen zijn wijd verspreid en komen er vaak omwille van heel normale factoren. Dat zullen onze resultaten wellicht onderstrepen
Professor Patrick Luyten, KU Leuven
“Plus, we willen natuurlijk het stigma aanpakken: mentale problemen zijn wijd verspreid en komen er vaak omwille van heel normale factoren. Dat zullen onze resultaten wellicht onderstrepen. En als mensen zich minder schamen, zullen ze hopelijk sneller hulp zoeken. We zien dat wie een depressie heeft bijvoorbeeld zes maanden tot een jaar wacht. Wie een alcoholverslaving heeft, wacht twintig jaar of langer.”
Daarom wil het onderzoeksteam al wie een brief krijgt, aansporen om de online vragenlijst in te vullen. Dat duurt ongeveer dertig minuten. Elke deelnemer zal bovendien, indien gewenst, een korte feedback over zijn eigen welzijn kunnen krijgen nadien, en algemene informatie ontvangen over mentale gezondheid en hulplijnen.
