“Het staat banken vrij om de rente op hun spaarrekeningen of hun termijnrekeningen aan te passen, ook tijdens de inschrijvingsperiode van de kasbon”. Directeur Jean Deboutte van het Agentschap van de Schuld is formeel: er is geen ‘herenakkoord’ om de concurrentie op de spaarmarkt te fnuiken. Berichtgeving daarover in de pers lokte vanochtend heel wat verontwaardiging uit op sociale media. Want de fiscaal aantrekkelijke staatsbon die de overheid deze week lanceert, was juist bedoeld om de concurrentie op die markt aan te wakkeren.

LEES OOK. Nieuwe staatsbon lokt meteen reactie uit: al drie banken verhogen hun spaarrente

Wat is er dan wel aan de hand? In de contracten die de banken met het Agentschap afsluiten over de verkoop van de staatsbons, is een clausule opgenomen over kasbons. Daarvan mag de rente niet worden aangepast tijdens de inschrijvingsperiode, die morgen ingaat en een week duurt. Het gaat om een standaardclausule die al sinds jaar en dag in de contracten over de staatsbons is opgenomen.

“Eigenlijk is die clausule nu niet meer echt nodig, want banken bieden nauwelijks nog kasbons aan”, zegt Deboutte. “Maar de contracten worden bij elke uitgifte van staatsbons ongewijzigd overgenomen. De achtergrond van de clausule ligt vooral in het verleden. Als je de staatsbons ziet als een middel om de staatsschuld te financieren, is het niet raar dat de overheid aan de banken vraagt om het spel eerlijk te spelen. De eis om dan een paar dagen lang geen concurrerend product in de markt te zetten, is niet onlogisch. Het gaat om een clausule met een heel beperkte scope: het gaat maar om een paar dagen.”

LEES OOK. STANDPUNT. De ellendige drempel voor je spaargeld

Kortom: de banken kunnen ook volgende week de rente op spaar- of termijnrekeningen nog optrekken, als ze dat zouden willen. Vandaag kunnen ze dat zelfs nog doen voor kasbons. Dat de concurrentie werkt, zoals minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V) voor ogen had met de nieuwe staatsbon op één jaar, is intussen aangetoond. Twee banken, Axa Bank en Argenta, bieden een termijnrekening aan met een netto rendement dat identiek is aan dat van de nieuwe staatsbon. Deutsche Bank gaat er zelfs nog overheen voor wie meer dan 100.000 euro te beleggen heeft.

LEES OOK. Waarom we niet gewoon beleggen in de meer rendabele Duitse staatsobligatie: “De laagdrempeligheid is een grote troef”

Kasbons spelen momenteel nauwelijks nog een rol van betekenis. Alleen Crelan en de Waalse coöperatieve CPH Bank bieden ze aan. De hoogste brutorente bedraagt 0,10 procent. De concurrentie speelt zich nu vooral af op het gebied van termijnrekeningen. Het verschil tussen een kasbon en een termijnrekening is dat een kasbon in principe verhandelbaar is.