Check

Wetenschappers aan de universiteit van Sigulda (Letland) onderzochten bij muizen het effect van gin. Ze stelden vast dat de stofwisseling van de diertjes erdoor met 17 procent toeneemt. Het onderzoek werd gepubliceerd in het tijdschrift Food & Nature. Professor Thisa Lye, die de leiding had over dit onderzoek, besluit dat de bevindingen erop wijzen dat gin ook bij mensen een afslankend effect kan hebben.

Wij gingen op zoek naar meer details over deze opmerkelijke studie in Medline, de Amerikaanse databank van biomedische studies. Elke wetenschapper probeert zijn bevindingen gepubliceerd te krijgen in een tijdschrift dat in die databank opgenomen is. Het is voor collega-wetenschappers een eerste indicatie dat het onderzoek van enig wetenschappelijk niveau is.

We vonden de gin-studie echter niet terug in Medline. Het tijdschrift Food & Nature bleek overigens niet opgenomen te zijn in de databank. Bij nader onderzoek bleek dat er helemaal geen wetenschappelijk tijdschrift bestaat met de naam Food & Nature. Aanvullend speurwerk op internet bracht aan het licht dat er ook geen universiteit van Sigulda in Letland bestaat. Wie zoekt op Sigulda of Lye, vindt vooral verwijzingen naar het muizenonderzoek.

Uiteindelijk bleek dat het artikel oorspronkelijk op 1 april door een snodaard op internet gepost werd. Het werd wereldwijd in de daaropvolgende dagen als waarheid verkocht, en verscheen op 14 april in de Britse krant Daily Mail. Enkele dagen later publiceerden ook enkele Vlaamse kranten en nieuwssites over de nieuwe studie, waarna het zich snel via sociale media verspreidde als ‘nieuwe wetenschappelijke studie’. Het zegt iets over de wijze waarop sommige journalisten nieuws overnemen en verspreiden zonder nadenken. Dat terwijl de bedenker een hint gaf met de naam van de onderzoekster: Thisa Lye.

0 % waar

Enkele Vlaamse kranten schreven dat gin slank maakt, gebaseerd op een wetenschappelijke studie. In werkelijkheid gaat het om een aprilgrap, gelanceerd door een onbekende op internet. Kijk ook naar de naam van de onderzoekster: professor Thisa Lye. ‘This a lie’ is Engels voor ‘dit een leugen’. Uw krant liet zich voor de duidelijkheid niet vangen.