Jani bij de brandweer: "Job is emotioneel zwaarder dan fysiek"
De aanblik van een ingedeukte auto: meer is er niet nodig om immer vrolijke Jani Kazaltzis volledig uit zijn lood te slaan. De bestuurster in kwestie heeft veel geluk gehad: voor hetzelfde geld zou ze de aanrijding met de tractor niet overleefd hebben.
Terwijl Kazaltzis' kersverse collega's meteen in actie schieten om de vrouw uit het wrak te bevrijden, staat hij aan de grond genageld. "Ik blokkeer volledig en weet even niet wat gedaan," zegt hij. "Ik ben zwaar onder de indruk van de koelbloedigheid van mijn team. Ik dacht altijd dat brandweermannen vooral fysiek paraat moesten staan, maar het is eigenlijk een job met een zware emotionele impact."
Toegangsproef en psychologische opvang
Johan Van Olmen van de Antwerpse brandweer bevestigt Kazaltzis' gevoel. "We hebben een permanent stressteam van psychologen. Daarbij kunnen onze jongens terecht als ze na een gebeurtenis last hebben van posttraumatische stress", vertelt hij. "In de praktijk gebeurt de eerste opvang in groep, binnen hun eigen ploeg. Even praten of lachen doet zware feiten meteen relativeren. Psychologen kunnen een extra luisterend oor bieden achteraf."
Tot zover de omkadering na de feiten, maar hoe worden brandweermannen klaargestoomd op het emotionele aspect van hun job? "We kunnen daar moeilijk voor trainen", geeft Van Olmen toe. "Ze leren die dingen pas in de praktijk. Voor jongeren die voor het eerst geconfronteerd worden met de dood is dat hard en onaangenaam. We staan daar zeker bij stil, en leiden hen indien nodig naar ons stressteam."
Tijdens de opleiding wordt het mentale aspect van de job dus niet geoefend, al biedt de algemene toelatingsproef wel inzicht in de psychologische achtergrond van de rekruten. "Alle kandidaat-brandweermannen moeten een federaal geschiktheidsattest behalen, voor ze zich kunnen inschrijven bij een provinciale brandweerschool. We merken in het algemeen dat jonge rekruten het emotioneel moeilijker hebben. Hoe meer levenservaring, hoe beter onze mensen handelen. Maturiteit is in het algemeen een goede voorspeller van emotionele controle. Al doende, leert men."