‘Mensen geven de helft van hun loon af: dan mogen ze toch een goeie service verwachten?’ : Jean-Marie Dedecker en Noël Slangen

“Noël Slangen was een van de mefisto’s die mij in 2006 hebben buitengezet bij de VLD”, zegt Jean-Marie Dedecker vooraf. Toch heeft hij een cadeautje bij zich: “Ik krijg altijd gelijk”, zijn verzamelde Knack-columns. Slangen neemt het glimlachend in ontvangst, maar spreekt Dedecker meteen tegen: “Ten tijde van je exit werkte ik niet voor de partij.”

Als communicatiestrateeg van Jean-Luc Dehaene, Steve Stevaert, Guy Verhofstadt en Open Vld zat Slangen mee in de cockpit van de macht. Sinds hij negen jaar geleden uit het vak is gestapt, analyseert hij de politiek vanaf de zijlijn. Jean-Marie Dedecker zit al 25 jaar in het parlement, maar is altijd een buitenstaander gebleven. In 2019 raakte hij verkozen als onafhankelijke op de N-VA-lijst, maar het jeukt om Lijst Dedecker nieuw leven in te blazen.

Kennen jullie elkaar goed?

Noël Slangen: “Bij de VLD hadden we weinig met elkaar te maken, maar nu zitten we weleens samen in een debatprogramma. Ik lees ook zijn columns: hij vliegt er altijd met de botte bijl in. Als ik een heel scherpe column voor HLN schrijf, zegt de hoofdredacteur: ‘Geweldig, dat moet je elke week doen!’ Maar dat wil ik niet, want dan ben ik Jean-Marie Dedecker (lacht).”

Jean-Marie Dedecker: “Die hoofdredacteur is een snuggere! Ik vind jou soms te braaf. Met een column moet je tegen de haren in strijken.”

Slangen: “Maar als je altijd boos bent, treedt er snel gewenning op. Ik wil de lezer verrassen. Bij veel columns kun je op basis van de titel al voorspellen wat erin zal staan.”

Dedecker: “Ik geef de mensen wat ze willen: gepeperde meningen over onderwerpen die ik grondig uitbeen, het liefst met een streepje humor.”

In een van zijn laatste bijdragen vroeg meneer Slangen zich af of het extreme weer uw mening over het klimaat heeft veranderd.

Dedecker: “Ik blijf erbij: de klimaatverandering is een zegen voor de kust. Ik wil van Middelkerke het Saint-Tropez van België maken, met palmbomen op de zeedijk, dolfijnen die voorbijzwemmen en verse inktvis op tafel. Ik hou niet van het apocalyptische gejank van de klimaatactivisten, die iedereen bang willen maken.”

Met de Green Deal en de natuurherstelwet wil de EU de CO₂-uitstoot tegen 2030 met 55 procent verminderen, maar de rechts-conservatieve partijen vechten dat aan.

Dedecker: “Terecht! Volgens het IPCC-rapport is amper 4,3 procent van de CO₂ afkomstig van de mens. De EU is verantwoordelijk voor 8 procent van de wereldwijde CO₂-uitstoot en de impact van België is helemáál verwaarloosbaar. Wij importeren meer CO₂-uitstoot in buitenlandse producten dan we zelf produceren. Het Europese klimaatbeleid is economisch masochisme: wij gaan onze productie, consumptie en mobiliteit kapotbelasten, waardoor de inflatie, de verarming en de de-industrialisatie nog toenemen. Maar de rest van de wereld doet rustig voort. Door de hoge gasprijzen zijn er in Azië bijna vierhonderd kolencentrales in aanbouw en zijn er vijfhonderd nieuwe gepland. China bouwt er gemiddeld twee per week. In Afrika en Zuid-Amerika vinden ze de strijd tegen armoede veel belangrijker dan het klimaat. Daar gaan de mensen echt niet nee zeggen tegen een ijskast en airco, omdat die energie verbruiken. Waarom zouden wij onze welvaart dan kapotmaken voor de obsessies van Frans Timmermans (Eurocommissaris voor Klimaat, red.)?”

Hij denkt aan de toekomst van zijn kinderen en kleinkinderen. Is dat zo verkeerd?

Slangen: “Frans Timmermans heeft een visie en is een van de weinige politici die nog opkomen voor het algemeen belang. Al is dat makkelijker voor hem, omdat je in Europa een mandaat krijgt zonder dat je in de hele EU verkozen moet zijn.”

Dedecker: “Timmermans mag grote theorieën verkondigen, maar de nationale en lokale politici die ze in de praktijk moeten omzetten, zitten in de shit.”

Moet Europa dan lijdzaam toezien hoe we op een onleefbare opwarming van 3 à 4 graden afstevenen?

Dedecker: “Waarom zou 3 graden catastrofaal zijn?”

Slangen: “Omdat grote delen van de aarde dan onleefbaar worden en miljarden mensen naar andere oorden vluchten.”

Dedecker: “Migratie is van alle tijden. De Hunnen zijn destijds ook naar hier gekomen omdat de steppe onvruchtbaar werd.”

Slangen: “Maar toen waren we niet met acht miljard mensen. En ik dacht dat je niet zo’n grote fan was van ongecontroleerde massamigratie?”

Dedecker: “Als je elke aardbewoner een vierkante meter geeft, past de wereldbevolking in West- en Oost-Vlaanderen. En wanneer is een gebied onleefbaar? In Texas en Dubai is het snikheet, maar dankzij airco kun je er perfect overleven. CO₂ bevordert ook de plantengroei, waardoor de Sahara aan het vergroenen is.

“Maar als we onze uitstoot dan toch moeten verlagen, waarom doet onze regering dan het omgekeerde? Door twee kerncentrales te sluiten is de CO₂-uitstoot van onze elektriciteitsproductie met 13 procent gestegen. De Amerikanen hebben de levensduur van bijna al hun kerncentrales verlengd tot tachtig jaar. De Nederlanders en de Fransen gaan nieuwe kerncentrales bouwen, vlak tegen onze grens. Maar wij sluiten de onze en bouwen gascentrales die 42 keer meer CO₂ uitstoten! Daarvoor moet je toch zelf aan het gas gehangen hebben?”

Slangen: “We zouden onze kerncentrales beter zo lang mogelijk openhouden. Maar door de regelgeving en de hoge kosten is het in het Westen bijna onmogelijk om nieuwe te bouwen. Ze zijn ook niet zo compatibel met groene energie: je kunt ze niet snel aan- en uitzetten. Een gascentrale kun je laten draaien als het nodig is, om verbruikspieken op te vangen. Daardoor blijft de vervuiling beperkt. Bovendien kunnen ze op termijn overschakelen op synthetisch gas.”

Dedecker: “Ik geloof rotsvast in de nieuwe generatie kerncentrales. De ingenieurs zullen de klimaatuitdaging oplossen.”

Slangen: “Van de klimaatklevers en degrowth-fanaten als Anuna De Wever zal het niet komen. Zij halen het draagvlak voor een klimaatbeleid onderuit door er een strijd tegen het kapitalisme van te maken. Zonder economische groei is er geen geld voor innovatie, klimaatinvesteringen, armoedebestrijding, onderwijs en de stijgende pensioen- en gezondheidskosten.”

Gaat de klimaattransitie niet te traag? België geeft nog altijd 13 miljard euro uit aan subsidies voor fossiele brandstoffen.

Dedecker: “Je moet je oude schoenen niet wegsmijten vóór je nieuwe hebt. Als je te snel omschakelt, verlies je de bevolking. Je kunt de mensen niet dwingen om een dure stekkerauto te kopen waarmee ze niet eens van de Kempen tot in de Ardennen raken. Geef mij maar een dieselwagen.”

Slangen: “De overheid zou het voortouw moeten nemen in de transitie, maar ze investeert te weinig. Op warmteverliesfoto’s scoren de overheidsgebouwen het slechtst. Je kunt de overheid vergelijken met een oude bibliotheek: als die moet besparen, ontslaat ze geen personeel, maar koopt ze minder boeken. De logheid en de verstikkende bureaucratie staan een snelle transitie in de weg.”

Dedecker: “Juist! Vlaanderen is de Sovjet-Unie aan het worden. Aan de kust moeten we de betonnen muur van flatgebouwen vervangen door moderne gebouwen van vijf of tien verdiepingen hoger, met parken errond. Krijg daar maar eens een vergunning voor! Het duurt nu al twintig jaar voor je de toestemming krijgt om een weg aan te leggen. Altijd weer duikt er een veganistische trezebees met dreadlocks en een gebreide beha op die zegt dat die weg het broedgebied van de koperkleurige bospieper verstoort. Ik wil voetbalterreinen aanleggen in een recreatiegebied: mag niet, want de verlichting zou vleermuizen kunnen irriteren. Gek word ik daarvan! Duitsland en Frankrijk hebben een paar grote natuurgebieden, wij hebben vijfhonderd kleintjes. Daardoor kun je nergens in Vlaanderen nog iets doen. Ik ben niet tegen natuurbehoud, maar niet ten koste van onze welvaart. Als Natuurpunt ergens een gebied met drie bomen opkoopt, liggen de boeren errond plots in een rode zone. Dat is toch niet ernstig meer?”

Slangen: “Ik ben net terug van een vakantie in Zuid-Engeland: ongelooflijk hoeveel groene open ruimte daar is! Wij hebben die niet. Door de lintbebouwing en de verkavelingsdrift is Vlaanderen één grote stad geworden. Door die beperkte ruimte zullen we harde keuzes moeten maken. Bijna de helft van Vlaanderen is landbouwgrond en driekwart daarvan wordt gebruikt voor de veeteelt. Dan mag je van die sector toch rendement verwachten? Nu wordt alles kunstmatig in stand gehouden met subsidies. Moeten wij wel de wereldproducent van veevoeder zijn? Moeten wij zoveel vlees exporteren naar Azië, als we ons milieu vervuilen en onze boeren amper de kost verdienen? Je kunt met die grond andere dingen doen die meer opbrengen.”

Dedecker: “Dan moet je de boer een alternatief geven. Maar als hij zijn hofstee wil verkopen, mag dat alleen aan een andere boer. Niet aan iemand die er een wellnesscentrum of een B&B van wil maken. Dát is de Sovjet-Unie.”

De boeren die moeten wijken wegens hun stikstofuitstoot, worden ook boos als ze de Vlaamse regering plat op de buik zien gaan voor Ineos.

Slangen: “Maar Ineos is een goede zaak voor het milieu. Hun ethaankraker zal minder stikstof en dríé keer minder CO₂ uitstoten dan vergelijkbare fabrieken. We moeten zulke vernieuwende bedrijven een plaats geven, want hun technologie voedt andere bedrijven en creëert tewerkstelling.”

Dedecker: “Die kraker is een investering van 4 miljard euro. Ineos had veertien positieve adviezen op zak en de handtekening van de minister. Toch kan de Raad voor Vergunningsbetwistingen het tegenhouden, omdat Ineos de stikstofimpact op een natuurgebiedje over de Nederlandse grens niet genoeg heeft onderzocht. Zo worden wij Bokrijk.”

AMBETANTERIKEN

Noël Slangen en Jean-Marie Dedecker zijn allebei selfmade men die zich konden opwerken uit een armtierige thuissituatie. Nu zet Slangen zich als voorzitter van het Kinderarmoedefonds in voor lotgenoten, Dedecker probeert in Middelkerke voldoende sociale woningen te bouwen, als tegenwicht voor de tweedeverblijvers.

Slangen: “Ik kom uit een vierdewereldmilieu en ben maar tot het vijfde middelbaar naar school geweest. Voor hetzelfde geld was ik als drugsdealer geëindigd, maar ik heb me gevormd door erg veel te lezen.”

Dedecker: “Waarom ben je gestopt met de school?”

Slangen: “Ik was nooit in orde omdat ik het materiaal niet had: mappen, boeken, meetinstrumenten...”

Dedecker: “Ik kom net als jij uit een kansarm gezin, met zeven kinderen. Ik droeg de kleren af van mijn oudere broer, waaronder een bruine trui met één gele mouw die mijn moeder er zelf aan had genaaid. Als 12-jarige werkte ik al twee maanden bij de bakker. Met dat geld kocht ik een fiets om naar het college te gaan.”

Slangen: “Ik heb op mijn 19de een reclamebureau opgestart. In al mijn bedrijven was ik de laagst geschoolde. Maar ons onderwijs is slecht afgestemd op kinderen in armoede: ze worden gezien als ambetanteriken die nooit in orde zijn. ‘Breng morgen een krant mee naar de les.’ Arme mensen hébben geen krant. Drie soorten pasta voor een knutselopdracht? Moeten ze gaan kopen. Een lege brooddoos is het minste van hun zorgen. Die kinderen maken wel andere dingen mee: intrafamiliaal geweld, echtscheidingen, uithuiszettingen, geen hobby’s kunnen betalen, niet uitgenodigd worden op feestjes. Daardoor worden ze agressief, krijgen ze straf en komen ze in aanraking met de politie. Het debat over lege brooddozen komt op mij over als: ‘We moeten die arme mensen eten en een deken geven.’ Néé, zij willen hetzelfde leven als gerespecteerde mensen die niet arm zijn.”

Dedecker: “Maar er zijn zoveel structuren die zich over hen ontfermen, Noël. Mijn gemeente heeft twee mensen in dienst die niks anders doen dan anderstalige kinderen helpen bij hun huiswerk.”

De N-VA wil de leeflonen verlagen om mensen uit de hangmat te krijgen. Kan dat werken?

Slangen: “Je duwt die mensen alleen dieper in de ellende. Wie moet vechten om te overleven, heeft geen tijd om te solliciteren. Die mensen gaan kapot van de stress, krijgen psychische problemen, verslavingen en ruzies. Zo wordt de stap naar een job nog groter.”

Dedecker: “Je moet de leeflonen niet verlagen, je moet werken meer belonen.”

Slangen: “Als politici me vragen wat ze moeten doen om de kinderarmoede te bestrijden, zeg ik dat ze dat toch niet zullen doen omdat het te duur is. Je moet zorgen dat iedereen een dak boven zijn hoofd heeft en het kindergeld alleen verhogen voor gezinnen aan de onderkant. Bij projecten van het Kinderarmoedefonds zien we ook dat intensieve opvolging de tewerkstelling doet stijgen en intrafamiliaal geweld bijna halveert. Maar je hebt wel iemand nodig die zes maanden lang zes gezinnen begeleidt. Dat is een dure investering, maar je moet ze doen.”

Dedecker: “Er is wel veel luiheid. Bij het OCMW merken we dat het bijna onmogelijk is om die mensen aan de slag te krijgen. Ze draaien even mee op de groendienst en vallen weer uit. Sommigen wentelen zich in het pamperbeleid van de overheid, en hun kinderen zijn het slachtoffer. Het is toch schandalig dat er in Vlaanderen nog kinderen met lege brooddozen naar school vertrekken? Met 168 euro kindergeld kun je 70 broden kopen. Maar die ouders denken: ze zullen op school wel eten krijgen, weer een zorg minder.”

Slangen: “Er is te weinig empathie voor mensen in armoede, de stressfactor wordt onderschat. Zij kunnen soms niet meer helder nadenken, net als ondernemers die bijna failliet gaan. Generatiearmen hebben van hun ouders nooit de structuur en de ratio meegekregen om hun leven in handen te nemen. Daarom moet je vooral in de eerste levensjaren investeren. Als je die kleine kinderen voldoende prikkels geeft en uit het isolement haalt, stijgen hun kansen. Vanaf het middelbaar wordt het heel moeilijk.”

Dedecker: “Het is jou toch gelukt, Noël?”

Slangen: “Maar het is niet omdat het kán, dat iedereen het kan.”

Dedecker: “Het helpt ook niet dat Vlaanderen en Wallonië anders naar werkloosheid en armoede kijken. Wij praten over leefloners activeren en werkloosheid in de tijd beperken, maar dat interesseert de Walen geen barst.”

Slangen: “Omdat ze onvoldoende jobs hebben.”

Dedecker: “Die zijn er wel, maar een uitkering brengt meer op! Toen ik in 1999 voor het eerst opkwam bij de verkiezingen, was de werkloosheidsval al het grootste probleem. Werklozen uit Henegouwen kunnen in West-Vlaanderen komen werken, maar de taalgrens is blijkbaar een Berlijnse Muur. Bedrijven leggen buslijnen in vanuit Doornik en Moeskroen: daar zit geen kat op.”

Slangen: “Het echte probleem zijn niet de werklozen, maar het half miljoen langdurig zieken. Wat doet Frank Vandenbroucke (Vooruit-minister van Volksgezondheid, red.)? Veertig terugkeercoaches aanwerven. Gaan zij die zieken weer aan het werk krijgen?”

Dedecker: “Het aantal leefloners is in twintig jaar tijd verdubbeld tot 157.000, omdat werken te weinig loont. Het verschil tussen een job of een uitkering moet minstens 500 euro zijn. Een gezinshoofd krijgt 1.653 euro per maand als leefloon. Een kassierster in een supermarkt verdient evenveel.”

Slangen: “Maar haar kinderen moeten naar de crèche, ze heeft vervoer nodig en op slag vallen allerlei sociale voordelen weg. Daar zit het systeem fundamenteel fout en helaas is de regering er niet in geslaagd om dat te corrigeren met een fiscale hervorming.”

SOEP VAN PEPTALK

Meneer Dedecker, u voorspelde vorig jaar in Humo dat de regering-De Croo zou vallen over de loononderhandelingen in maart, maar...

Dedecker: “Als je plat ligt, kun je niet meer vallen. De regering is dood, maar de partijen zijn te bang om naar de kiezer te gaan. De fiscale hervorming is mislukt, het pensioenakkoord was twee keer niks, en in ruil voor de verlenging van twee kerncentrales mag Engie een miljardenfactuur voor de berging van nucleair afval in onze nek draaien.”

Slangen: “De Vlaamse regering doet het toch niet beter?”

Dedecker: “Die heeft tenminste het budget nog onder controle. De federale overheid gaat failliet door slecht beleid. Mijn vrouw heeft 45 jaar gewerkt en krijgt evenveel pensioen als een Waal die zijn hele leven heeft gestempeld. De liberalen zijn apetrots omdat je voortaan minstens twintig jaar gewerkt moet hebben voor een minimumpensioen. Maar van die twintig jaar mag je tien jaar gestempeld hebben.”

Slangen: “De laatste 25 jaar heeft geen enkele Belgische regering grote stappen gezet op sociaal-economisch vlak. Voor grote ingrepen moet je al terug naar de tijd van Jean-Luc Dehaene. De staatshervormingen hebben de federale staat leeggemolken en de regio’s hebben tegengestelde belangen. Je hebt ook sterke leiders nodig om de verandering te trekken. In een landschap van kleine partijen is dat moeilijker.”

Dedecker: “We hebben toch leiderschap gehad? Guy Verhofstadt had beloofd om orde op zaken te stellen, maar heeft het verprutst. De buffers die Dehaene in de jaren 90 heeft aangelegd, heeft zijn regering opgesoupeerd. Daarna haalden Yves Leterme en Bart De Wever genoeg stemmen om dat recht te trekken, maar ook van hun beloftes kwam niks in huis. (Schalks) Misschien moet ik eens premier worden?”

Falen onze politici of ligt het aan het systeem?

Slangen: “We hebben heel bekwame politici, maar het systeem werkt niet.”

Dedecker: “Met zeven regenboogpartijen kun je niet besturen. Je moet een coalitie hebben die ideologisch samenhangt.”

Slangen: “Zoals de Zweedse coalitie (N-VA, cd&v en liberalen, red.), bedoel je? Dat was het dreamteam van Bart De Wever, maar het werkte ook niet. In een ideologisch gelijkgestemde coalitie zijn de partijen elkaars concurrenten, want ze mikken op dezelfde kiezer. In een ploeg met tegengestelde ideologieën, zoals met socialisten en liberalen, gunnen ze elkaar meer, omdat ze niet in dezelfde vijver vissen. Maar Vivaldi werkt niet omdat de partijen te klein zijn en een panische angst voor de extremen hebben.”

Dedecker: “Als cd&v ballen had, zou ze nu de regering verlaten. De fiscale hervorming was de enige trofee die ze hadden kunnen pakken.”

Slangen: “Open Vld zit ook vast. Ze moeten het extreme wangedrag van MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez tolereren om de premier te laten voortdoen, in de hoop dat hij in 2024 een premierbonus kan pakken. Ik geloof daar niet in. Alleen in Oost-Vlaanderen krijg je een De Croo-effect, elders kunnen de mensen niet voor hem stemmen. Hij voert ook al volop campagne: eind juli kocht hij een pagina in alle kranten om een brief aan alle Belgen te publiceren. Maar dat was een farce. Alleen al die aanhef: ‘Beste Belgen’. Daarmee deed hij de Nederlandse premier Mark Rutte na, maar hier identificeren mensen zich als Limburger, Antwerpenaar of Vlaming. De rest van die brief was een soep van peptalk, verwijten en verontschuldigingen. Een soort nieuwjaarsbrief: ‘Beste peter, volgend jaar ga ik beter mijn best doen.’ (lacht) De Croo is een bekwame politicus, maar geen goede premier. Je kunt kritiek hebben op Guy Verhofstadt, maar hij was de onbetwistbare chef die de andere partijen meekreeg.”

Waren er in de tijd van Guy Verhofstadt ook partijvoorzitters als Bouchez en Magnette (PS) die de regering voortdurend hinderen?

Slangen: “Nee, dat is nieuw. Normaal tolereert een premier zoiets ook niet. Open Vld heeft de MR in de regering geloodst, maar is er het grootste slachtoffer van. En de populariteit van Bouchez in Vlaanderen is een opgestoken middenvinger naar Open Vld.”

Dedecker: “Zijn standpunten zijn tenminste liberaal.”

Slangen: “Maar wat heeft hij daar al van gerealiseerd?”

Dedecker: “Niks. Hij was tegen Vincent Van Quickenbornes verbod op gokreclame. Dat zou er nóóit komen! Maar bij de stemming zat ik daar als enige tegenstander in de commissie. De MR wachtte buiten tot de stemming voorbij was. In opdracht van Bouchez, hè!”

Premier De Croo zegt vaak dat we ons land niet in de put mogen praten.

Slangen: “Dit blijft een schitterend land om in te leven. We klagen graag, maar we zouden niet graag elders wonen.”

Dedecker: “Ik verhuis met plezier naar Italië!”

Slangen: “De regering heeft de corona- en de energiecrisis goed aangepakt. De koopkracht is beter op peil gehouden dan elders, de inflatie ligt lager. Mensen beseffen niet hoe bijzonder dat is. We hebben een systeem met erg veel checks-and-balances: dat zorgt voor stabiliteit, maar bemoeilijkt grote veranderingen. Niemand is ooit tevreden, maar ook niet helemaal ontevreden. Hoge welvaart leidt ook vanzelf tot meer ontevredenheid: hoe beter we het hebben, hoe vanzelfsprekender we voordelen vinden.”

Wij zijn een volk van verwende egoïsten?

Slangen: (glimlacht) “Niets menselijks is ons vreemd.”

Dedecker: “Wij herverdelen meer dan de rest van Europa. Mensen geven de helft van hun loon af: dan mogen ze toch een goeie service verwachten?”

Slangen: “Weinig partijen durven nog een verhaal rond het algemeen belang te brengen. Dat verkoopt niet meer. Om het volk te verenigen heb je een bezielende leider nodig, iemand die een droom verkoopt, een maatschappijbeeld waar mensen zich in herkennen, zelfs als sommige elementen hun eigenbelang niet dienen. Dat is weg. De beleidspartijen proberen krampachtig om de belangen van de middenklasse te dienen, want daar zitten de meeste kiezers. Maar hoe meer particuliere belangen je probeert te dienen, hoe ontevredener mensen worden, want er is altijd wel een belang dat níét wordt gediend. Blijkbaar beseffen onze politici niet dat ze nog altijd 30 procent kunnen halen als 70 procent tegen hen is.”

Dedecker: “Op die 30 procent heb ik altijd gemikt.”

Wie zou nu het meest geschikt zijn als leider?

Slangen: “Iemand met de communicatieskills van Steve Stevaert, de autoriteit van Guy Verhofstadt en de visie van Jean-Luc Dehaene. Ik heb weinig politici ontmoet met zoveel dossierkennis, intelligentie en focus als Jean-Luc: hij stelde een doel voorop en deed alles in functie daarvan. En hij durfde de bevolking pijn te doen. Nu maakt de regering geen duidelijke keuzes meer. Ze proberen zoveel mogelijk mensen te paaien met een bonusje hier en een aftrekje ginder. Als die cadeaupolitiek werkte, zouden de Vivaldi-partijen nu geweldig scoren. Maar zo’n cheque van 100 euro maakt geen verschil.”

Dedecker: “Je creëert er alleen verwende kinderen mee. En die zijn nooit content.”

Wat denken jullie van de fysieke aanvaring tussen Frank Vandenbroucke en Vincent Van Quickenborne?

Slangen: “Judo is meer het domein van Jean-Marie.”

Dedecker: “Dat was een bagatel. Vincent Van Quickenborne wilde weg, Frank Vandenbroucke pakte zijn arm beet en zei dat hij moest blijven zitten. Daarna hebben de liberalen dat opgeblazen om de socialisten te pesten. Maar Vandenbroucke is wel een arrogante zak die nul respect heeft voor het parlement, hoewel hij niet eens verkozen is. Hij is kwaad op mij als ik hem Zijne Intellectuele Hoogheid noem.”

Slangen: “Je doet ook weinig moeite om te beletten dat mensen kwaad op je zijn, hè? (lacht)”

Dedecker: “Niet waar! Met de meesten kom ik goed overeen: Alexander, Vincent, Egbert Lachaert, Sammy Mahdi, Meryame Ketir. Maar in het parlement is het showtime. Daar krijg ik twee minuten om mijn gedacht te zeggen.”

Hebben jullie medelijden met Egbert Lachaert, die moegestreden is opgestapt als voorzitter van Open Vld?

Dedecker: “Nee. Hij laat zich verkiezen met een donkerblauw programma en dan vormt hij een rood-groene regering die het omgekeerde doet. Zijn voorzitterschap is een gemiste kans. Ik dacht dat hij en Philippe De Backer de toekomst van de partij waren.”

Slangen: “Lachaert had totaal geen impact op de partij. Hij was alleen bezig met de randanimatie. Het partijcongres Liberaal Vuur, heeft íémand daar iets van gehoord? Het helpt ook niet dat de liberalen al 25 jaar in de regering zitten. Dan verwatert het profiel.”

Egbert Lachaert is opgestapt omdat de premier hem niet meer bij het beleid betrok.

Dedecker: “Alexander De Croo is een pure machtspoliticus. Tijdens de regeringsvorming liet hij Gwendolyn Rutten mislukken om zelf premier te kunnen worden. Hij gooide zijn staatssecretaris Eva De Bleeker voor de bus en nu vervangt hij zijn vriend Egbert door Tom Ongena. Ik heb gehoord dat Ongena pas geopereerd is: ze hebben zijn ruggengraat eruit gehaald.”

Slangen: (lacht) “Dat we zijn ‘slachtoffers’ zo makkelijk kunnen opnoemen, betekent dat Alexander niet de handigste machtspoliticus is.”

Is Conner Rousseau gered, nu twee klachten over vermeend grensoverschrijdend gedrag geseponeerd zijn?

Dedecker: “Er is nog een derde klacht, maar die zal ook wel geseponeerd worden.”

Slangen: “Die affaire zal politiek geen gevolgen hebben.”

Wat vinden jullie van Sammy Mahdi, die het als cd&v-voorzitter harder speelt dan zijn voorgangers?

Slangen: “Ik begrijp zijn strategie niet: hij spreekt harde taal die niet past bij cd&v en vervolgens haalt hij bakzeil. Zo organiseert hij telkens zijn eigen nederlaag.”

Dedecker: “De N-VA walgt van cd&v, omdat ze nu al twee regeringen gesaboteerd hebben: eerst ondermijnde Kris Peeters de regering-Michel en nu doen Sammy Mahdi en Jo Brouns hetzelfde met de Vlaamse regering. De N-VA zal alles doen om hen in 2024 aan de kant te schuiven.”

Slangen: “De aanstelling van Nicole de Moor op Asiel en Migratie is ook onbegrijpelijk: een technicus op zo’n zichtbaar departement?”

Dedecker: “Ze blijft maar opvangplaatsen creëren, het asielbudget verbreekt alle records. Dat kan niet blijven duren. In Brussel liggen de migranten nu al twee jaar op straat: pure reclame voor Vlaams Belang.”

Slangen: “En het afschrikeffect werkt niet, want de mensen blijven komen. Ons systeem is te genereus. Als een uitkering zoveel hoger ligt dan het gemiddelde loon in het thuisland, wordt vluchten een economisch model waarvoor hele families 10.000 euro bij elkaar schrapen om één persoon de overtocht te laten maken. Via gezinshereniging kan hij dan de rest laten overkomen.”

Dedecker: “Zelfs als ze hier in de metro op de grond moeten slapen, hebben ze het nog beter dan in hun thuisland. We moeten het voorbeeld van Polen en Hongarije volgen en de instroom stoppen. Helaas kun je met de Franstaligen geen ander migratiebeleid voeren.”

Slangen: “Maar het migratiebeleid splitsen zou ook onnozel zijn.”

N-VA KAPOT

Heeft Bart De Wever ‘het’ nog?

Slangen: “Hij blijft de beste strateeg in de Wetstraat, maar hij kan niet meer toveren. Als burgemeester doet hij het goed, als partijvoorzitter geeft hij een vermoeide indruk. In 2019 had hij minister-president moeten worden, maar hij is nog nooit gesprongen. Wellicht omdat hij beseft dat alleen hij de N-VA bij elkaar kan houden.”

Dedecker: “Zijn liefde voor Antwerpen is zijn grootste handicap. Zal hij in juni nog eens beloven dat hij een regering wil leiden? Wie gelooft dat nog? Drie maanden later zijn er gemeenteraadsverkiezingen.”

Slangen: “De N-VA heeft vrij goed bestuurd, maar van hun grote ideologische doelstellingen is niks gerealiseerd. Veel mensen zijn ontgoocheld in hen, net als in de andere partijen. Ik weet echt niet voor wie ik volgend jaar moet stemmen.”

Dedecker: “Daarom overweeg ik een doorstart met Lijst Dedecker. Veel mensen zijn even misnoegd als jij en spreken mij aan: ‘Kom alsjeblieft op, want wij willen niet voor Vlaams Belang stemmen.’”

Hoe vaak heeft Theo Francken (N-VA) u al gesmeekt om dat niet te doen?

Dedecker: “Vaak! Hij wil dat ik weer op de N-VA-lijst ga staan. Dat kan, maar ik kan ook voor LDD gaan, of niet opkomen.”

Uw ondervoorzitter Peter Reekmans deed onlangs een oproep: ‘Jean-Marie mag deze afspraak met de geschiedenis niet missen.’

Dedecker: “De verleiding is groot om het te doen, maar dan zal ik met één oog open moeten slapen, want mijn vrouw castreeert me (lacht). Ik ben 71, mijn lijf is versleten, j’ai donné. In 2019 dacht ik dat ik ervan af was, maar Theo overtuigde me om weer op te komen. Sindsdien ben ik alleen maar kwader geworden. Dat prikkelt mij nu om er nog één keer de beuk in te gooien.”

Peter Reekmans zegt dat hij al genoeg sterke kandidaten heeft om de lijsten te vullen.

Dedecker: “Wij willen geen asielcentrum meer zijn voor tafelspringers en politiek gebuisden. Dat heeft me vorige keer te veel miserie opgeleverd. Maar veel burgemeesters, schepenen en mensen uit de top dienen zich spontaan aan. Geld is er ook genoeg. Ondernemers zeggen: ‘Bel maar als je een cheque nodig hebt, we zijn het beu dat de andere partijen het land naar de kloten helpen.’ Ik ben 100 procent zeker dat het een succes wordt. Cd&v en Open Vld zullen helemaal leeglopen.”

Slangen: “Jullie comeback zou vooral Vlaams Belang stemmen kosten, en in mindere mate de N-VA. Zo wordt de kans nóg groter dat er vier partijen nodig zijn om een Vlaamse regering te vormen en dreigt, na België, ook Vlaanderen vast te lopen.”

Dedecker: “Waarom zouden wij geen regering met de N-VA kunnen vormen? Eventueel met gedoogsteun van Vlaams Belang.”

Ah, u wilt nog minister worden?

Dedecker: “Neenee. Daarom moeten we genoeg sterke mensen hebben. Mijn zoon Dimitri staat ook te popelen. Ik heb altijd gezegd dat ik hem zou onterven als hij in de politiek stapt. Maar hij is ook kwaad. Als tweeverdieners hun kind afleveren in de crèche, betalen ze 30 euro per dag, voor een werkloze is het maar 3,60 euro. Mensen die hun best doen, voelen zich gepluimd. Onze vrijheden staan onder druk, woke rukt op en straks mogen we alleen nog met een stekkerwagen de stad in. Dit land zit niet op zijn tandvlees, het gebit is rót. Met de Walen raken we niet meer voor- of achteruit. Daarom stoort het me dat de N-VA weer met de PS wil praten.”

Voor een staatshervorming moet je toch met hen onderhandelen?

Dedecker: “Die kans heeft Bart De Wever in 2014 gemist. Hij had 32 procent van de stemmen en maakte de kiezer wijs dat besturen zonder de PS al een staatshervorming was: niemand heeft verandering gemerkt. Het is tijd voor een big bang. Wij moeten een Vlaams front vormen, het cordon sanitaire doorbreken en de Walen voor het blok zetten. Alleen dan zal duidelijk worden dat een scheiding van tafel en bed nog de enige oplossing is.”

Slangen: “Dan scheurt de N-VA uit elkaar. Zo’n zwart-gele Vlaamse regering is ook de kortste weg naar Vivaldi II. Je krijgt twee verschillende regeringen die elkaar het leven zuur maken, wat de afkeer bij de bevolking nog zal vergroten. Het enige voordeel is dat Vlaams Belang dan mee in bad zit en het duidelijk wordt dat ook zij niet kunnen toveren.”

Dedecker: “De verkiezingsuitslag zal zo fors zijn dat Vivaldi zelfs niet meer mogelijk is zonder hulp van de communisten. In Vlaanderen wordt het zwarte zondag, in Wallonië bloedrode zondag. Dat gaat niet meer samen.”

© Humo