“Laat elke dag een ander kind een woord in zijn thuistaal meebrengen naar de klas. De anderen leren dat woord en er wordt rond dat woord gewerkt.” Die suggestie, uit het leerplan voor basisscholen van het katholiek onderwijs, is straks verleden tijd. Toch als het van Ben Weyts afhangt. De minister van Onderwijs wil dat leerlingen voortaan enkel Nederlands spreken in de klas en op de speelplaats. “We moeten duidelijk de boodschap geven dat Nederlands de voertaal is op school”, zegt Weyts. “Ik snap wel dat het niet eenvoudig is om dat te handhaven en te controleren, maar het signaal moet duidelijk zijn. Naarmate er meer andere thuistalen de school binnenkomen, is Nederlands het bindmiddel bij uitstek.”

LEES OOK. Driekwart van schooldirecteurs niet van plan om ‘leraar-specialist’ aan te stellen: “Zou voor wrevel zorgen”

Zijn uitspraken zijn opvallend, omdat koepels en scholen de voorbije jaren net meer aandacht besteden aan meertaligheid, vanuit het idee dat het negeren van de moedertaal leerlingen net belemmert om bij te leren. In het basisonderwijs alleen spreekt een kwart van de leerlingen thuis geen Nederlands. “Maar zo geven we een diffuus signaal”, zegt Weyts. “Bovendien: waar stopt het dan? Alle talen aan bod laten komen gaat niet, dus dan moet je discrimineren. Ik zeg: werk met een duidelijke structuur en gebruik enkel Nederlands. Ik denk dat kinderen daar ook nood aan hebben. Een verbod op andere talen in het schoolreglement lijkt mij een duidelijke boodschap.”

In een nieuwe omzendbrief wil Weyts verduidelijken dat Nederlands ook op de speelplaats, tijdens oudercontacten en tijdens buitenschoolse activiteiten de voertaal is. Hij wil ook een charter afsluiten met de koepels, maar vraag is in welke mate ze willen meegaan in het verhaal.

Extra steun voor scholen met veel anderstaligen

De ideeën van de minister maken deel uit van een breder actieplan Nederlands dat hij komend schooljaar wil uitrollen. Zo trekt hij jaarlijks 20 miljoen euro uit om het Nederlands bij kinderen met een andere thuistaal op te krikken. Lagere en secundaire scholen met meer dan de helft leerlingen met een andere thuistaal krijgen zo 250 euro extra per leerling. In totaal zouden 80.000 kinderen extra ondersteuning krijgen.

Hij wil ook werk maken van minimumdoelen – voorheen eindtermen – Nederlands voor kinderen in de derde kleuterklas. De komende maanden buigen experts zich over de ontwikkeling van nieuwe minimumdoelen voor het basisonderwijs, en in die oefening wordt dus ook de derde kleuterklas meegenomen. De verlaging van de leerplicht naar vijf jaar maakt dat alles mogelijk. Eerder voerde hij al een taalscreening (de koalatest) in voor diezelfde kleuters.

“Het kan niet de bedoeling zijn dat kinderen overgaan naar het eerste leerjaar met een achterstand voor Nederlands”, zegt Weyts. “Nederlands is het vak dat alle andere vakken mogelijk maakt. Die boodschap moeten we ook aan ouders geven: je kind heeft geen gelijke kansen als het aan het eerste leerjaar begint met een achterstand. Zij moeten er ook voor zorgen dat hun kind na 15.30 uur in contact komt met het Nederlands. Anders ontneem je je kind toekomstkansen en ben je geen goede ouder. Dat moeten we durven te zeggen.”