“De tegenstander een hand geven na de match. Een correcte houding tegen de scheidsrechter. Niet staan schelden langs de lijn. Beleefd zijn tout court. Binnen onze club is dat belangrijk, en we maken daar geen geheim van.” Kurt Vandeputte, voorzitter van KSV Oudenaarde, is een van de clubverantwoordelijken die helemaal op de lijn van Voetbal Vlaanderen zitten. De federatie van de Vlaamse amateurvoetbalclubs wil werk maken van een minder agressieve en sportievere voetbalwereld. Een werk van lange adem. Daarom beginnen ze aan de basis: bij de jeugd.

LEES OOK. Dit seizoen al bijna 7000(!) meldingen van zware agressie op onze voetbalvelden: straffen worden verdubbeld

“Vorig seizoen telden we 6.801 gevallen van agressie op en naast onze voetbalterreinen”, zegt Nand De Klerck van Voetbal Vlaanderen. “Veel te veel. We hebben echt nood aan een cultuuromslag. Daarom is sowieso al beslist alle gevallen van agressie vanaf dit seizoen dubbel zo zwaar te bestraffen. Maar we willen beter gedrag ook positief stimuleren, en daarom starten we met het fair play-klassement.”

Scheidsrechters geven punten

Heel concreet: vanaf dit seizoen komt er voor de ploegen van voetballers van 7 tot 20 jaar een rangschikking op basis van hun gedrag tegenover elkaar, tegenstander en scheidsrechter. “Het is de scheidsrechter die de scores zal geven”, zegt De Klerck. “Die moet na elke wedstrijd de twee ploegen beoordelen op basis van vijf factoren: spelers, supporters, coaches, afgevaardigde en fair play-ouder. Clubs die gemiddeld minstens 80 procent scoren, zullen een fair play-certificaat krijgen, dat ze kunnen uithangen. Scoort een club consequent laag, dan zal Voetbal Vlaanderen hen daar zeker op aanspreken.”

Op die manier ontstaat bij de jongste reeksen dan toch weer een soort competitie. Voor de tofste club, zeg maar. En dat is bij die jonge voetballers meteen ook het enige klassement, want de klassieke rangschikking op basis van overwinningen en nederlagen bestaat al geruime tijd niet meer bij de jongste categorieën, van U6 tot U13. “Ook een heel bewuste keuze”, zegt De Klerck. “Bij die jonge spelers moet de klemtoon liggen op plezier en opleiding. Niet op winnen. Anders dreigen trainers elke week dezelfde spelertjes op te stellen en dezelfde op de bank te zetten. En dat is niet de bedoeling.”

Tegenstander welkom heten

Voetbal Vlaanderen breidt voorts ook het systeem van de fair play-ouders verder uit. Elke jeugdploeg kan bij elke match een ouder aanduiden die de tegenstander welkom moet heten en die andere ouders en supporters zonodig moet aanspreken als ze zich onsportief gedragen. Voor die fair play-ouders hebben ze een speciale sjaal ontworpen. En eigenlijk is het de bedoeling dat die geregeld op andere schouders terechtkomt, zodat de verantwoordelijkheid breed gedeeld wordt.

Vorig jaar werd al met het systeem geëxperimenteerd, en vaak leidde het tot een betere sfeer. “Maar we willen clubs niet verplichten. Ze moeten zelf inschatten of zoiets nuttig is voor hen”, zegt De Klerck.

Geen briesende trainers

Vandeputte van KSV Oudenaarde is een groot voorstander van het fair play-klassement. “Natuurlijk primeert het sportieve, maar we zullen trots zijn als we hoog scoren qua fair play”, zegt hij. “Wij geloven echt dat het mogelijk is een andere sfeer te creëren rond voetbal, maar het zal niet vanzelf gebeuren. We houden daar rekening mee bij de selectie van onze trainers. We hoeven geen trainers die de hele tijd lopen te briesen langs de lijn. En we spreken ouders en spelers erop aan als ze over de schreef gaan. Met succes, want de voorbij vier à vijf jaar zijn we ons amper nog moeten gaan verantwoorden.”