HERLEES OEKRAÏNE. Rusland: “Aanvallen met zeedrones op Krimbrug afgeweerd”

Een Oekraïense rechter heeft besloten dat Ihor Kolomoisky, een van de rijkste zakenmannen van Oekraïne, zeker twee maanden in hechtenis blijft vanwege een verdenking van fraude en het witwassen van geld.

Volgens de Veiligheidsdienst van Oekraïne heeft Kolomoisky in de periode tussen 2013 en 2020 minstens 14 miljoen dollar (zo'n 13 miljoen euro) aan buitenlands geld overgeboekt en witgewassen via banken waar hij zelf bij betrokken was.

Het lijkt erop dat Kiev de strijd opvoert tegen oligarchen die lange tijd veel invloed hadden op de Oekraïense politiek. Kolomoisky is zo'n ondernemer die grote rijkdom heeft vergaard na de val van de Sovjet-Unie. Hij was vroeger eigenaar van de Oekraïense PrivatBank, bezat een invloedrijk televisiekanaal en was ook actief in de energiesector.

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky verwees tijdens zijn dagelijkse avondtoespraak in bedekte termen naar de zaak, door 'de instanties te bedanken voor hun vastberadenheid bij het voor de rechter brengen van langlopende zaken'.

De president van het land in oorlog verklaarde ook dat er een einde komt aan "business as usual" voor "degenen die Oekraïne hebben geplunderd en zichzelf boven de wet en alle regels hebben gesteld".

Kolomoisky wierp zich eerder op als medestander van Zelensky tijdens diens verkiezing in 2019. Maar inmiddels heeft de president zich gedistantieerd van de zakenman en naar verluidt zelfs zijn Oekraïense nationaliteit ingetrokken. Kolomoisky staat ook onder Amerikaanse sancties.

De zakenman liet via zijn advocaten weten dat hij tegen de uitspraak in beroep gaat.

Oekraïne kan met zelfgeproduceerde wapens al doelen bestoken op een afstand van 1.500 kilometer. Dat zei Oleksiy Danilov van de Oekraïense Nationale Veiligheids- en Defensieraad, die stelde dat al geruime tijd wordt gewerkt aan het eigen raket- en droneprogramma.

De Oekraïners krijgen ook wapens van het Westen, maar die mogen niet worden gebruikt om doelen op Russisch grondgebied aan te vallen. Bij het gebruik van Oekraïense wapens gelden dergelijke beperkingen niet. Danilov zei dat veel bedrijven zich inmiddels bezighouden met de productie van drones. "Dat zal resultaten opleveren", voorspelde hij op de radio.

LEES OOK. ANALYSE. Hoe droneaanvallen de Russen nu helemaal gek maken: “Ze komen niet allemaal uit Oekraïne”

De Russische autoriteiten houden lokale verkiezingen in de Oekraïense gebieden die door de Russen worden bezet. Rusland veroverde delen van de regio's Cherson, Zaporizja, Donetsk en Loehansk in de oorlog en ging vorig jaar over tot de illegale annexatie van de gebieden die Oekraïne terug wil.

Het Kremlin heeft in de vier "nieuwe gebieden" pro-Russische kandidaten naar voren geschoven om gouverneur te worden. Volgens Oekraïense ambtenaren hebben die nauwelijks tegenstanders en zijn het illegale schijnverkiezingen op Oekraïens grondgebied, die bewijzen dat het onmogelijk is om met Rusland te onderhandelen.

De Russische autoriteiten organiseerden vorig jaar ook referenda in de bezette gebieden om de burgers te vragen of ze wilden dat hun provincie zich zou aansluiten bij Rusland. Volgens Moskou stemde een overweldigende meerderheid voor annexatie, maar ook toen spraken Oekraïne en westerse landen van schijnvertoningen. Driekwart van de landen van de Verenigde Naties veroordeelde de "illegale poging tot annexatie".

In Cherson en Loehansk kon al vanaf donderdag gestemd worden, vanaf zaterdag kunnen mensen ook in Zaporizja en Donetsk hun stem uitbrengen. De stembussen sluiten op 10 september, als de rest van Rusland ook lokale verkiezingen houdt.

Rusland heeft naar eigen zeggen drie aanvallen met zeedrones op de Krimbrug afgeweerd. De Oekraïense marinedrones werden op tijd in de Zwarte Zee gedetecteerd en vernietigd, liet het Russische ministerie van Defensie weten in de nacht op zaterdag.

Volgens het ministerie gebeurde de eerste aanval vrijdagavond laat. Daarna volgden in de nacht op zaterdag nog twee bijkomende aanvallen, luidt het. De informatie uit Moskou kan niet onafhankelijk geverifieerd worden.

Rusland, dat zowat anderhalf jaar geleden Oekraïne binnenviel, annexeerde de Krim in 2014 al. Het Oekraïense schiereiland is via de Krimbrug over de Straat van Kertsj verbonden met het Russische vasteland. De brug is voor Moskou van groot strategisch belang voor de bevoorrading van de Krim en de Russische troepen in het zuiden van Oekraïne.

Kiev viel de Krimbrug sinds de Russische invasie al meerdere keren aan.

Lees ook: Rookmachines en gezonken schepen: zo probeert Rusland vitale Krimbrug te beschermen

Denemarken wil tien Russische diplomaten uitwijzen. In de Russische ambassade in Kopenhagen mogen tegen eind deze maand nog maar vijf diplomaten en twintig medewerkers aan de slag zijn, evenveel als bij de Deense ambassade in Moskou. Dat maakte het Deense ministerie van Buitenlandse Zaken vrijdag bekend.

Volgens het buitenlandministerie onderhandelden Denemarken en Rusland al langer over extra visa voor Deens ambassadepersoneel in Rusland. Die gesprekken hebben nog nergens toe geleid, omdat Moskou volgens Kopenhagen herhaaldelijk heeft geprobeerd om Deense visa voor Russische agenten van geheime diensten in de deal te betrekken.

Uit Rusland komt kritiek op de maatregel. De woordvoerster van het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken, Maria Zacharova, heeft over "een nieuwe uiting van de vijandige houding tegenover ons land". Moskou zal nu "de nodige conclusies trekken".

Het Poolse leger ontkent dat een helikopter vandaag het luchtruim van Wit-Rusland heeft geschonden. Wit-Rusland meldde eerder dat een laagvliegende Poolse gevechtshelikopter ruim een kilometer het Wit-Russische luchtruim in was gevlogen. "Zo’n grensoversteek kan niet zijn gebeurd en is niet gebeurd, onze radarsystemen zijn eenduidig", aldus de Poolse legerwoordvoerder Jacek Goryszewski.

Begin deze maand vlogen twee Wit-Russische gevechtshelikopters het Poolse luchtruim binnen. Als reactie stuurde Polen extra troepen naar de grens met Wit-Rusland. De gebeurtenissen tonen de toegenomen spanning langs de Pools-Wit-Russische grens. Die spanning uit zich ook op de grond: Polen beschuldigt Wit-Rusland ervan doelbewust duizenden migranten de grens met Polen over te laten steken.

Dat is een beproefde methode van de Wit-Russische president Aleksandr Loekasjenko. De Europese Unie stelde in 2021 sancties in tegen Wit-Rusland vanwege de oneerlijk verlopen presidentsverkiezingen. In de maanden daarna haalde Loekasjenko tienduizenden migranten uit landen in het Midden-Oosten en Afrika naar Wit-Rusland, om ze vervolgens naar de grens met Polen, Letland en Litouwen te brengen.

Westerse landen staan op het punt grootschalige militaire oefeningen te beginnen in de Baltische zee. Aan de manoeuvres zullen zo'n dertig schepen en meer dan drieduizend militairen meedoen. Zij zullen voor het eerst oefenen op scenario's waarin Rusland de regio aanvalt. Dat maakte de opperbevelhebber van de Duitse marine vrijdag bekend.

"We sturen een duidelijk bericht van waakzaamheid naar Rusland: niet als het aan ons ligt", zei Vice-Admiraal Jan Christian Kaack.

De oefeningen beginnen 9 september zullen naar verwachting twee weken duren, zo meldt het Britse persbureau Reuters. Deelnemers zijn NAVO-troepen uit de Baltische landen, die zullen trainen met militairen uit België, Nederland, Frankrijk, Canada en de Verenigde Staten. Ook Zweden, dat binnenkort lid van het bondgenootschap zal worden, doet mee.

Westerse landen maken zich bezorgd over de veiligheid van handelsroutes op de Baltische zee en willen daarom trainen op het beveiligen van die routes, mocht Rusland besluiten om twee spoorlijnen in de regio af te snijden in geval van conflict. De belangrijke havenstad Kaliningrad ligt in een Russische exclave aan de zee.

Voor Duitsland wordt het de eerste keer dat het nieuwe marinehoofdkwartier in Rostock zal worden gebruikt. De Verenigde Staten sturen intussen de Mesa Verde, een 200 meter lang transportschip dat in een conflict 800 mariniers aan land kan zetten.