Storm Daniel eist derde mensenleven in Griekenland, meerdere mensen vermist: “Nog nooit zo veel regen op 1 dag”

Vooral Centraal-Griekenland en de Peloponnesos hebben te lijden onder storm Daniel. De situatie in Thessalië is zo erg dat de Civiele Bescherming in enkele gemeenten een reisverbod heeft ingesteld. Wegen zijn er door hevige onweersbuien en zware regenval overstroomd, geblokkeerd of afgesloten.

Intussen staat het dodental door het noodweer op drie. Gisteren meldde de Griekse brandweer al dat een 51-jarige landbouwer omkwam toen hij verpletterd werd onder een instortende muur in de buurt van de stad Volos. Vanmorgen werd het lichaam van een vermiste 85-jarige vrouw teruggevonden in de kustplaats Paltsi. Haar stoffelijke resten zat vast in een stapel hout. Later vandaag vond de brandweer het lichaam van een man, dat teruggevonden werd onder een auto.

“Het is nog niet mogelijk om een voorlopige balans van doden en gewonden op te maken”, vertelt Efthymios Lekkas, professor geologie aan de Universiteit van Athene. “Verschillende dorpen in de getroffen regio’s kunnen door aardverschuivingen niet bereikt worden en zitten deels zonder stroom, mobiel netwerk en internet.”

Er zijn ook nog minstens drie mensen vermist. Twee mannen van 85 en 87 jaar zijn spoorloos in de buurt van Paltsi en gisteren verdween ook een man die met zijn wagen werd meegesleurd door het wassende water. Zijn zoon slaagde er gelukkig wel in om uit het voertuig te raken. Zoekacties zijn aan de gang.

Intussen blijven er beelden binnenlopen die tonen hoe rivieren overstromen, bruggen het begeven, huizen onderlopen en wagens worden meegesleurd. De hulpdiensten kregen al meer dan duizend oproepen. In Volos stortte een deel van een ziekenhuis in en voor de kust van Limnionas op het eiland Evia werden indrukwekkende beelden gemaakt van een waterhoos. Op Evia zitten ook veel bewoners vast in hun dorpen.

In het departement Magnesia zijn er al de hele tijd problemen met de stroom- en watervoorziening. In de havenstad Volos staat alles blank en is de scheiding tussen land en water niet meer zichtbaar.

Honderden mensen hebben voor de kust van Volos ook de nacht doorgebracht op zee, op de veerboot Superstar. Volgens Griekse media verbood de havenpolitie de veerboot aan te meren omdat de haven helemaal onder water stond en de verkeerssituatie in de stad moeilijk was.

Ook op de luchthaven van het eiland Skiathos zaten honderden mensen vannacht vast omdat vliegverkeer er niet mogelijk was. Een woordvoerder kon niet zeggen wanneer de luchthaven opnieuw operationeel zal zijn. “Er zijn ongelooflijke hoeveelheden water naar beneden gekomen, de toegangswegen zijn afgesloten,” zei hij.

En het leed is nog niet geleden. De Griekse weerdienst EMY waarschuwt vandaag opnieuw voor zware regenval, storm en een groot aantal bliksems. De regio Thessalië, de Sporaden, het eiland Euboea, het oosten en zuiden van het schiereiland Peloponnesos, maar ook regio’s in het noorden van het land in de buurt van de havenstad Thessaloniki worden getroffen. Daarmee gaat de ellende van gisteren gewoon verder.

Toen regende het urenlang in Centraal-Griekenland door storm Daniel. Op sommige plaatsen ging het om honderden liters regen op een dag tijd. In Zagora ging het om maar liefst 754 liter neerslag per vierkante meter. Daarmee is een nieuw nationaal record gevestigd. Het vorige stond op 644,7 liter per vierkante meter in Paliki Kefalonia en werd gevestigd door ‘medikaan’ Janus in september 2020. In de steden Larisa en Volos werden maandagnacht binnen twee uur 12.000 bliksemschichten geteld.

“In 24 uur tijd tussen de 600 en 800 liter neerslag per vierkante meter? Dat is in de afgelopen decennia nooit eerder gebeurd”, stelde meteoroloog Dimitris Ziakopoulos tijdens een persconferentie in Athene. “Het gaat om een uitzonderlijke situatie”, vulde Vassilis Kikilias als minister voor de Klimaatcrisis aan. “De intensiteit en de duur van het fenomeen zijn ook ongezien.”

De meteorologische gegevens in Griekenland gaan terug tot 1955. Ziakopoulos is vicevoorzitter van het studiecentrum voor crisisbeheer op het ministerie voor de Klimaatcrisis.

De Franse klimaat- en noodweerexpert Nahel Belgherze noemde de weermodellen voor Griekenland eerder deze week al “echt onwerkelijk”. “Ik kan me niet herinneren dat ik al zulke extreme neerslagvoorspellingen heb gezien in Europa”, zei hij. Onder meer Klimatoloog Maximiliano Herrera - die gespecialiseerd is in extreme temperaturen - sprak zelfs over een “potentieel catastrofale” situatie.

Ook buurlanden Turkije en Bulgarije kreunen onder noodweer. In Turkije werd vanmorgen het levenloze lichaam gevonden van een toerist die door overstromingswater was meegesleurd op een kampeerterrein aan de grens met Bulgarije. Volgens de laatste cijfers zijn in Turkije dinsdag zeven mensen om het leven gekomen. Een achtste persoon is vermist in de provincie Kirklareli in het noordwesten van het land. Volgens de Turkse minister van Binnenlandse Zaken Ali Yerlikaya zijn 31 mensen gewond geraakt. In buurland Bulgarije, aan de kusten van de Zwarte Zee, zijn dinsdag minstens vier mensen om het leven gekomen.

Ook in Istanboel vielen twee doden. Het gaat om een 32-jarige man die vast kwam te zitten in zijn appartement in de kelder van een gebouw en een 57-jarige vrouw die meegesleurd werd bij een overstroming. Meer dan 1.700 huizen en winkels in de grootste stad van Turkije liepen schade op.

In Bulgarije kreeg de kust aan de Zwarte Zee de volle laag. Daar vielen twee doden, drie anderen zijn nog vermist. In het kuststadje Tsarevo werd de noodtoestand uitgeroepen. Wagens worden er door het water meegesleurd naar zee en de autoriteiten roepen mensen op om hoger gelegen plaatsen op te zoeken is huizen en hotels omdat benedenverdiepingen helemaal onderlopen.

Europa heeft momenteel te maken met een omegablokkade. Aan de oostkant van het hogedrukgebied, dat zomerse omstandigheden in België veroorzaakt, zorgt een stationaire hoogtelaag die de naam “Daniel” kreeg voor buitengewoon noodweer in Griekenland.

KIJK. Wetenschapsexpert Martijn Peters legt uit wat een omegablokkade is

Verschillende weermodellen gaven aan dat de onweersbuien extreme neerslaghoeveelheden zouden genereren. Dat is deels te wijten aan de Egeïsche en Ionische zeeën die momenteel opmerkelijk warm zijn en zo heel wat energie en vocht zullen leveren aan de buien. Alle ingrediënten voor hagel en tornado’s zijn eveneens aanwezig. Daarom is in grote delen van het land code rood voor onweer van kracht. Maar de overvloedige neerslag lijkt de voornaamste zorg te zijn. Ook hiervoor is er een code rood van kracht.

De intense onweersbuien van Daniel zijn gisteren begonnen en zullen aanhouden tot en met donderdag. Gedurende deze periode zal er voortdurend vocht vanuit de Egeïsche Zee naar het Griekse vasteland worden gevoerd. Dit vocht stijgt op en resulteert in aanhoudende zware regenbuien die voor een uitzonderlijke hoeveelheid neerslag zullen zorgen.

Gematigde weermodellen berekenden effectief neerslaghoeveelheden tussen 500 en 700 mm, terwijl extreme modellen zelfs hoeveelheden van meer dan 1000 mm aangaven. Ter vergelijking: het gemiddelde voor België bedraagt 910 mm per jaar. In juli 2021 viel er op sommige plaatsen in 3 dagen tijd tot 300 mm. In Centraal-Griekenland bedraagt de normale jaarlijkse neerslag slechts 500 mm, wat aangeeft dat de verwachte hoeveelheden buitengewoon hoog zijn.

Ook de overlast had men verwacht. Door de droge bodem in dit gebied na de zomer, was de dreiging van overstromingen en plotselinge ‘flash floods' zeer reëel. Soortgelijke ‘flash floods’ eisten in 2017 al eens 25 levens in Griekenland. Honderden mensen werden dakloos.

Wetenschappers en meteorologen van over heel de wereld keken begin deze week verbaasd naar de waarden die weermodellen voorspelden voor Griekenland. Sommigen spraken toen al van een klimaatramp die zich zou ontplooien, anderen hoopten dat de weermodellen er met een factor 10 naast zouden zitten.

Afgelopen weekend werd ook Spanje al getroffen door noodweer, met neerslaghoeveelheden op sommige plaatsen tot 200 millimeter in 24 uur. Er vielen daar zeker vier doden.

LEES OOK:

Meerdere doden in Spanje door noodweer: wat is ‘DANA’ dat voor extreme regenval zorgt? (+)

Ontwikkelt storm Daniel zich na noodweer in Griekenland tot een ‘medikaan’? Expert licht toe (+)

Overvloedige regen, modderstromen en rotslawines: wat is ‘Genuadepressie’ die noodweer in Alpen veroorzaakt? (+)