COLUMN. Walter Damen pleit voor een greintje echtheid: “Het leven is geen lang uitgerekte zomer”

De zomer heeft iets luchtigs. De remmen los - het is volop vakantie en genieten maar, liefst overdadig geïllustreerd op sociale media. Ik moet dan altijd denken aan die vrouw die ik ooit de meest gelukzalige ­selfie zag maken. Met getuite lippen, en ­bestudeerd poserend op het strand aan een prachtige zee - een plaatje dat op haar socials ongetwijfeld werd bekroond met een resem duimpjes en hartjes, en jaloers-bewonderende ­commentaren.

Wat je niet zag, was het huilende kind dat aan moeders strandjurkje stond te trekken. Of het koppel dat z’n ruzie onderbrak om een ‘kijk-eens-hoe-gelukkig-wij-zijn’-selfie te maken, en dan vervolgens doodleuk voortkibbelde. Kortom: geen greintje echtheid. Geef mij dan maar de atypische zomerse begrafenis van mijn vriend Jan, vader van één van mijn beste vrienden. De echte en heerlijke mensen daar aanwezig gaven mooie speeches met hier en daar een kritische noot, maar waarin vooral het werkelijke leven werd geschetst. Het leven is immers geen lang uitgerekte zomer. Iedereen kent z’n donkere en sombere periodes.

Het is op begrafenissen dat vaak de echte wortels van vriendschap en verwantschap zichtbaar worden. Deze wortels moeten de moeilijke grond waarin we soms ­leven samenhouden: ‘Diepe wortels maken sterke bomen.’ Eén van mijn dierbare momenten deze zomer was dus het afscheid van iemand die heel zijn leven zichzelf was gebleven. Met al zijn gebreken, maar ook met de heerlijkheid van de echtheid.

Alsof het in de sterren stond geschreven, kreeg ik rond die periode het boekje ‘Mijn dinsdagen met Morrie’ te lezen. Morrie was professor sociologie die op latere leeftijd de ziekte ALS kreeg. Hij gaf wijze levenslessen mee aan een oud-­student, die ze neerschreef in een ontroerend boek.

Ik geloof niet echt in toeval, maar tijdens het lezen van dit boek stierf Martine Tanghe na een gruwelijk gevecht tegen de duivel kanker. Vervolgens viel Bea Van der Maat ten prooi aan uitgerekend die andere sluip­moordenaar, ALS. Ten slotte ook Sinéad O’Connor, die de strijd tegen de demonen in haar hoofd had op­gegeven.

Over deze mensen zijn prachtige woorden geschreven en uitgesproken. Net toen las ik in dat boek een belangrijke levensles: waarom spreken we die mooie woorden niet vaker uit als de mensen nog bij ons zijn? Waarom geen begrafenis als iemand nog leeft, zodat ook zij die mooie woorden kunnen horen? Waardering en dank laten blijken tijdens het bestaan en niet als het te laat is. Ik ga dat vaker doen. Gewoon tegen de mensen ­zeggen wat ik zo leuk vind aan hen. Hopelijk doet hen dat plezier en wordt het leven, al was het maar voor even, opgevrolijkt.

Bedankt, vriend Jan, jou kan ik het niet meer zeggen, maar gelukkig heb ik er nog een column over kunnen schrijven.