Als je zondagochtend weer op de fiets springt, let dan op dat je niet te diep gaat

Amateurwielrenners wanen zich wel eens vaker profs en fietsen zich op zondagochtend helemaal het licht uit. Maar houden die extreme inspanningen geen gevaren in? Om dit te achterhalen stuurden onderzoekers van het Jessa Ziekenhuis en de UHasselt negentien amateurwielrenners naar het Franse Nice. De amateurwielrenners, tussen 42 en 59 jaar oud, werden onderworpen aan een hele rist medische tests en kregen vervolgens een zware bergrit voorgeschoteld. Na de rit, een voormalige Tourrit van 175 kilometer en 3.600 hoogtemeters, werden de renners opnieuw uitgebreid getest.

“Met deze pilootstudie wilden we onderzoeken of een langdurige en zware inspanning tot hartschade kan leiden bij amateurwielrenners”, zegt Olivier Ghekiere, radioloog met specialisatie hartbeeldvorming in Jessa en onderzoeksleider van de pilootstudie. Het is nog maar voor het eerst dat een dergelijk onderzoek wordt uitgevoerd bij amateurwielrenners. Waarom het onderzoek in Nice plaatsvond? “Een bergetappe is het meest geschikt voor lange duur inspanningen van hoge intensiteit en de aankomst was in de buurt van een ziekenhuis met de benodigde apparatuur om metingen te doen”, zegt Ghekiere.

Verrassend resultaat

De resultaten van het onderzoek, die onlangs gepubliceerd zijn in het wetenschappelijk tijdschrift European Journal of Applied Physiology, zijn op zijn minst gezegd opvallend. “We hebben bij de renners drie tot zes uur na de inspanning een bloedafname gedaan en zijn in het bloed op zoek gegaan naar troponine. Dat is een parameter die wijst op hartschade”, zegt Ghekiere. “Bij mensen die pijn in de borstkas hebben, wordt er bijvoorbeeld ook gekeken naar troponine in het bloed om een hartinfarct te kunnen uitsluiten. Uit het bloedonderzoek bij de amateurwielrenners blijkt nu dat 80 procent van hen – 16 van de 18 gefinishte wielrenners – een verhoogde hoeveelheid troponine in het bloed had. Bij twee renners was er zelfs sprake van een heel sterke verhoging. Dat is toch wel een heel verrassend resultaat”, zegt Ghekiere.

“16 van de 18 wielrenners hadden na hun zware inspanning een verhoogde hoeveelheid troponine in het bloed wat wijst op hartschade”

Olivier Ghekiere, radioloog in Jessa

Naast de bloedafname ondergingen de amateurwielrenners ook een MRI-scan. “Daaruit blijkt dat er bij de wielrenners ook sprake was van vochtophoping op de hartspier die gecorreleerd kan worden aan de verhoogde hoeveelheid troponine in het bloed.” Ook keken de onderzoekers naar de pompfunctie van het hart. “Hier zien we dat de zware inspanningen leidden tot een verminderde pompfunctie van het rechterhart. Het hart bestaat uit een linker en rechter hart, waarbij het rechter hart een dunnere spierwand heeft.”

Remco Evenepoel

“Met deze resultaten kunnen we concluderen dat lange duur inspanningen van hoge intensiteit zorgen voor tijdelijke hartschade bij amateurwielrenners”, zegt Ghekiere. “Bij renners die dieper zijn gegaan en langer in hogere hartslagzones hebben gereden, zijn de parameters die wijzen op hartschade nog duidelijker aanwezig. Deze resultaten geven bijkomende argumenten dat je niet intensief moet gaan sporten tijdens (virale) infecties of bij symptomen van griep.”

“Dit onderzoek geeft bijkomende argumenten dat je niet intensief moet gaan sporten tijdens infecties of bij griepsymptomen”

Olivier Ghekiere, radioloog in Jessa

“Om die reden was het dan ook een juiste beslissing om Remco Evenepoel te laten stoppen tijdens de Giro omwille van een Covid-infectie. Extra inspanningen bij een infectie kunnen immers leiden tot grotere ontstekingen en, erger nog, tot mogelijk littekenweefsel op de hartspier. Het is net door dat littekenweefsel op de hartspier dat al een groot aantal renners noodgedwongen is moeten stoppen met fietsen.” (lees verder onder de foto)

Het team van Olivier Ghekiere plant nog extra onderzoek. “Geen enkele deelnemer had klinische ongemakken tijdens het studieproject en de hartschade was tijdelijk. De vraag is nu hoeveel recuperatietijd het hart nodig heeft. Dit gaan we nu onderzoeken met een doctoraatsproject aan de Uhasselt en Jessa waaraan vijftien mannelijke en vijftien vrouwelijke belofte en elite renners zullen deelnemen.” Om de klinische betekenis van de tijdelijke harspierveranderingen op lange termijn te evalueren, werken we aan de UHasselt en Jessa mee aan de zogenaamde pro@heart studie, een internationaal onderzoek onder leiding van professor Guido Claessen dat atleten over 20 jaar opvolgt.