Lang en hevig werd er over gedebatteerd, maar in 2011 kwam de wet er dan toch die beursgenoteerde bedrijven verplicht hun raden van bestuur te bevolken met minstens één derde vrouwen. Sindsdien is het aandeel vrouwen van 8 naar 34 procent gegaan, blijkt uit een studie van het Instituut voor de gelijkheid van vrouwen en mannen.

Zo goed als alle ondernemingen houden zich aan de verplichting. Alleen valt op dat vrouwen zelden of nooit ook voorzitter van de raad van bestuur worden. Van de 113 bedrijven waren er in 2020 slechts 6 waar een vrouw aan het hoofd stond van de bestuursraad. Vrouwen sijpelen ook niet door tot in het directiecomité, de machinekamer van een onderneming die de dagelijkse leiding in handen heeft. “Die blijft grotendeels en vaak uitsluitend uit mannen bestaan”, valt bij het Instituut te horen. Het aandeel vrouwen daar zit met zo’n 14 procent zelfs onder het Europese gemiddelde (19 procent). En wat voor het Instituut nog zorgwekkender is: het daalt de jongste jaren zelfs weer licht.

Betere resultaten

Staatssecretaris voor Gelijke Kansen Marie-Colline Leroy heeft daarom oren naar het voorstel van het Instituut om de quota voor raden van bestuur uit te breiden naar directiecomités. In eerste instantie enkel voor de Bel-20-bedrijven, maar later voor alle beursgenoteerde bedrijven. In de bestuursraden moet het aandeel van 33 naar 40 procent.

“De samenleving bestaat voor 52 procent uit vrouwen”, zegt Leroy. “Waarom geldt dat niet voor de samenstelling van directiecomités van Belgische bedrijven? Verschillende studies bewijzen dat een meer diverse samenstelling leidt tot betere bedrijfsresultaten. Door meer vrouwen in directiecomités te zetten, breng je andere ideeën én ervaringen mee. Dat is een verrijking voor de samenleving, voor de bedrijven en geeft ook vrouwen de kans om zich ten volle te ontplooien in hun carrières.”

Leroy verwijst naar een Europese richtlijn die tegen eind 2026 moet worden omgezet. Frankrijk heeft dat trouwens al gedaan. Alleen verplicht die richtlijn niet quota op te leggen voor directiecomités. Enkel hogere quota voor bestuursraden is voor Europa een must. Leroy wil echter verder gaan.

Helemaal uit den boze

Of dat ook gaat lukken, is een andere vraag. De staatssecretaris heeft haar voorstel nog niet binnen de regering besproken, maar loste het meteen in de media. “Niet meteen een recept om succes te boeken”, valt binnen Vivaldi te horen.

In elk geval de liberalen – traditioneel tegen quota – kanten zich al tegen het plan. “Het is niet de opdracht van de overheid om het aanwervingsbeleid van bedrijven te bepalen”, zegt Open VLD-Kamerlid Marianne Verhaert. Voor de Vlaamse liberalen is het optrekken van de quota in raden van bestuur niet aan de orde en voor directiecomités zelfs helemaal uit den boze. “In directiecomités gaat het over voltijdse jobs, waar discriminatie op geslacht voor ons niet de bedoeling kan zijn. Kandidaten afwijzen omdat ze man/vrouw zijn, dat is niet ons idee van een goed werkende arbeidsmarkt.”

Ook MR zet haar voet. Voor voorzitter Georges-Louis Bouchez kan de overheid dat wel voor zichzelf beslissen, maar niet voor de privé. Dat is ook wat de werkgevers laten verstaan. Het VBO wil zich nog niet uitspreken, maar Voka is duidelijk: “Wij zijn geen fan van quota. Vrouwen of mannen moeten er niet in komen louter vanwege hun vrouw of man zijn. Wel omdat ze goed en bekwaam zijn.”