TERUGLEZEN LIVE. Rusland wil weer tanks uit Sovjettijdperk bouwen - Oekraïne boekt vooruitgang in zuiden, hevige gevechten in oosten

De Turkse president Recep Tayyip Erdogan waarschuwt voor de isolatie van Rusland in de onderhandelingen over een nieuw akkoord voor de export van Oekraïens graan. "Een proces dat Rusland uitsluit over de graankwestie, zal waarschijnlijk niet duurzaam zijn", aldus de Turkse president na de G20-top in New Delhi.

Erdogan zei dat Turkije de inspanningen voortzet om te bemiddelen. Hij verwees wel naar de Russische eisen. Het aanvankelijke akkoord bevatte ook een deal met Rusland om de export van Russisch voedsel en bemestingsproducten te faciliteren. De Russische president Vladimir Poetin zei Erdogan in september dat hij pas een graanakkoord wil als aan alle Russische eisen is tegemoet gekomen.

Moskou wil een versoepeling van de westerse sancties op vlak van betaling, logistiek en verzekering.

Het graanakkoord kwam na de Russische invasie van Oekraïne onder bemiddeling van Turkije en de VN in juli vorig jaar tot stand. Zo kon de uitvoer van miljoenen tonnen graan en andere voedingsmiddelen via de Zwarte Zee opnieuw op gang komen, nadat Rusland er de Oekraïense havens had geblokkeerd. Midden juli trok Moskou zich eenzijdig terug uit de deal. Sindsdien zijn de spanningen in de Zwarte Zee weer opgelopen.

Het Oekraïense leger heeft naar eigen zeggen een gebied van 1,5 vierkante kilometer heroverd rond het onlangs bevrijde dorp Robotyne, in het zuiden van het land.

"De Russen klampen zich vast aan elke meter van onze Oekraïense grond. De Oekraïense troepen maken het echter zo moeilijk mogelijk voor het Russische leger om zich te bevoorraden en in sommige gebieden werpt dat vruchten af", aldus legerwoordvoerder Oleksandr Sjtoepoen.

Generaal Oleksandr Tarnavski, verantwoordelijk voor het tegenoffensief in de regio, verklaarde dan weer dat het Oekraïense leger meer dan een kilometer vooruitgang kon boeken op het Russische leger in het district Tavria.

In het oosten van Oekraïne zet het Russische leger zijn aanvallen ondertussen voort. In de buurt van Marjinka, in de regio Donetsk, hielden de Oekraïense soldaten een vijftiental vijandelijke aanvallen tegen, aldus Sjtoepoen nog.

In de regio van Charkiv hebben de Russen vergeefs geprobeerd het dorp Berestove te naderen, zeggen de Oekraïense autoriteiten. Volgens de Oekraïense generale staf vonden meer dan dertig gevechten plaats in de afgelopen 24 uur.

De Amerikaase stafchef van het leger Mark Miley zei in een zondag gepubliceerd interview op de Britse openbare omroep BBC dat de Oekraïners nog 30 tot 45 dagen hebben om successen te boeken in hun tegenoffensief voor het weer de situatie zal bemoeilijken. "Dat is nog steeds een behoorlijke hoeveelheid tijd", zei hij.

Binnen ongeveer een maand wordt het kouder in Oekraïne en gaat het regenen en modderig worden. "Dan wordt het heel moeilijk om te manoeuvreren, en dan komt de echte winter", aldus Miley.

Rusland is van plan om de productie van T-80-tanks uit het Sovjettijdperk te hervatten, nu de oorlog in Oekraïne de militaire voorraden uitput. Machinebouwer en staatsbedrijf Oeralvagonzavod zal de tanks van de grond af opnieuw produceren, zo bericht het nieuwsagentschap Bloomberg op basis van het Russische agentschap Interfax. "Het leger heeft ons deze taak gegeven", zegt CEO Aleksander Potapov. 

De machinebouwer werkt nu de logistieke details van het project uit, waarbij nieuwe capaciteiten nodig zullen zijn. Het bedrijf maakt ook wagons, machines voor de aanleg van wegen en tractors.

De T-80 was sinds 1976 in dienst en was de laatste gevechtstank die door de Sovjet-Unie werd ontworpen en in grote hoeveelheden gebouwd.

Rusland zou munitie willen kopen bij Noord-Korea voor de wapens uit het Sovjettijdperk. Het leger zag zich al genoodzaakt om de T-54- en T-62-tanks, die in sommige gevallen vijftig jaar oud zijn, van onder het stof te halen.

President Vladimir Poetin zei in juni dat Rusland de wapenproductie bijna verdrievoudigd heeft, maar het leger heeft nog steeds tekorten aan geavanceerde wapens. In juli zei defensieminister Sergej Sjojgoe dat Oeralvagonzavod de levering en heruitrusting van T-72- en T-90-tanks had opgevoerd.

Twee medewerkers van de ngo Road to Relief, een Spaanse vrouw en een Canadese man, zijn om het leven gekomen toen de auto waarin ze reisden werd getroffen door een projectiel nabij de stad Bachmoet, in het oosten van Oekraïne. Dat heeft de ngo bekendgemaakt.

De ngo spreekt op Instagram van een Russische aanval waarbij het voertuig vol geraakt werd, kantelde en in brand vloog. Nog twee andere inzittenden, mannen uit Duitsland en Zweden, raakten zwaargewond. Zij worden verzorgd in het ziekenhuis.

De Spaanse minister van Buitenlandse Zaken José Manuel Albares bevestigde zondag de dood van een Spaanse burger. "Een voertuig waarin de Spaanse burger reisde, werd getroffen door een projectiel. De burger werkte voor een niet-gouvernementele organisatie en bood humanitaire hulp in Oekraïne", aldus de minister. Volgens Spaanse media is het slachtoffer Emma Igual, de 32-jarige directrice van Road tot Relief.

De ngo-medewerkers waren op weg naar Bachmoet om er burgers te gaan helpen.

Roemenië heeft geprotesteerd bij Rusland, nadat er zaterdag opnieuw brokstukken van een drone waren gevonden, gelijkaardig aan de onderdelen van drones die het Russische leger gebruikt.

De vertegenwoordiger van Rusland in Roemenië werd op het matje geroepen, zo heeft het Roemeense ministerie van Buitenlandse Zaken zondag gezegd. Staatssecretaris Iulian Fota maakte hem "het protest van Roemenië tegen de schending van het Roemeense luchtruim" over. Hij verzocht Rusland ook "om een einde te maken aan de acties tegen de Oekraïense bevolking en infrastructuur, inclusief die die op welke manier dan ook de veiligheid van de Roemeense burgers in de regio kunnen bedreigen".

De Roemeense president Klaus Iohannis had zaterdag een telefoongesprek met NAVO-secretaris-generaal Jens Stoltenberg over de droneresten. "Niets wijst erop dat er een intentie was om de NAVO te treffen (Roemenië is een NAVO-lid, red.), maar de aanvallen zijn destabiliserend", schreef Stoltenberg op X (vroeger Twitter).

Het was de tweede keer dat er droneresten werden gevonden in de buurt van het dorp Plauru, in het oosten van Roemenië. Plauru ligt aan de overkant van de Donau van de Oekraïense haven Ismajil. Die haven werd eerder door Rusland meermaals met drones aangevallen.

Rusland heeft in de nacht van zaterdag op zondag 32 drones met explosieven naar Oekraïne gestuurd, waarvan er 25 neergehaald konden worden. Dat zegt het Oekraïense leger zondag.

"Tijdens de nacht hebben de bezetters Oekraïne aangevallen met 32 drones van het type Shahed-136/131, waarvan er 25 vernietigd werden door de Oekraïense verdediging", aldus de legerleiding. Ze voegt eraan toe dat de meeste drones richting de Oekraïense hoofdstad Kiev vlogen.

De lokale autoriteiten hadden eerder al droneaanvallen op Kiev gemeld. Er zou één gewonde zijn gevallen door vallende brokstukken.

Rusland van zijn kant maakte gewag van een afgeslagen Oekraïense aanval met drones en boten op het schiereiland de Krim, aan de Zwarte Zee.

Zondagochtend werd de Oekraïense hoofdstad Kiev opnieuw aangevallen door drones. Dat zeggen de lokale autoriteiten. Volgens hen zijn meer dan twintig Russische drones door de Oekraïense luchtafweer onschadelijk gemaakt. Er viel een gewonde door vallende brokstukken.

"De drones werden in groep richting de hoofdstad afgevuurd, komende vanuit verschillende richtingen", aldus de militaire administratie op Telegram. "Luchtafweer kon meer dan twee dozijn vijandelijke drones vernietigen".

Verschillende media berichten eerder op de nacht over meerdere explosies in Kiev. Het is niet duidelijk of sommige drones raak hebben getroffen.

Volgens Serhiy Popko, hoofd van de militaire administratie in Kiev, vielen er brokstukken neer in de districten Sviatoshynskyi, Podilskyi en Shevchenkivskyi. Op verschillende plaatsen brak hierdoor brand uit, onder meer in een park en aan een appartementsgebouw. Er zou één gewonde zijn, maar die verkeert niet in levensgevaar.

Rusland maakte zondagochtend op zijn beurt gewag van acht drones die neergehaald werden voor de kust van de Krim, aan de Zwarte Zee. Volgens het Russische ministerie van Defensie waren de onbemande vliegtuigen afgevuurd door Oekraïne.

Bij een Russische legereenheid in Simferopol, op het geannexeerde Oekraïense schiereiland de Krim, is volgens de Russische bezetter een brand uitgebroken. Op sociale netwerken wordt veelvuldig een video gedeeld van een grote rookzuil. Omwonenden meldden ook het geluid van een explosie en schoten. De oorzaak van de brand was onduidelijk.

De Krim behoort volgens het internationaal recht tot Oekraïne, maar Rusland annexeerde het gebied in 2014. Sinds het begin van de Russische invasie in Oekraïne zegt Kiev steeds alle bezette gebieden te willen bevrijden, ook het schiereiland. Vooral de afgelopen maanden namen de droneaanvallen op de Russen er toe.

Kiev is niet onder de indruk van de verklaring van de G20 over de oorlog in Oekraïne. In die verklaring hekelen de leiders van de G20-landen het gebruik van geweld, maar verwijzen ze niet expliciet naar Rusland.

"Oekraïne is erkentelijk tegenover de partners die geprobeerd hebben een sterke formulering in de tekst te krijgen. Maar wat de agressie van Rusland tegenover Oekraïne betreft: daar hoeft de G20 niet fier over te zijn", aldus de woordvoerder van het Oekraïense ministerie van Buitenlandse Zaken Oleg Nikolenko.

Een ander geluid weerklinkt bij de Russen. Svetlana Loekasj, de Russische delegatieleider op de G20, sprak van een "evenwichtige" verklaring. Volgens haar verwelkomt Rusland het resultaat in New Delhi. Ze erkende dat er over Oekraïne "heel moeilijke onderhandelingen" plaatsvonden.