Cartoonist Lectrr laat zich ‘ontdopen’ na documentaire over misbruik in de Kerk: wat is het? En hoe regel je dat?

“Ik wil echt geen lid zijn van een instituut dat misbruik wereldwijd in de doofpot stopt en toch overgesubsidieerd wordt”, aldus Lectrr bij Radio2. De aanleiding voor zijn ontdoping is de recent verschenen documentaire waarin mensen getuigen over kindermisbruik in de Kerk. Hij vindt het “schandalig” dat het misbruik wordt verzwegen, “en dat in mijn naam”. “Dat wil ik niet”, zei de cartoonist. En dus schreef hij een brief naar het bisdom.

Tijdens een doopsel word je overgoten of ondergedompeld in doopwater. Na die doop mag je jezelf een christen noemen. Het is een eeuwenoud ritueel dat meestal vlak na de geboorte gebeurt. Een ontdoping – het uitschrijven uit het doopregister – is daarentegen meer een administratieve zaak en vergt redelijk weinig moeite. Je stuurt een brief naar het bisdom, waarna zij aan de parochie vragen om een wijziging aan te brengen in het register. Zodra dat in orde is, word je op de hoogte gebracht door het bisdom.

Maar je blijft voor altijd lid van de Kerk – zelfs na je ontdoping. “Je kunt erin, maar nooit meer eruit”, vertelde Degryse aan ‘De Standaard’. “Het is te zeggen: ik zou me kunnen laten excommuniceren, maar dan moet ik de paus aanvallen, een breuk in de kerk veroorzaken of een hostie ontheiligen. Zelfs als we ons met duizenden laten ontdopen, zal het misschien druk zijn op de bisdommen, maar zal het geen impact hebben.”

Je laten ontdopen zorgt er overigens niet voor dat de Kerk minder geld ontvangt. De financiering van erkende godsdiensten en levensbeschouwingen wordt beslist door de federale overheidsdienst van Justitie. Voor Lectrr draait het vooral om het signaal dat zo’n ontdoping afgeeft. “De Kerk krijgt daardoor niet minder geld, maar ik wil wel het signaal geven dat ik niet meer aan het instituut verbonden wil zijn”, zei hij bij Radio2.

Uit het rapport van de Katholieke Kerk dat vorig jaar werd gepubliceerd, bleek dat 5.237 gedoopte Belgen ervoor kozen zich uit het doopregister te laten schrappen in 2021. Dat was vier keer zoveel als het jaar ervoor. Toen lieten 1.261 mensen zich uitschrijven.

In maart 2021 kreeg de Congregatie voor de Geloofsleer de vraag of de Katholieke Kerk het huwelijk tussen personen van hetzelfde geslacht kon zegenen. Het Vaticaan herhaalde toen dat homoseksualiteit een “zonde” blijft. Deze uitspraak, die destijds veel media-aandacht kreeg, werd volgens het rapport gezien als een mogelijke verklaring voor deze cijfers. Enkele mensen legden toen aan ‘NINA’ uit waarom ze ervoor kozen zich te laten ontdopen. “Het is een stap terug naar de prehistorie”, aldus een van hen.