Hoog tijd om het werkwoord ‘geld verdienen’ op te waarderen Terwijl de regering een staatsbon uitbrengt onder het mom van “de spaarder laten nadenken over z’n spaarcenten” ziet minister van Financiën Vincent Van Peteghem de kern van het probleem over het hoofd: de lage financiële geletterdheid binnen brede lagen van de samenleving. Waarom zouden we niet eerst starten met een financiële academy, free for everyone, bijvoorbeeld al vanaf de kleuterklas? ‘
“Papa, vandaag goed veel centen verdienen hè!” Mijn zoon van zes herinnert me aan mijn taak wanneer ik naar mijn werk vertrek. Mijn echtgenote trekt haar wenkbrauw op en vraagt zich af of het wel verstandig is om zo’n grote nadruk op geld te leggen bij onze kinderen. Toch zie ik als financieel en fiscaal adviseur elke dag ondernemers die niet weten waaróm ze ondernemen. Laat staan dat ze een helder beeld hebben van hun persoonlijke financiële doelstellingen. Vaak worden mijn vragen als materialistisch afgedaan en soms zelfs als oppervlakkig. Geld verdienen is een vies woord geworden. En dat is grotendeels te wijten aan het demotiverende ondernemersklimaat in ons land.
“Positieve impact hebben” of “de wereld een betere plaats maken” zijn antwoorden die tegenwoordig de kroon spannen onder ondernemers. Jammer genoeg zijn ze vaak niet meer dan virtue signalling of het etaleren van deugdzaam gedrag. Elke volwassen ondernemer zou moeten begrijpen dat je een positieve geldstroom nodig hebt om impact te kunnen hebben. Die geldstroom vertaalt zich in EBITDA, wat op zijn beurt leidt tot persoonlijke financiële groei. Je persoonlijk vermogen is dan ook onlosmakelijk verbonden met de impact die je uiteindelijk met je bedrijf kan hebben.
De staatsbon van Van Peteghem is in dat opzicht vooral belerend. De kern van het probleem wordt over het hoofd gezien: de lage financiële geletterdheid binnen brede lagen van de samenleving. Ik zie het elke dag bij eenmanszaken en kmo’s. Bedrijfsleiders die al tien jaar hard werken, maar geen vooruitgang boeken op financieel vlak. Ze vragen zich dan af voor wie of wat ze eigenlijk ondernemen. Ik vraag me af hoeveel huwelijken stranden omdat er te lang te weinig cash wordt gegenereerd.
Suf heb ik me al gezocht naar een boek of een cursus over financieel management voor kmo’s met tien tot dertig medewerkers. Resultaat? Niets gevonden: geen boek, geen opleiding, zelfs niet bij de business en managementscholen in ons land. De regering heeft zo lang gepalaverd over een mislukte fiscale hervorming, maar wat ben je met een hervorming, als de meerderheid van de mensen voor wie je het doet niet de basiskennis heeft om ze te begrijpen en toe te passen? De doorsnee-Belg financieel bijscholen heeft op dit moment prioriteit. En dat begint met praten over centen. Toch is niemand ermee bezig.
Waarom stimuleren we ondernemerschap en omgaan met geld niet al vanaf de kleuter- en lagere schooltijd? Waarom leren we kinderen niet op een speelse manier om te gaan met begrippen als investeren en inflatie? Te vaak horen we van jongs af aan de mantra “doe maar gewoon, dat is al gek genoeg”. We schuren de scherpe randjes weg en creëren een veilige omgeving. Maar in die ideale wereld leren kinderen niet veel over de échte wereld.
Wie vertelt dat bij ondernemen voldoening, zingeving of de wereld beter maken primeert op brood op tafel brengen, begrijpt de chronologie van het spel niet. Een ondernemer zorgt eerst dat er voldoende brood is, pas daarna kan je beginnen na te denken over de versiering van de eettafel. Nee, vandaag is het niet langer bon ton om te veel met centen bezig te zijn. Het ergert me mateloos wanneer succesvolle ondernemers in interviews of toespraken zeggen dat “geld nooit een drijfveer is geweest”. Dat is hypocriet, want zonder zouden ze niet staan waar ze staan.
Dit spel niet begrijpen, geld onbelangrijk maken en toch ondernemen, is als spelen met vuur. Alleen door de ware waarde van geld te begrijpen en het niet langer als een vies woord te beschouwen, kunnen we het gebruiken om welvaart en impact in ons leven te creëren.
Eén van mijn toekomstplannen is om een financiële academy op te richten op ieders niveau. Iemand moet het doen, en de bal hoeft niet kost wat kost doorgeschoven te worden richting overheid. Dus beste minister van Peteghem, ik geloof wel dat we een gemeenschappelijk doel delen: de Belg laten nadenken over z’n centen. Niet enkel nadenken, ook actie laten ondernemen en ondernemerschap stimuleren. Misschien moeten we eens overleggen over onze strategie. Vraag je je collega en Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts dan ook even om mee aan tafel te schuiven?
De auteur Roberto Musardo is managing partner en founder van House of Finance
