B-Fast stuurt noodhulp naar Libië - Vrees voor 20.000 doden in kuststad Derna: “Overal lichamen”

Libië deed een verzoek om bijstand aan het Mechanisme voor Civiele Bescherming van de Europese Unie (UCPM). België heeft nu besloten “zich aan te sluiten bij de Europese solidariteitsactie” en noodhulp aan te bieden, klinkt het. Het transport van de goederen naar Libië “zal verzorgd worden door Europese partners”, aldus B-Fast.

Een eerder bericht van internationale media dat het dodental was opgelopen tot 11.000, zich baserende op cijfers die werden medegedeeld door de Libische tak van de hulporganisatie Rode Halve Maan, blijkt niet te kloppen. De organisatie ontkent dat zij die informatie hebben verstrekt.

In de zwaar getroffen kuststad Derna kan de dodentol oplopen tot wel 20.000 dodelijke slachtoffers, heeft de burgemeester van de stad gezegd tegen de Saudische televisie ‘Al Arabiya’. Extra dramatisch is dat de meerderheid van de doden volgens de VN “had vermeden kunnen worden”.

Tijdens noodweer afgelopen weekend als gevolg van storm Daniel brak een slecht onderhouden stuwdam bij Derna aan de Middellandse Zee door en stroomden grote hoeveelheden water plots naar zee. Een andere dam brak eveneens. Ook de hevige regens en de storm vanuit zee veroorzaakten overstromingen in grote delen van de kuststad. De ravage is immens.

Er zouden volgens plaatselijke autoriteiten nu al tussen de 5.300 en 6.000 doden zijn gevallen. En de teller loopt snel op. Hulporganisaties schatten het aantal vermisten op minstens 10.000. Volgens de internationale migratie-organisatie van de VN hebben meer dan 30.000 mensen geen woning meer.

Reddingswerkers in Derna vragen dringend om meer lijkzakken, meldt nieuwszender ‘Al Jazeera’. Burgemeester Abdulmenam al-Ghaithi drukte dan weer de nood uit aan teams gespecialiseerd in de berging van lichamen. De burgemeester spreekt van een humanitaire ramp in zijn stad en vreest een epidemie door het grote aantal lichamen onder het puin en in het water.

Volgens een lid van de regering in het oosten van Libië spoelen er voortdurend lichamen aan uit de zee. “Er zijn overal lichamen, in huizen, op straten en in zee”, zegt ook hulpverlener Emad al-Falah vanuit Derna tegen persbureau ‘AP’. “Waar je ook gaat, zijn er dode mannen, vrouwen en kinderen. Hele families zijn overleden.”

KIJK. Hartverscheurend: Vader kapot van verdriet als hij ziet hoe zijn zoontje levenloos uit het puin wordt gehaald in Libië

Wat het allemaal nog pijnlijker maakt, is dat de vloedgolf en de overstromingen in Derna niet zo veel slachtoffers hadden hoeven maken volgens de chef van de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO), Petteri Taalas. De meesten hadden gered kunnen worden als er in het land niet zo’n politieke en bestuurlijke chaos was.

Door het aanhoudende conflict in Libië werken de weerdiensten in eerste instantie al niet goed. En er was in Derna geen functionerend waarschuwingssysteem en geen capaciteit om burgers te evacueren uit door het water bedreigde delen van de stad.

“Er heeft geen evacuatie plaatsgevonden”, zei secretaris-generaal Petteri Taalas, die zich grote vragen stelt bij de passiviteit van de autoriteiten in het verdeelde land. De WMO heeft geprobeerd om Libië te helpen, aldus de Finse secretaris-generaal. “Maar door de conflicten is het moeilijk om ter plaatse te gaan en de situatie te verbeteren.”

De meteorologische organisatie waarschuwt nog dat ook landen als Soedan in moeilijkheden kunnen komen bij extreme weersomstandigheden. Sinds er gevechten uitbraken in het Afrikaanse land zijn verschillende medewerkers gevlucht en functioneert het observatiesysteem “niet langer normaal”.

In Libië is geen centrale regering meer sinds een burgeroorlog en een militaire interventie van de NAVO in 2011. Daarbij kwam een einde aan het regime van kolonel Muammar Kaddafi (1942-2011). De oude wrijvingen tussen stammen en bevolkingsgroepen, vooral die tussen het noordwesten en het noordoosten, verscheurden het land. Dat heeft nu een Libische regering in de noordoostelijke regio Cyrenaica, waar Derna ligt. In het noordwesten, in Tripoli, zetelt een door de VN erkende Libische regering.

De twee rivaliserende regeringen in het oosten en het westen hebben volgens de VN intussen wel crisiscomités gevormd om de hulp voor de getroffen regio te coördineren. De internationale hulp in het getroffen gebied komt ondertussen op gang.

Volgens het in Derna gevormde crisiscomité zijn er nog tal van slachtoffers onder het puin van gebouwen en onder de modder en op het strand. Volgens Hamad al-Shalwi van het comité, is de stad door water “verdeeld in drie eilanden” wat de hulpverlening nog moeilijker maakt.

De eerste gespecialiseerde buitenlandse reddingswerkers met moderne apparatuur zijn volgens al-Shalwi vanuit Turkije gearriveerd. De havenautoriteit heeft donderdag laten weten dat de haven weer bruikbaar is en schepen met hulp kunnen aanmeren. Egypte stuurt een groot marinevaartuig dat tot noodhospitaal is omgebouwd.

Federaal minister van Ontwikkelingssamenwerking Caroline Gennez (Vooruit) maakte vanuit ons land een miljoen euro extra vrij voor humanitaire noodhulp voor Libië. De extra Belgische steun gaat naar het noodfonds van de Internationale Federatie van het Rode Kruis. Daarnaast is B-Fast dus in actie gekomen.