Vlaamse leerlingen scoren weer beter op wiskunde en wetenschappen, al blijft effect van quarantaines wel voelbaar

“Bij een groep leerlingen van het vierde leerjaar namen we in 2019 een test af die peilde naar hun wiskundige en wetenschappelijke kennis”, legt onderzoeker Dries Verhelst (UA) uit. “In 2021 werden diezelfde leerlingen aan een gelijkaardige toets onderworpen, die evenwel iets moeilijker was aangezien de leerlingen iets ouder waren geworden.”

De onderzoekers merkten twee jaar later een toename in de zogenaamde leerwinst. Opvallend, leerlingen die thuis geen Nederlands spreken (dat kunnen kinderen van expats zijn), boekten meer leerwinst. Zij maakten met andere woorden een grotere sprong voorwaarts dan anderen. Leerlingen die thuis veel boeken in de kast hebben staan, scoren ook een pak beter dan anderen.

Of de leerlingen de slechte resultaten uit 2019 vandaag hebben ingehaald, is helaas nog niet duidelijk voor de onderzoekers. Ook vergelijken met andere landen is niet mogelijk. “We hebben wel gekeken naar het effect van scholen die in lockdown gingen”, vertelt Verhelst. “Let wel, de scholen die in quarantaine gingen, dat hoefde niet per se te overlappen met de algemene lockdowns die voor het hele land telden.”

Verhelst merkte voor zowel wiskunde als wetenschappen een negatief effect op de toets van leerlingen die door corona af en toe thuis moesten blijven. Leerlingen van scholen die meer openbleven, scoorden hoger op de toets.

Om echt uit te klaren wat daar precies achter zit, is meer onderzoek nodig, benadrukt de UA. Het kan bijvoorbeeld dat scholen die minder goed presteerden vaak in een stedelijke context zitten, en dus meer in quarantaine gingen. “De boodschap is daarom bijzonder genuanceerd”, besluit Verhelst. Wanneer de resultaten van 2023 binnen zijn, komt er misschien meer duidelijkheid.

Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) reageert voorzichtig positief op het feit dat Vlaamse leerlingen leerwinst boeken. “Dit is zeker geen slecht nieuws, maar we hebben meer data nodig vooraleer we kunnen spreken over goed nieuws. We zullen leerwinst bij onze leerlingen meer moeten meten vooraleer we weten of er echt een inhaalbeweging is.”

Volgens Weyts kunnen we pas definitieve uitspraken doen over een eventuele inhaalbeweging wanneer we meer vergelijkpunten hebben. “Vlaanderen heeft bijvoorbeeld pas vanaf dit schooljaar (2023-2024) centrale Vlaamse Toetsen, die alle leerlingen op vaste tijdstippen moeten afleggen zodat er een duidelijk beeld ontstaat van de (al dan niet) geboekte leerwinst doorheen de schoolcarrière van onze leerlingen. Daarnaast blijven we uiteraard deelnemen aan internationaal onderzoek.”

“We moeten meer zicht krijgen op de onderwijskwaliteit in Vlaanderen en de leerwinst die leerlingen boeken”, besluit Weyts. “Op dit moment zijn we nog te afhankelijk van internationaal onderzoek dat om de zoveel jaar een steekproef bestudeert. Vanaf dit schooljaar gaan we veel meer de vinger aan de pols houden in onze scholen.”

KIJK OOK. Psychologische hulp op school wordt gratis