Nieuwe studie naar bijna-doodervaringen: hersenen actief tijdens reanimatie

Licht aan het einde van de tunnel, jezelf zien liggen op de operatietafel of de film van je leven zien passeren. Mensen met een bijna-doodervaring blijken net voor ze sterven vaak dezelfde dingen te ervaren, of ze nu gelovig zijn of niet en welke culturele afkomst ze ook hebben. 

Neurologen bestuderen het fenomeen al een tijdje. Want uit eerder onderzoek is gebleken dat er wel degelijk iets gebeurt in de hersenen. Ook een nieuwe Amerikaanse studie bevestigt dat. Bij 567 patiënten met een hartstilstand werden de hersenactiviteit en het zuurstofgehalte in de hersenen gemeten terwijl dokters hen probeerden te reanimeren.

"Zoals verwacht zagen we dat de hersenenactiviteit van stervende patiënten afvlakte", zegt professor Sam Parnia van het NYU Langone Medical Center. "Maar tijdens de reanimatie zagen we opvallend genoeg opnieuw pieken, tot zelfs een uur nadat het hart gestopt was met kloppen. Hetzelfde soort hersenactiviteit als wanneer ik praat of me diep concentreer." 

53 van de 567 patiënten overleefden uiteindelijk de hartstilstand. De onderzoekers konden 28 patiënten nadien ondervragen. 11 patiënten vertelden dat ze een vorm van bewustzijn hadden ervaren tijdens de reanimatie, 6 patiënten getuigden dat ze een bijna-doodervaring hadden. 

Die patiënten vertelden over een klassieke bijna-doodervaring. "Dat is een gevoel van positieve emotie. Zij zagen licht in een tunnel of konden hun eigen operatie zien", zegt Steven Laureys in "De wereld vandaag" op Radio 1. Hij is neuroloog aan het Universitair Ziekenhuis van Luik.

Maar Laureys nuanceert dat de ondervraagde personen niet hersendood waren. "Als je hersendood bent, kan je geen bijna-doodervaring meemaken. Ze zijn dus niet teruggekomen uit de dood."

"Het is fantastisch om meer te weten over ons menselijk brein. Dat brein en het leven na de dood blijven grote mysteries", zegt Laureys enthousiast over de studie. Hij vindt het belangrijk dat het kantelpunt tussen leven en dood verder onderzocht wordt. "We moeten blijven luisteren naar de mensen die een bijna-doodervaring hebben meegemaakt. We moeten aandacht geven aan hun beleving en die daarna wetenschappelijk benaderen."

Niet iedereen is even overtuigd van het onderzoek en de conclusies die er worden uit getrokken. "De studie toont geen verband aan tussen hersenactiviteit en bewustzijn", zegt emeritus professor Bruce Greyson aan de Amerikaanse nieuwszender CNN. "De patiënten die een bijna-doodervaring ervaarden, zijn niet noodzakelijk de patiënten die hersenactiviteit vertoonden en omgekeerd."

Zo zouden er maar bij 2 van de 28 ondervraagde patiënten gegevens zijn over hun hersenactiviteit. En zijn het niet die 2 patiënten die een vorm van bewustzijn of bijna-doodervaring hadden.

De studie is gepubliceerd in het medische vaktijdschrift Resuscitation.