Libiërs in België zien hulpverlening moeilijk op gang komen: "We zijn een kleine gemeenschap"

De schade is enorm, een week nadat storm Daniël een stormvloed heeft veroorzaakt in Libië. Op sommige plaatsen is het water nu pas aan het wegtrekken. Een van de zwaarst getroffen steden, Derna, lijkt een spookstad te zijn geworden. Hoeveel mensen er exact vermist of overleden zijn, is erg onduidelijk. Schattingen variëren van 6.000 tot 11.000 doden.

Zoekteams zijn nog steeds op zoek naar vermisten. De lichamen die nog in het water liggen, moeten zo snel mogelijk geborgen worden om ernstige watervervuiling tegen te gaan. Noodhulp is dus nog steeds broodnodig. Verschillende landen, waaronder Qatar, Egypte, en de Verenigde Arabische Emiraten stuurden al hulpmateriaal.

In ons land maakte Federaal minister van Ontwikkelingssamenwerking Caroline Gennez (Vooruit) 1 miljoen euro extra vrij voor humanitaire noodhulp. Die steun gaat naar het noodfonds van de Internationale Federatie van het Rode Kruis.

Maar vergeleken met de ramp in Marokko verloopt de inzameling van hulp voor Libië een stuk minder vlot, vertelt de Belgisch Libische Nawal Alfarrah. De grote inzamelacties blijven uit in ons land. Alfarrah werkt als senior advisor bij Anteagroup en coördineert voor UNESCO ook projecten in Libië.

Ze is ook een van de verantwoordelijken van de Belgische Libische vereniging, waarmee ze samen met andere Libische Belgen hulp probeert in te zamelen. In de mate van het mogelijke, want het is niet evident. "We botsen op administratieve moeilijkheden. De vereniging heeft nog geen bankrekening of maatschappelijke zetel. Daardoor mogen we geen donaties ontvangen en kunnen we geen materiële hulp opsturen."

Het is voor de vereniging ook erg moeilijk om materiële hulp in Libië te krijgen. Nochtans is er nog een grote nood aan medisch materieel, zegt Alfarrah. Zij staat voortdurend in contact met de lokale tak van het Rode Kruis en twee van de belangrijkste ziekenhuizen van het rampgebied. 

"Vanuit België is er geen directe vlucht of boot naar Libië", vertelt Omar El-Magsodi, ook een medewerker van de Belgische Libische Vereniging en van de Libische jeugdvereniging. "Je moet met de vrachtwagen naar Frankrijk of Italië om daar met de boot naar Tunesië te varen om daar dan met een vrachtwagen naar het getroffen gebied te rijden."

De meeste mensen steunen daarom via ngo's, vertelt hij. Organisaties die materiële hulp inzamelen, opereren vanuit het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk of Duitsland. "Daar is meer Libische diaspora aanwezig dan in België. In het VK werd bijvoorbeeld een eenmalig cargoschip ingezet om hulpmateriaal te sturen.

Aansluitend bij de moeilijkheden die ze ondervindt, voelt Alfarrah vooral minder bereidheid in ons land om hulp in te zamelen. Rode Kruis-Vlaanderen merkt dat ook. "We hebben de recentste cijfers van de donaties nog niet, maar we zien wel dat de aandacht voor Libië kleiner is dan voor Marokko", zegt woordvoerder Joachim Deman.

El-Magsodi benadrukt daar nogmaals bij dat de Libische gemeenschap klein is in België. "Veel inzamelacties voor de aardbeving in Marokko kwamen vanuit mensen met een Marokkaanse achtergrond. De Libische is veel kleiner, waardoor de slaagkansen lager liggen voor een inzamelactie."

Toch vindt Alfarrah dat er, ook los van de hulpverlening, te weinig aandacht gaat naar de ramp, ondanks de omvang ervan. 

Eén mogelijke verklaring daarvoor is de moeilijke communicatie, een gevolg van de ingewikkelde politieke situatie in het land. Daardoor was er niet meteen eenduidige communicatie over de omvang van de ramp. De hulpverlening én verslaggeving verliepen daardoor nog moeilijker dan bij andere natuurrampen. 

Wie in België geld wil doneren, kan ook bij Rode Kruis-Vlaanderen terecht. De organisatie heeft de logistieke lijnen om materiële hulp te transporteren. Ze roept wel specifiek op om alleen geld te doneren en geen spullen.

Daar zijn een aantal redenen voor, zowel praktische als economische. "Als mensen van over de hele wereld spullen tot het rampgebied proberen te krijgen, veroorzaak je meer problemen dan dat je er oplost. We begrijpen dat mensen dat vanuit goede bedoelingen doen, maar je helpt de slachtoffers het best door geld te doneren. Dan kun je sneller schakelen. Wil je dat toch doen, coördineer dan goed met een lokale organisatie."

"Daarnaast willen we ook eerst de lokale economie steunen, die een deuk heeft gekregen. We kopen daarom liever lokaal goederen aan. Pas als de Rode Halve Maan, het lokale Rode Kruis, aangeeft dat er tekorten zijn van specifieke hulpmiddelen, zullen we die transporteren."