Een dove mug kan niet meer paren. Waarom is dat goed nieuws in de strijd tegen ziektes?

Behalve een aartsvijand van vele mensen, is de mug ook een heel interessant wezen. Het mannetje is bijvoorbeeld in staat om voornamelijk op gehoor een geschikte partner te vinden in een zwerm van duizenden en duizenden zoemende soortgenoten. Hoe doet hij dat, wilden onderzoekers van University College London en de universiteit van Oldenburg weten. En is het misschien te verhinderen?

Ze richtten zich op de malariamug, brenger van een ziekte die jaarlijks honderdduizenden levens kost. Ze zagen hoe de mannetjes, juist wanneer iedereen bijeenkwam in een zwerm, de vrouwtjes wisten te vinden. Die klapperen op een andere frequentie met hun vleugels dan mannen en door hun oren te spitsen hoorden de mannetjes het verschil. Dat ging gepaard met een piek in signalen van het molecuul octopamine in het mannetjeslijf. Nader onderzoek wees uit dat het spul cruciaal is om op gehoor het vrouwtje te vinden.

Laat dat nu net een moleculair proces zijn dat sommige bestaande insecticiden al hinderen. Die worden niet tegen muggen gebruikt, maar wel tegen teken en mijten. Een eerste test was bemoedigend voor de onderzoekers: het mijtengif verstoorde daadwerkelijk de octopaminehuishouding in de mannetjesmuggen.

Het is dan ook te verwachten dat zulke insecticiden een muggenpopulatie kunnen hinderen in de voortplanting. Hoe groot die hinder is, moet blijken uit experimenteel onderzoek. Maar elk extra stuk gereedschap in de strijd tegen de malariamug en andere ziektes zoals knokkelkoorts of gele koorts is erg welkom. De resistentie van muggen tegen bestaande insecticiden neemt namelijk snel toe.

Het onderzoek verscheen in het tijdschrift Nature Communications.

“Gooi de muggenstekker en citronella maar aan de kant”: experts leggen uit wat muggen aantrekt en hoe je ze weghoudt (+)

Tijgermug vestigt zich in ons land: hoe gevaarlijk is hij? “We moeten vermijden dat mensen lange mouwen en broeken moeten dragen in de zon” (+)

Ja, de ene mens wordt vaker gestoken door muggen dan de andere: dit zijn de redenen (+)