‘Het is niet veel’: Brussel vindt amper twaalf woningen voor daklozen

Uit het antwoord op een parlementaire vraag van Brussels Parlementslid voor N-VA Mathias Vanden Borre blijkt dat er sinds 2021 amper twaalf woningen naar daklozen konden via de projectoproep van staatssecretaris Nawal Ben Hamou (PS).

De N-VA klaagt aan dat die oproep aan sociale verhuurkantoren aanvankelijk 400 woningen zou vrijmaken. In 2021 heeft evenwel geen enkel verhuurkantoor gereageerd, waarna de oproep werd aangepast. In 2022 hebben vervolgens drie verhuurkantoren interesse getoond, waardoor twaalf woningen werden vrijgemaakt.

“Het is niet veel”, bevestigt staatssecretaris Nawal Ben Hamou aan De Morgen, die duidelijk zelf meer had verwacht van haar projectoproep.

Volgens de laatste telling leven er op dit moment 7.134 daklozen of slecht gehuisveste personen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Naast de projectoproep voor de sociale verhuurkantoren werd ook een projectoproep gelanceerd voor de gemeenten en de OCMW’s om woningen vrij te maken voor de opvang van daklozen. Slechts drie gemeentes en drie OCMW’s hebben daarvoor een project ingediend, goed voor 25 woningen voor daklozen.

Die gemeentes en OCMW’s kregen daar van het Brussels Gewest in totaal 1,25 miljoen voor, maar de woningen zijn nog niet klaar. Volgens het kabinet-Ben Hamou liggen de projecten “goed op schema, maar de oplevering zal langer duren vanwege vertragingen bij lokale partners”.

‘Er bougeert niks’

N-VA-parlementslid Mathias Vanden Borre neemt daar geen genoegen mee. “Iedereen heeft de mond vol van ‘Housing First’ om de daklozenproblematiek aan te pakken, maar in Brussel is het ‘politicians first’,” zegt Vanden Borre. “Er bougeert niets.”

Housing First richt zich op de meest kwetsbare daklozen, mensen met zware psychische problemen en/of een of meerdere verslavingen. Het idee erachter is dat zij hun ernstige problemen pas kunnen aanpakken als ze een dak boven hun hoofd hebben. Iedereen lijkt overtuigd van het belang daarvan: sinds enkele jaren gaat er dan ook steeds meer geld naar Housing First. Dit voorjaar bleek dat federale ministers Caroline Gennez (Vooruit) van Grootstedelijk Beleid en Karine Lalieux (PS), van Maatschappelijke Integratie, 2,25 miljoen euro vrijmaken voor Housing First in Brussel. Toch reageren de sociale verhuurkantoren aarzelend.

“Wie wil natuurlijk woningen vrijmaken voor die kwetsbare doelgroep, als je nog zulke lange wachtlijsten hebt binnen de sociale huisvesting?” zegt Koen Hermans, die onderzoek doet naar dak- en thuislozen aan de KU Leuven en LUCAS, het Centrum voor Zorgonderzoek en Consultancy.

De Brusselse staatssecretaris Ben Hamou werkt daarom aan een hervorming van de sociale verhuurkantoren. Die moet in oktober nog op tafel van de Brusselse regering komen. Ben Hamou: “Het idee is de sociale verhuurkantoren beter uit te rusten, zodat ze een meer specifieke aanpak kunnen hanteren voor kwetsbare groepen, onder wie daklozen.”

Volgens de Brusselse N-VA is het teleurstellende resultaat in de hoofdstad symptomatisch voor de wirwar aan instellingen die elkaar voor de voeten zouden lopen.

“Met negentien gemeenten, negentien OCMW’s, zestien sociale huisvestingsmaatschappijen, en 24 sociale verhuurkantoren, die allemaal onafhankelijk van elkaar functioneren, kan je simpelweg geen doortastend beleid voeren”, zegt Vanden Borre. “Ook bij de aanpak van de problemen aan het Zuidstation zegt men dat daklozen sneller geholpen moeten worden. Dit blijven echter loze aankondigingen als er geen woningen beschikbaar zijn.”