Kans dat plegers van seksueel misbruik hervallen drie keer kleiner na behandeling, "maar plaatsen zijn beperkt en hulp onpopulair"

De Antwerpse kamer van inbeschuldigingstelling heeft vandaag beslist dat voormalig radiomaker Sven Pichal voorlopig in de gevangenis blijft. Het gevaar op herval is te groot bij een eventuele vrijlating onder voorwaarden.

Ook de advocaten van Pichal zouden erop aangedrongen hebben om de presentator langer in de cel te houden. "De heer Pichal wenst residentieel behandeld te worden om aan zijn complexe problematiek te kunnen werken", aldus advocaten Walter Damen en Davina Simons. 

Zo’n plek lijkt voorlopig dus nog niet te zijn gevonden. "Het is geweten dat de wachtlijsten in de hulpverlening zeer groot zijn, zeker voor mensen die kampen met seksueel grensoverschrijdend gedrag bij minderjarigen", duidt justitiejournalist Fatma Taspinar. 

Hoe lang die wachtlijsten zijn, weet niemand. "Geen enkele expert heeft duidelijke cijfers. We weten alleen dat ze bestaan, en dat het onpopulair is om mensen te helpen die voor beelden van seksueel kindermisbruik in de gevangenis zitten."

Dat bevestigt ook Els Van Daele. Zij werkt als therapeut met plegers van zedenfeiten bij I.T.E.R., een centrum voor daderhulp. "De maatschappij gruwelt van mensen die zedendelicten gepleegd hebben, zeker als het met kinderen is. Het wekt een andere reactie op dan wanneer iemand een moord heeft begaan. De samenleving wil dat ze opgesloten worden, ver weg van ons bed."

Nochtans is het de moeite om in zulke mensen te investeren, zeggen de experten, want de kans dat de pleger van seksueel grensoverschrijdend gedrag hervalt, is drie keer kleiner als die persoon langdurig wordt geholpen op de juiste manier. "Met een behandeling kunnen we herval reduceren tot 8 à 12 procent", weet psychiater Nils Verbeeck. "Een wezenlijk verschil."

Volgens hem zijn er momenteel rond de zestig plaatsen voor daders van zedenfeiten. "Veel te weinig. Dat zou uitgebreid kunnen worden, maar dat is een beslissing die hogerop moet genomen worden door de regeringen die ervoor verantwoordelijk zijn."

Verbeeck werkt bij Fides, een plek waar mensen pas terechtkunnen nadat ze veroordeeld zijn voor seksueel grensoverschrijdend gedrag. Pichal, die momenteel nog in voorhechtenis zit, zou er dus geen behandeling kunnen starten. Daar heeft de instelling verschillende redenen voor, zegt Verbeeck.

"In een voorhechtenis is er nog een juridische zaak aan de gang. De persoon in kwestie heeft op dat moment het recht om zichzelf te verdedigen en minimaliseren. Op zo’n moment is het niet ideaal om te vragen aan ons wel alles eerlijk op te biechten. We willen ook werken met het juridisch dossier, en we zijn van oordeel dat het slachtoffer recht heeft op een duidelijke veroordeling."

Bovendien, zo redeneert Verbeeck, is het nefast voor mededaders met wie samen groepstherapie wordt gevolgd. "Je moet een therapeutische sfeer kunnen creëren, mensen moeten weten dat ze samen een traject ingaan." Dat is moeilijk als iemand op elk moment kan worden teruggeroepen naar de rechtbank.