Polen stopt wapenleveringen aan Oekraïne na hoogoplopende graandiscussie
Polen heeft aangekondigd dat het niet langer wapens zal leveren aan Oekraïne. Dat zei de premier Mateusz Morawiecki tijdens een televisietoespraak. De beslissing komt er na een hoogoplopende discussie over de import van Oekraïens graan. Polen heeft wel verzekerd dat de leveringen die eerder beloofd waren, er zullen komen.
Het was een uitspraak van de Oekraïense president Volodimir Zelenski op de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties die de figuurlijke druppel was voor Polen. Tijdens een toespraak zei hij dat sommige landen enkel deden alsof ze solidair waren met Oekraïne. "Een politiek theater", zo klonk het. "Ten voordele van een acteur in Moskou (Poetin, red.)." Polen voelt zich aangesproken, en stopt nu met wapenleveringen aan het land.
BEKIJK - Zelenski: "Sommigen van onze Europese vrienden spelen solidariteit uit in een politiek theater":
Met zijn uitspraak verwees Zelenski indirect naar de hoog oplopende graanruzie tussen Oekraïne en Polen. Sinds het afspringen van de graandeal tussen Rusland en Oekraïne werd het steeds complexer om graan vanuit Oekraïense havens aan de Zwarte Zee te exporteren naar de rest van de wereld. Daardoor werd het graan steeds vaker geëxporteerd vanuit havens aan de Donau en over land.
Importbeperkingen
Grote hoeveelheden graan kwamen daardoor in Midden-Europa terecht. Boeren zagen hoe de lokale markt overspoeld werd met graanoverschotten uit Oekraïne. Die grote hoeveelheden graan verstoren de markt en doen de prijzen dalen, argumenteerden ze. Boeren kwamen massaal op straat om de graanimporten aan te kaarten.
Door de aanhoudende protesten kondigde de EU tijdelijke importbeperkingen aan. Het graan mocht wel nog vervoerd worden door Midden-Europa, maar niet langer verkocht worden op de lokale markt. Die beperkingen liepen af op 15 september, maar Hongarije, Slowakije en Polen besloten om ze te verlengen. De landen hopen dat ze op die manier hun boeren kunnen beschermen.
Dreigementen
Dat stuit Zelenski echter tegen de borst. Hij ziet liever dat de importbeperkingen op Oekraïens graan volledig verdwijnen, maar dat is volgens Morawiecki geen optie. "Natuurlijk begrijpen we dat Oekraïne veel problemen heeft, maar voor ons zijn de belangen van onze eigen boeren het belangrijkst", zei hij. "We zijn de eersten om grote inspanningen te leveren voor Oekraïne. Daarom verwachten we dat zij ook ons standpunt begrijpen."
"We hebben dus beslist om niet langer wapens te leveren aan Oekraïne, omdat we nu Polen eerst willen bewapenen met moderne wapensystemen", klinkt het nog.
BEKIJK - In februari 2023 nam de Oekraïense premier nog Poolse tanks in ontvangst. Premier Morawiecki was er toen ook bij:
Ondertussen hebben de landbouwministers van beide landen elkaar gebeld om de plooien glad te strijken. Beiden willen een "constructieve oplossing" vinden voor het handelsconflict. Polen heeft ook bevestigd dat Oekraïne de eerder beloofde wapenleveringen wel nog mag verwachten.
Polen is een belangrijke bondgenoot van Oekraïne. Het land vangt ongeveer 1 miljoen Oekraïense vluchtelingen op die het land zijn ontvlucht sinds de start van de oorlog in februari vorig jaar. Veel wapens die geleverd worden door de Verenigde Staten en andere landen worden ook over Pools grondgebied vervoerd.
Oekraïne blijft voorlopig niet bij de pakken zitten. Het land heeft gedreigd om een klacht in te dienen bij de Wereld Handelsorganisatie (WTO). Een dreigement dat niet in goede aarde viel bij Polen, want premier Morawiecki dreigde op zijn beurt om de lijst met importbeperkingen uit te breiden.
Kiev hoopt nu dat Polen "zijn emoties aan de kant wil schuiven" en dringt erop aan om samen te zoeken naar "een constructieve oplossing" voor de discussie. Voor de Europese Unie is de zaak vervelend, want zij beklemtoont graag de eendrachtige Europese steun aan Oekraïne na de Russische inval.