TERUGLEZEN OEKRAÏNE. Stopt Polen met wapenleveringen aan Oekraïne? "Woorden zijn verkeerd opgevat”

Volodymyr Zelensky en zijn echtgenote Olena zijn ontvangen in het Witte Huis door de Amerikaanse president Joe Biden en zijn vrouw Jill. Dat heeft een verslaggever van het Franse nieuwsagentschap AFP vastgesteld.

De Oekraïense president noemde het een "heel belangrijk" bezoek. Kiev moet de Amerikaanse president, maar vooral het Congres ervan overtuigen de militaire en financiële hulp aan Oekraïne voort te zetten.

Eerder op de dag had Zelensky naar eigen zeggen al een "geweldige dialoog" met Amerikaanse senatoren. Hij drukte daarbij ook zijn dankbaarheid uit voor de Amerikaanse steun.

Volgens CNN zal Biden tijdens de ontmoeting met Zelensky een nieuw hulppakket aankondigen dat meer dan 325 miljoen dollar waard zou zijn. In dat pakket zitten geen ATACMS-langeafstandsraketten, maar wel luchtafweersystemen.

Het Oekraïense leger heeft volgens de inlichtingendiensten een commandopost van de Russische strijdkrachten verwoest in de stad Melitopol.

Het commando zou volgens Oekraïense media ondergebracht zijn in een motorfabriek. Met een raketaanval zou het doelwit vernietigd zijn.

Het Zuid-Oekraïense Melitopol dient als een soort hoofdstad voor de niet volledig veroverde oblast Zaporizja. De Oekraïners stellen dat bij de aanval ook belangrijke commandanten van de Russische strijdkrachten gewond geraakt zijn. Dat kan niet onafhankelijk gecontroleerd worden.

Wanneer de aanval plaatsgevonden zou hebben, is niet duidelijk. Op sociale netwerken waren dinsdag foto's van rook boven de stad te zien. De Russen maakten die dag ook melding van een Oekraïense raketaanval. Volgens Moskou zouden vier raketten neergehaald zijn.

Minister van Defensie Ludivine Dedonder (PS) ontkent dat ze de levering van F-16's aan Oekraïne blokkeert. België heeft volgens haar al zijn gevechtstoestellen de komende jaren nodig om zijn veiligheid en operationele capaciteit te garanderen.

"Ik heb principieel geen probleem met de levering van F-16's, maar ik ben minister van Defensie. Ik moet me verantwoordelijk opstellen. Ik mag de veiligheid van onze burgers en onze operationele capaciteit niet verzwakken. Als anderen dit wel op het spel willen zetten, is dat hun verantwoordelijkheid", klinkt het.

België trad in mei toe tot de F-16-coalitie. Die staat onder leiding van Denemarken en Nederland. In tegenstelling tot beide landen - die al over F-35's beschikken - zullen wij geen vliegtuigen leveren, maar investeren we in de opleiding van piloten en technici. Daarvoor maken we gebruik van F-16's die plaats bieden aan twee personen. Volgens de minister heeft iedereen binnen de regering zich achter dat standpunt geschaard.

De regering heeft dat engagement vorige week bevestigd en toen werden de modaliteiten verduidelijkt. Op vraag van de MR voert Defensie een studie uit naar het lot van de F-16's eens ze uit roulatie worden gehaald. "Een discussie van vijf minuten", dixit Dedonder. 

Volgens de MR zal de draagwijdte van de analyse wel wat breder gaan en moet ze duidelijkheid scheppen of de F-16's aan Oekraïne kunnen geleverd worden. De Franstalige liberalen geloven dat de levering van twee tot vier F-16's mogelijk moet zijn.

De progressieve vervanging van de F-16's door de F-35's zal duren tot 2030. Al die tijd zal België de huidige toestellen nodig hebben voor haar taken. Het gaat om de opleiding van nieuwe rekruten en de beveiliging van het luchtruim boven de Benelux en de Baltische staten, maar ook om wisselstukken. "Ik vind het opmerkelijk dat men zo'n uitspraken doet terwijl men betrokken partij was bij de beslissing", stelt Dedonder. 

In de Kamer zette Denis Ducarme (MR) het standpunt van zijn partij nog wat kracht bij. "Ik bemerk een ideologische stellingname", luidde het. "Ik zie een onaangenaam beleid, waarbij hetgeen men zegt te ver afligt van de daden. Op het vlak van militaire hulp aan Oekraïne hinkt België achterop."

Rusland voert een tijdelijk exportverbod in op diesel en benzine. Dat blijkt uit een mededeling van de Russische regering.

Het verbod gaat in op 21 september en moet de bevoorrading op de interne Russische markt stabiliseren. Dat moet leiden tot dalende prijzen voor de consument, klink het. Het decreet heeft het niet over een einddatum. Op het uitvoerverbod zijn wel enkele uitzonderingen.

Stijgende prijzen aan de pomp zijn een van de belangrijkste oorzaken van de hoge inflatie in Rusland. Sinds begin dit jaar is tanken er bijna 10 procent duurder geworden.

Een Russisch exportverbod dreigt de al krappe dieselmarkt nog extra onder druk te zetten. Na de bekendmaking steeg de dieselprijs in Europa dan ook.

Bij Russische bombardementen op de stad Cherson, in het zuiden van Oekraïne, zijn in de nacht van woensdag op donderdag twee mensen om het leven gekomen. Er zijn ook vijf gewonden, van wie er één erg aan toe is. Dat heeft gouverneur Oleksandr Prokoedin op Telegram laten weten.

De twee dodelijke slachtoffers zijn een 29-jarige en een 41-jarige man. Volgens de gouverneur bombardeerde het Russische leger woonwijken in Cherson.

Ook de hoofdstad Kiev werd tijdens de nacht onder vuur genomen. Daar geraakten zeven mensen gewond door brokstukken van Russische kruisraketten die uit de lucht waren gehaald door de Oekraïense luchtafweer. Dat hebben burgemeester Vitali Klitsjko en Sergej Popko, de chef van de militaire administratie in de Oekraïense hoofdstad, op Telegram gezegd.

Verder zijn er inslagen gemeld in en rond de steden Loetsk en Lviv. In de stad Tsjerkasy, 150 kilometer ten zuidoosten van Kiev, zou onder meer een hotel zijn getroffen. Daarbij zouden zeker zeven mensen gewond zijn geraakt volgens binnenlandminister Ihor Klymenko.

De aanvallen volgden op de Russische melding dat er boven het schiereiland de Krim 22 Oekraïense drones waren neergehaald.

Rusland noemt de NAVO-oefeningen die voor volgend jaar nabij de Russische grenzen gepland zijn "provocatief en agressief van aard" en waarschuwt dat ze een "groot risico op incidenten met zich meebrengen". Dat meldt het Russische persbureau RIA op basis van een verklaring van het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken.

Het Russische ministerie doelt op de oefening Steadfast Defender, die volgend jaar in Europa gepland staat en die ook in 2021 werd gehouden. Volgens de Amerikaanse militaire krant Stars and Stripes zijn de NAVO-oefeningen van 2024 echter de "grootste militaire oefening van de NAVO sinds het einde van de Koude Oorlog". Ruim 40.000 militairen zullen worden samengebracht voor een oefening die zich uitstrekt van de Baltische staten tot Polen en Duitsland, schrijft de publicatie.

"Een nieuw tijdperk van collectieve defensie staat voor de deur", zei admiraal Rob Bauer, de militaire chef van de NAVO, na een bijeenkomst van NAVO-defensiechefs. De bijeenkomst werd zaterdag gehouden in Oslo en werd bijgewoond door de hoogste Amerikaanse militair, generaal Mark Milley, aldus Stars and Stripes.

Een serie Russische aanvallen op tenminste vier steden in Oekraïne hebben donderdagochtend voor branden en minstens 14 gewonden gezorgd. Dat hebben Oekraïense autoriteiten bekendgemaakt. 

Zeven mensen, waaronder een meisje van 9 jaar oud, raakten gewond in de hoofdstad Kiev na enkele luchtaanvallen. Volgens burgemeester Vitalii Klitschko werden daarnaast enkele flats en commerciële gebouwen beschadigd.

De stad Kharkiv, in het oosten van het land, werd door zes aanvallen geraakt, maakte de regionale gouverneur Oleh Syniehubov bekend. Volgens hem werd civiele infrastructuur beschadigd en raakten tenminste vijf mensen gewond. Ook werd iemand onder het puin bedolven. 

De gouverneur van de regio rond de stad Rivne meldde eveneens meerdere aanvallen, maar maakte geen verdere details bekend.

Rusland heeft in de nacht van woensdag op donderdag 22 Oekraïense drones uit de lucht gehaald boven de Zwarte Zee, het schiereiland Krim en de Russische regio's Kursk, Belgorod en Orel. Dat heeft het Russische ministerie van Defensie gezegd.

De Oekraïense aanvallen op Russisch grondgebied nemen de laatste maanden toe in aantal. Het schiereiland Krim, dat Rusland in 2014 annexeerde, is daarbij regelmatig een doelwit, net als Russische grensgebieden.

Volgens de Oekraïense militaire inlichtingendienst heeft Kiev aanvallen tegen Russische militaire basissen op de Krim uitgevoerd. Boven de havenstad Sebastopol waren rookpluimen te zien. Oekraïense media zeggen dat ontploffingen gehoord werden in de buurt van militaire luchthavens ten noorden van de stad.

Volgens de gouverneur op de Krim, geïnstalleerd door Rusland, was de rook opzettelijk veroorzaakt als verdediging tegen raketaanvallen.

Minister van Buitenlandse Zaken Hadja Lahbib (MR) heeft woensdag gepleit voor de oprichting van een speciaal internationaal tribunaal om de verantwoordelijken voor de Russische oorlog tegen Oekraïne te berechten. Ze deed dat voor de VN Veiligheidsraad in New York.

Volgens het statuut van Rome komt het de Veiligheidsraad toe een zaak door te verwijzen naar het Internationaal Strafhof. Maar Rusland heeft in de veiligheidsraad een vetorecht.

"België steunt daarom volop de inspanningen om een speciaal internationaal tribunaal op te richten bevoegd voor het vervolgen van de agressiemisdaad tegen Oekraïne", verklaarde Lahbib.

De minister hekelde ook de terugtrekking van Moskou uit het akkoord dat graanuitvoer mogelijk maakte uit Oekraïne. "Rusland deinst er niet voor terug om graantransporten op zee te blokkeren en infrastructuur aan te vallen die de hele wereld van voedsel voorziet", zei ze. Lahbib had het over een "cynisch businessmodel", waarmee Rusland zijn positie op de graanmarkt versterkt.

Tijdens een persbriefing benadrukte Lahbib het belang van een zo breed mogelijke basis voor het toekomstige tribunaal, zodat beslissingen erkend worden door de hele internationale gemeenschap.

De Oekraïense strijdkrachten hebben hun woordvoerster Sarah Ashton-Cirillo geschorst. De Amerikaanse zou uitspraken hebben gedaan die niet waren goedgekeurd door de legertop. Het ministerie van Defensie van het Oost-Europese land zegt dat een onderzoek is ingesteld.

Ashton-Cirillo heeft bijna 160.000 volgers op berichtenplatform X en is ook actief op YouTube. Het is onduidelijk welke uitspraken tot haar schorsing hebben geleid. De transvrouw uit Nevada ging vorig jaar naar Oekraïne, aanvankelijk om verslag te doen over vluchtelingen. Ze eindigde als legerwoordvoerster en kreeg in die rol ook in Rusland bekendheid.

Op de Russische televisie was onlangs een speciale uitzending van een uur te zien over de Amerikaanse. Daarin werd ze omschreven als "monster" en "een schande voor de Oekraïners". Ashton-Cirillo gaf een week later een interview aan persbureau AFP. Ze vertelde toen in haar studio in Kiev dat het een uitgangspunt van haar eenheid is om de "haat tegen de Russen te omarmen".

Volgens de secretaris-generaal van de Verenigde Naties António Guterres heeft de oorlog in Oekraïne geopolitieke spanningen vergroot, de stabiliteit in de regio in gevaar gebracht, de nucleaire dreiging vergroot en "diepe kloven" geslagen in de wereld. Hij had kritiek op de "meedogenloze aanvallen op burgers" en burgerdoelen. De Russische invasie is een schending van het Handvest van de Verenigde Naties en van het internationaal recht, benadrukte hij.

De Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov sloot enige tijd nadat Zelensky was vertrokken ook aan. Hij zei dat de Verenigde Staten en andere westerse landen zich niet moeten mengen in de "binnenlandse zaken" van Oekraïne, en vindt dat die schuld dragen aan het conflict. Hij noemde het Russische vetorecht "legitiem".

Dat Oekraïne aan het woord kwam bij de vergadering van de Verenigde Naties leidde tot gespannen situaties. Rusland zit als vast lid van de raad ook aan tafel. De permanente vertegenwoordiger van dat land, Vasili Nebenzja, maakte er bij het begin van de bijeenkomst bezwaar tegen dat de Oekraïense president als een van de eersten aan het woord zou komen. Dat is volgens hem in strijd met de regels, die zouden voorschrijven dat presidenten van leden die wel lid zijn van de raad als eerst aan bod moeten komen.

De voorzitter van de Veiligheidsraad, de Albanese premier Edi Rama, wilde daar niets van weten. Hij zei dat er vooraf overleg over was gevoerd en noemde het "nogal vergezocht" dat uitgerekend Rusland over overtreding van de regels begon. "Er is een oplossing als u het er niet mee eens bent. U stopt de oorlog en president Zelensky komt niet aan het woord."