LIVE OEKRAÏNE. "Eén dode en vijftien gewonden bij Russische raketaanval in Krementsjoek” - "Kiev krijgt toch gewenste langeafstandsraketten van VS”

Canada gaat helpen met het trainen van piloten en onderhoudsmonteurs voor de F-16's waar Oekraïne binnenkort over kan beschikken. Dat heeft premier Justin Trudeau aangekondigd in een toespraak voor een verzamelde vergadering van het Canadese parlement. In de zaal zat ook de Oekraïense president Volodymyr Zelensky, die op bezoek is in Canada.

Trudeau zei Oekraïne langdurig te zullen steunen. Zo beloofde hij de komende drie jaar voor 650 miljoen Canadese dollar (452 miljoen euro) aan militaire steun te leveren. Hij zegde onder meer vijftig militaire voertuigen van Canadese makelij toe, waaronder voertuigen voor het transport van gewonden.

De Canadese premier gaf de Oekraïense president, diens vrouw Olena Zelenska en de Oekraïners tal van complimenten. Het land verzet zich volgens Trudeau met "leeuwenmoed, waarvoor de wereld geen betere inspiratie kan vinden dan onze vriend die vandaag in ons huis is".

Zelensky dankte Canada voor beloofde hulp, de steun die het land tot nu toe krijgt en voor de manier waarop Oekraïners zijn opgevangen in het land. Hij vroeg het land ook om steun bij de pogingen om Rusland juridisch verantwoordelijk te houden voor de oorlog.

Volgens Zelensky staat Canada historisch steevast aan de goede kant. "Dit is niet alleen de nalatenschap van de geschiedenis, dit is de nalatenschap van karakter." De president zei dat Canada en Oekraïne hierin hetzelfde zijn. "Vrijheid zal overwinnen. Gerechtigheid zal overwinnen. U kunt hierin zeker van ons zijn, want u weet van uzelf dat u zich ook nooit zou onderwerpen aan het kwaad."

Bij een Russische raketaanval in Krementsjoek zijn één dode en vijftien gewonden gevallen. Dat meldt de regionale gouverneur Dmytro Lunin. Volgens hem kon één exemplaar onschadelijk gemaakt worden door luchtafweergeschut, een tweede raket trof wel raak. Onder de gewonden zou een kind zitten.

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft tijdens zijn bezoek aan Washington van president Joe Biden toch de toezegging gekregen voor "een klein aantal" zogenoemde ATACMS-langeafstandsraketten. Dat schrijft de Amerikaanse nieuwszender 'NBC' op basis van meerdere overheidsbronnen.

Eerder werd bekend dat Oekraïne wel op een nieuw Amerikaanse hulppakket kan rekenen, maar voorlopig niet op de raketten met een bereik van 300 kilometer. Al werd de levering ervan in de toekomst niet uitgesloten. Zelensky lobbyde al maanden bij de VS voor de ATACMS-raketten.

Washington is terughoudend met de levering van deze langeafstandsraketten omdat Oekraïne daarmee Russisch territorium zou kunnen bestoken en daarmee de VS directer bij het conflict zou betrekken. Moskou had al laten weten dat met de levering van dergelijke raketten, Washington "een rode lijn zou overschrijden". 

Volgens een eerder bericht van persbureau 'Reuters' zouden de VS met de levering van de raketten het tegenoffensief van Kiev nu toch een impuls willen geven.

Tegenoffensief

Oekraïense troepen laten zich de komende maanden niet tegenhouden door koude en slechte weersomstandigheden in hun poging om de stad Bachmoet in het oosten van het land weer in te nemen, zei Zelensky tijdens een gesprek met verschillende Amerikaanse media. De president zegt nog steeds te geloven in een succesvolle herovering van de felbevochten stad, die begin dit jaar in Russische handen viel.

Hij zei dat er ook concrete plannen zijn om twee andere steden te bevrijden van de Russische bezetting, al wilde hij niet zeggen om welke steden het gaat. "Maar we hebben een zeer uitgebreid plan", aldus Zelensky.

Volgens de president hebben de Russen zware verliezen geleden en is het leger van Poetin toe aan een pauze. "Maar Oekraïne zal in de tussentijd niet stoppen."

De Krim is getroffen door een "ongekende" cyberaanval. Dat stelt een Russische functionaris. Enkele uren voordien vond ook al een Oekraïense aanval op het hoofdkwartier van de Russische vloot in de Zwarte Zee in Sebastopol plaats.

"Ongekende cyberaanval op internetproviders op de Krim. We zijn bezig met het herstellen van internetstoringen op het schiereiland", liet Oleg Krioetsjko op Telegram weten.

In de voorbije weken hebben de Oekraïners ook al verschillende keren het luchtafweersysteem op het geannexeerde schiereiland getest.

Rusland heeft zijn "energieterreur" hervat door essentiële infrastructuur in Oekraïne aan te vallen. Dat heeft de Oekraïense premier Denys Sjmyhal gezegd tijdens een economisch forum in Kiev. Niet toevallig staat de winter voor de deur.

Sjmyhal zei onder meer dat er in de laatste twee weken weer aanvallen op regionale energiecentrales geweest zijn. Hij had het ook over aanvallen op de brandstofproductie en opslagplaatsen.

Volgens de regeringsleider is Oekraïne deze keer echter "beter voorbereid", vooral dankzij de levering van westerse luchtverdedigingssystemen. "De winter zal zeker zwaar zijn, maar we weten wat de vijand van plan is en welke uitdagingen ons te wachten staan", klonk het.

Vorige winter beschoot Rusland vrijwel dagelijks energievoorzieningen en infrastructuur, waardoor mensen regelmatig zonder elektriciteit, gas of stromend water kwamen te zitten. Afgelopen nacht werden voor het eerst in zes maanden nog eens energie-installaties in het westen en centrum van het land beschadigd door Russische aanvallen, met stroompannes in verschillende regio's tot gevolg.

Ondanks Ruslands invasie van Oekraïne en de economische en handelssancties die tegen het land van kracht zijn, zijn nog altijd veel buitenlandse bedrijven actief in Rusland. Dat blijkt uit het antwoord van de Europese Commissie op een vraag van het Duitse liberale Europarlementslid Moritz Körner (FDP).

"De internationale handel met en de aanwezigheid van buitenlandse bedrijven in Rusland is significant afgenomen. Meer dan 40 procent van de buitenlandse investeerders heeft beslist om het land te verlaten of heeft dat al gedaan", zegt de Commissie. Ze baseert zich voor haar antwoord op data van de Yale Management School en het Oekraïense KSE-instituut.

Bedrijven die nog in Rusland actief zijn, zijn onder meer de Duitse farmaceutische groep Stada en het in medische technologie gespecialiseerde Fresenius, ook uit Duitsland. Die ondernemingen rechtvaardigden hun aanwezigheid in Rusland eerder al met het argument dat ze de lokale bevolking medische zorgen willen blijven bieden.

Ook voedingsmultinational Nestlé, uit Zwitserland, en bierbrouwer AB InBev, met hoofdzetel in België, blijven in Rusland aanwezig, blijkt uit de gegevens van het KSE.

Volgens Europees Parlementslid Körner is die activiteit niet onschuldig. "Elk bedrijf dat winst blijft maken in Rusland biedt rechtstreekse steun aan Poetins oorlogsmachine door de belastingen die het aan de Russische staat betaalt", zegt hij.

Körner vindt daarom dat de Europese Unie haar sancties nog strenger moet maken. "Je bedrijf op de Russische markt houden, moet een economische verliespost worden."

In haar antwoord benadrukt de Commissie dat Europa aan Oekraïne politieke, financiële, humanitaire en militaire steun zal blijven bieden. Eventuele nieuwe sancties kunnen dan wel door de Commissie worden voorgesteld, maar moeten door de EU-lidstaten worden beslist.

Het niveau van onderdrukking in Rusland staat op het hoogste niveau sinds het stalinistische tijdperk. Dat zegt de speciale VN-rapporteur voor het land.

Het aantal klachten van inwoners bij VN-instellingen is sterk gestegen, aldus Mariana Katzarova vrijdag in Genève. Ze benadrukt wel dat het "nog steeds niet zo erg is" als in de tijd van Stalin (die tussen 1927 en 1953 dictatoriale macht had over de Sovjet-Unie, nvdr.). Volgens haar is de repressie tegenwoordig wel meer "geraffineerd" en "worden er elke week nieuwe beperkingen toegevoegd". 

Katzarova zei verder dat "Rusland zijn samenleving heeft gesloten". De internationale gemeenschap heeft volgens haar nog steeds de mogelijkheid om, door de situatie nauwlettend te monitoren, te voorkomen dat de situatie verslechtert. 

De Bulgaarse Katzarova begon haar mandaat begin mei. Zij is voor de VN verantwoordelijk voor het monitoren van de mensenrechten in Rusland. Over een paar weken zullen de leden van de VN-Mensenrechtenraad de mogelijke verlenging van haar mandaat bespreken.

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky reisde donderdag na zijn bezoek aan Washington door naar de Canadese hoofdstad Ottawa, waar hij laat in de avond arriveerde. Premier Justin Trudeau liet eerder op de dag al weten dat Zelensky daar het Canadese parlement zal toespreken.

Zelensky en zijn vrouw Olena Zelenska, die kort daarvoor in Washington waren vertrokken, werden in Ottawa verwelkomd door premier Justin Trudeau.

Verwacht wordt dat hij en Trudeau een overeenkomst zullen ondertekenen om de economische banden tussen beide landen nog te versterken. Tijdens zijn verblijf in de NAVO-lidstaat zal de Oekraïense president vandaag onder andere het parlement toespreken en trekt hij ook naar Toronto.

"Canada staat onverminderd achter het Oekraïense volk dat vecht voor onafhankelijkheid, democratie en de waarden die we delen, zoals respect voor de wet, vrijheid en zelfbeschikking", aldus Trudeau, die in juni een onaangekondigde trip naar Kiev maakte. 

Zelensky had in Washington besprekingen in het Pentagon, het Capitool en in het Witte Huis, waar hij een onderhoud had met de Amerikaanse president Joe Biden. Woensdag sprak de president van Oekraïne in New York de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties toe.

Rusland probeert om een soort van antiwesters discours in zijn voordeel te gebruiken, maar is in de Verenigde Naties eerder geïsoleerd komen te staan. Dat heeft premier Alexander De Croo donderdag gezegd.

Moskou probeert volgens De Croo de "kloof" tussen Noord en Zuid in het eigen voordeel te gebruiken, maar zonder succes. "De VN is nog steeds een plek waar wordt geluisterd naar elkaar, ook al zijn we het niet over alles eens. Dit forum, waar iedereen met elkaar praat en naar elkaar luistert, blijft van grote waarde", aldus de premier op de vierde dag van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties.

Minister van Buitenlandse Zaken Hadja Lahbib voegde er aan toe dat het discours van Rusland vaak propaganda is. "Europa is goed voor 43 procent van de humanitaire hulp in de wereld. Wat draagt Rusland bij", vroeg ze zich af.

Volodymyr Zelensky en zijn echtgenote Olena zijn ontvangen in het Witte Huis door de Amerikaanse president Joe Biden en zijn vrouw Jill. Dat heeft een verslaggever van het Franse nieuwsagentschap AFP vastgesteld.

De Oekraïense president noemde het een "heel belangrijk" bezoek. Kiev moet de Amerikaanse president, maar vooral het Congres ervan overtuigen de militaire en financiële hulp aan Oekraïne voort te zetten.

Eerder op de dag had Zelensky naar eigen zeggen al een "geweldige dialoog" met Amerikaanse senatoren. Hij drukte daarbij ook zijn dankbaarheid uit voor de Amerikaanse steun.

Volgens CNN zal Biden tijdens de ontmoeting met Zelensky een nieuw hulppakket aankondigen dat meer dan 325 miljoen dollar waard zou zijn. In dat pakket zitten geen ATACMS-langeafstandsraketten, maar wel luchtafweersystemen.