3M moet opnieuw productieproces stilleggen wegens uitstoot PFAS
Bij de chemische fabriek van 3M in Zwijndrecht zijn deze week opnieuw lekken vastgesteld van de 'forever chemical' PFAS. Eerder had het bedrijf toestemming gekregen om sommige productieprocessen opnieuw op te starten, maar na controles blijkt dat er toch meer PFAS weglekken dan gedacht. Het productieproces is stilgelegd.
In 2021 moest het chemische bedrijf 3M in Zwijndrecht alle productieprocessen stilleggen waarbij PFAS uitgestoten werden. Dat was een veiligheidsmaatregel van de Vlaamse Omgevingsinspectie. Die was niet overtuigd dat 3M erin zou slagen om te voorkomen dat er nog PFAS zouden weglekken of uitgestoten worden.
PFAS zijn chemische stoffen die water en vet afstoten. Ze worden amper afgebroken in het milieu. Net doordat ze zo moeilijk afbreken, stapelen de stoffen zich op in het lichaam. PFAS worden in verband gebracht met een hele resem gezondheidsrisico's, zoals een verstoring van de hormoonbalans, verhoogde cholesterol, groeistoornissen en een verhoogd risico op kanker.
Na een doorlichting door externe deskundigen konden sommige van die productieprocessen opnieuw opgestart worden, zolang ze geen significante hoeveelheden PFAS uitstootten. Maar deze week bleek uit metingen dat er toch meer PFAS weglekken dan verwacht.
"Het spreekt voor zich dat de uitstoot van illegale PFAS onaanvaardbaar is en het getuigt van een gebrek aan verantwoordelijkheidszin van 3M dat dit is kunnen gebeuren", zegt Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA). "Dit zal niet zonder gevolgen blijven."
Volgens het kabinet-Demir ging het om lekken in de procesinstallatie. Het zou het vooral om de PFAS PFBA gaan. Door de verhoogde uitstoot zouden de normwaarden voor PFAS in grondwater overschreden worden, wat mogelijk gezondheidsrisico's zou kunnen inhouden.
Uit voorzorg zijn alle productieprocessen met PFAS opnieuw stilgelegd. Minister Demir laat nu nagaan hoe lang 3M al op de hoogte was van de lekken zonder de overheid daarvan op de hoogte te brengen. "In dat geval zullen we niet nalaten het bedrijf te laten vervolgen voor het schenden van haar milieuzorgplicht. Elke juridische stap is na deze feiten bespreekbaar wat mij betreft, ook de opheffing van haar omgevingsvergunning."
3M reageert
Intussen heeft ook 3M gereageerd. Het bedrijf zegt dat het onlangs zelf, conform de wetgeving, data aan de Vlaamse regering heeft gerapporteerd. “Terwijl we in gesprek blijven met de instanties, hebben we, voor nu, alle PFAS-productieprocessen op de Zwijndrechtse vestiging tijdelijk stopgezet”, klinkt het.
“Zoals in december 2022 aangekondigd, zal 3M tegen eind 2025 stoppen met de productie van PFAS. Ook zullen we toewerken naar het stopzetten van het gebruik van PFAS in onze producten. 3M Belgium evalueert onze opties om het stoppen van alle PFAS-productieprocessen in Zwijndrecht verder te versnellen.”