Noem haar geen ‘toezichthouder’ of ‘bewaker’. Toen Karlien Roosen begon als kinderbegeleider in de buitenschoolse opvang in Linter was dat met de bedoeling om activiteiten op maat te organiseren. Om aandacht te hebben voor de individuele noden van de kinderen. Dat wordt ook verwacht, maar er is geen tijd voor. “Te vaak is het hopen dat niemand valt of in zijn broek doet, waardoor ik een grote groep kinderen even alleen zou moeten laten.”

De hectiek doet denken aan die in de kinderopvang. ’s Ochtends, voor de schoolpoort opent, staat Roosen meestal met twee voor dertig kindjes. “Natuurlijk is dat pittig. Zeker als een kindje getroost moet worden of ouders even een praatje willen slaan. Dan staat één begeleider minutenlang alleen met de rest.” Een verklaring? Moeilijke uren, een laag loon en (te) veel kinderen maken de job onaantrekkelijk.

Naar de gemeente

Voor de crèches wil CD&V het hard spelen. Zonder 300 à 350 miljoen euro extra komt er geen Septemberverklaring maandag. Maar ook de buitenschoolse opvang heeft dringend meer geld nodig, zegt oppositiepartij Vooruit. “Vlaanderen creëert hier gewoon hetzelfde probleem als in de kinderopvang”, zegt Hannelore Goeman, fractieleider in het Vlaams Parlement.

Ze verwijst naar het nieuwe decreet Buitenschoolse Opvang en Activiteiten (BOA). Vanaf 2026 krijgen de gemeenten de regie van de voor- en naschoolse opvang in handen. Subsidies die voorheen naar de aanbieders van de opvang gingen, gaan vanaf dan via een nieuwe berekening naar de gemeente.

Een goede zet, vindt vriend en vijand, maar het nodige geld ontbreekt. Liefst acht op de tien gemeenten geven aan dat de subsidies onvoldoende zijn om te doen wat de Vlaamse regering vraagt. Drie op de tien verliezen meer dan 40 procent van hun budget. Dat leert een bevraging van de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG). Volgens Vooruit vrezen veel gemeenten dat ze opvang zullen moeten sluiten, de prijs zullen doen stijgen of het aan (dure) private partners moeten overlaten.

Kerntaak

Beernem zal het met circa 400.000 euro minder moeten stellen. “Oftewel bouwen we af, ofwel moeten we zelf bijpassen”, zegt schepen Vicky Reynaert. Leuven verwacht dat de kinderopvang vanaf 2026 zo’n 7 miljoen euro zal kosten. De subsidies stranden op 2 miljoen euro. “Blijkbaar boeit het niet dat we teruggaan naar situaties met 1 toezichthouder op een speelplaats met 100 kinderen”, zegt schepen Bieke Verlinden. “Dat is toch vreemd. Het is een kerntaak om ervoor te zorgen dat kinderen alle kansen krijgen. Het is investeren in de welvaart van de toekomst en van nu. Welke werkende ouder kan elke dag om half 4 aan de schoolpoort staan?”

Uit onderzoek weet Michel Vandenbroeck, professor gezindspedagogiek aan de UGent, wat kinderen het liefst willen. “Begeleiders die meespelen en activiteiten organiseren. Enkel toezichthouden is het absolute minimum.” Hij begrijpt dat lokale overheden zich beduveld voelen. “Ze zeggen: Het is aan u, maar bieden niet de nodige middelen om die taak te vervullen.” Het puzzelen aan de ouders overlaten werkte in de jaren 50, maar niet vandaag. “Een kind heeft 2,5 keer zo veel verlof als zijn ouders. Dat kan een gezin niet oplossen. Als Vlaanderen een tewerkstellingsgraad van 80 procent wil, dan moet geïnvesteerd worden in opvang.”

Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Hilde Crevits (CD&V) verdedigt het nieuwe decreet en stelt dat er bijkomend 6,3 miljoen euro is uitgetrokken. “Tot nu gingen de middelen naar het aanbod, waardoor er in sommige gemeenten en dus voor sommige kinderen en gezinnen een heel ruim aanbod is, maar in andere gemeenten is er bijna geen aanbod. Door het decreet worden de middelen herverdeeld over alle gemeenten volgens het principe voor ieder kind een gelijk budget.”