Modepsycholoog die in New York studeerde leert je slimmer shoppen: “We kunnen toch niet blijven kopen?”
Nieuw modeseizoen, héél veel nieuwe trends. Zoals elk jaar worden we overspoeld door opties. Maar hoe vind je tussen al die overdaad de juiste stukken voor jou, zonder klakkeloos trends te volgen en bakken geld uit te geven? Modepsycholoog Marleen Beevers geeft praktische tips. “Zó ga je van een fashionvictimnaar iemand die blijvend plezier haalt uit zijn kleerkast.”
David DevriendtBron:NINA
Zeg me wat je draagt en ik zeg wie je bent. Het is het levensmotto van Marleen Beevers. De 63-jarige modepsychologe weet als geen ander wat kleding met ons lichaam en ons brein doet. Ze schreef er zelfs net het boek ‘Satisfashion’ over, dat op 25 september verschijnt.
Beschouw dat maar als een soort modekompas dat je zonder kleerscheuren door onze extreem prikkelrijke en om je aandacht schreeuwende (elektronische) winkelstraten zal loodsen. Met jezelf gedecideerd aan het stuur. “De basis van mijn stijlfilosofie is dat het nooit te laat is om aan jezelf te werken. Ik ben het levende bewijs dat alles mogelijk is op elk moment. Ik ben met The Fashion Psychologist pas op mijn 58ste en als single moeder na een huwelijk van 22 jaar mijn bedrijf gestart.”
“Voor de duidelijkheid: ik ben geen gediplomeerd psychologe. Ik heb jarenlang zelfstudie gedaan en onder meer cursussen modepsychologie gevolgd in New York. Ik deed er ook een opleiding voor matchmaking om ‘love hunter’ te worden en mensen met elkaar te verbinden.”
Wat je draagt, dat word je
Modepsycholoog Marleen Beevers
“Nu zou je mezelf een stijlmatchmaker kunnen noemen. Ik verbind mensen door middel van hun kleren beter met zichzelf en op die manier ook met de wereld. Want kleding is een instrument. Het heeft een grote invloed op ons brein, onze emoties en ons gedrag.”
Hoe kan je die impact van kleding op ons leven verklaren?
“Wat je draagt, dat word je. Acteurs weten dat heel goed. Zij zitten pas echt helemaal in hun rol als ze de juiste kleren daarbij dragen. Zodra je kleding op je huid voelt, schieten je zintuigen én vervolgens je hersenen in gang. Via je lichaam leert je brein alles. Het lichaam vormt de geest.”
“Twee Amerikaanse psychologen hebben dat in de jaren tachtig met kleding aangetoond in een studie en noemden dat fenomeen enclothed cognition. De ene testgroep lieten ze een doktersjas aantrekken, de andere een schildersjas. Daarna deden ze allebei een cognitieve test, en de eerste groep scoorde merkelijk hoger.”
“In een tweede fase gingen de jassen uit en kregen ze dezelfde test, maar deze keer was er geen enkel resultaatsverschil tussen beide groepen. Kleding heeft dus veel meer dan louter een functionele functie, er zit ook heel veel psychologie achter.”
We kunnen gaan shoppen omdat we ons niet goed voelen, dat heet dan retailtherapie. Of omdat we onze status willen verhogen
Modepsycholoog Marleen Beevers
“We kunnen gaan shoppen omdat we ons niet goed voelen, dat heet dan retailtherapie. Of omdat we onze status willen verhogen. Modemerken en marketeers weten dat als de beste. Zij bombarderen ons met externe symbolen of marketingtechnieken die ons ertoe aanzetten om te consumeren. Zoals celebrity’s inzetten, aan wie we ons graag spiegelen. We worden allemaal de hele tijd van alle kanten beïnvloed en we hebben het vaak niet eens door.”
Willen we daarom altijd nieuwe dingen?
“Ja, omdat we continu impulsen van buitenaf krijgen en mensen heel beïnvloedbare wezens zijn. Monkey see, monkey do. Die beïnvloeding is heel normaal, maar is nu zo overdadig geworden dat het op lange termijn niet houdbaar is. We kunnen toch niet zoveel blijven kopen?”
“Tijdens covid zag ik in de stad een enorme rij bij Primark, maar ook bij Louis Vuitton. Dat zijn twee extremen, maar in mijn ogen zijn dat twee doelgroepen die geen enkele controle hebben over hun geest en een zekere vorm van verslaving hebben. Enerzijds aan goedkope fast fashion en anderzijds aan luxe. Hun brein is nooit meer tevreden en moet altijd gevoed met nieuwe dingen, want ze vinden er het geluk niet in.”
De wereld verzuipt ook in de kleren. En hoe meer keuze, hoe meer keuzestress
Modepsycholoog Marleen Beevers
“Het is instant bevrediging in plaats van consistent geluk. Ik zie op straat heel veel mensen met dode ogen rondlopen. Prachtig gekleed, maar zonder ziel en zonder glimlach. De wereld verzuipt ook in de kleren. En hoe meer keuze, hoe meer keuzestress.”
Hoe vinden we wel geluk in de kleerkast?
“Enerzijds door je bewust te worden van die externe impulsen, maar nog belangrijker: door meer naar binnen te gaan en contact te maken met je lichaam. Dat doe je door na te denken over wie je bent, wat je persoonlijkheidstrekken zijn en hoe je die naar buiten kan brengen via je kleding. Zo waai je niet met elke trend mee, maar vertrek je altijd vanuit je diepste zelf. En ga je van een fashionvictim of fashionista naar een satisfashioner, die blijvend plezier vindt in zijn kleerkast en zijn stuks met trots en plezier draagt.”
“Dat betekent dat alles energetisch met elkaar verbonden is. Einstein wist dat ook: alles is energie. Het universum, mensen maar ook onze kleding. Denk maar aan kleuren. Rood en blauw hebben allebei een andere energie en dus een totaal andere invloed op ons lichaam en onze geest. Wel, dat is hetzelfde met vormen, texturen en stijldetails.”
“Dat is eigenlijk het hele fundament van mijn Satisfashion-model, dat ik haarfijn uitleg in mijn boek. Daarin verbind ik zes fysieke aspecten van kleding met persoonlijkheidstrekken en definieer ik op basis daarvan vijf archetypes of persona’s.”
“Iedereen heeft een basispersona die aansluit bij wie hij echt is. Je intentionele persona staat voor wie je wil zijn. En dan is er nog je variabele flex persona. Die houdt rekening met dagelijkse aanpassingen zoals de weersomstandigheden of speciale gelegenheden zoals een feest. Samen vormen ze een drie-eenheid die voor een optimaal evenwicht in je uitstraling zorgt.”
Kijk naar de medewerkers van Mediamarkt in hun knalrode hemden: hoe kan je daar elke dag gelukkig in zijn
Modepsycholoog Marleen Beevers
Straf hoe je specifieke stoffen zoals fluweel en leder aan bepaalde persoonlijkheidstypes kan toewijzen.
“En dat blijkt heel vaak te kloppen wanneer ik de kleerkast van klanten analyseer. Ik geef ook brandingadvies voor bedrijven door middel van uniformen. Zelfs binnen die opgelegde dresscode probeer ik zo veel mogelijk rekening te houden met de persoonlijkheidstypes van de individuen.”
“Kijk naar de medewerkers van Mediamarkt in hun knalrode hemden: hoe kan je daar elke dag gelukkig in zijn? En ik weet dat, want ik heb ze ondervraagd. Geef die mensen een uniform dat hun persoonlijkheid in de verf zet en ze zullen veel beter in hun vel zitten en dus beter presteren.”
Stijl begint met zelfkennis en zelfliefde, zeg je. Maar daar ligt het kalf vaak gebonden: veel mensen kennen zichzelf niet.
“En daarom is kleding een heel gemakkelijk en leuk middel om die bewustwording te creëren. Als je dat manifesteert voor een spiegel, vang je twee vliegen in één klap: je wordt meer zelfbewust en je kan dat meteen toepassen op je kleerkast.”
“Het geheim om jezelf graag te zien en je authentiek in de wereld te begeven is embodiment. Dat is beginnen met je lijf en luisteren naar je hart en zintuigen, zonder inmenging van externe factoren.”
In plaats van 5 keer één impulsaankoop te doen van 20 euro kan je beter één keer stuk van 100 euro op de kop tikken
Modepsycholoog Marleen Beevers
“Vaak krijgen we te horen dat we geen controle hebben over onze emoties, omdat ons zogenaamde reptielenbrein het van ons overneemt. We schuiven ons verantwoordelijkheidsgevoel daarmee voor een stukje af. Die shopping spree? De schuld van de reclame. Maar volgens de Amerikaanse neurowetenschapper Lisa Feldman kan je emoties sturen. Hoe meer je rekening houdt met je zintuigen, hoe bewuster en doordachter je zal handelen en reageren op situaties.”
“We hebben dus veel meer controle over onze keuzes dan we denken. Daar zit ook een heel belangrijke link met sustainability. Ik werk vaak samen met Niki de Schryver van duurzaamheidsplatform COSH!. Zij wil de textielindustrie duurzaam maken, en ik de mindset van mensen. Want alles begint bij een duurzaam brein.”
Dat lijkt makkelijker gezegd dan gedaan.
“Het probleem is dat onze waardeschaal om zeep is. Hoe vaak hoor ik niet van mensen, van elke rang en stand, dat iets maar twintig euro kostte en ze het dan maar snel hebben gekocht. Dat is een totaal foute instelling. In plaats van vijf keer één impulsaankoop te doen van twintig euro kan je beter één keer een weloverwogen en kwaliteitsvol stuk van honderd euro op de kop tikken dat je helemaal op het lijf geschreven is.”
“Ik wil niet veroordelen, maar mochten mensen die mindshift maken, dan zouden ze heel anders gekleed gaan en zich ‘waardevoller’ en gelukkiger voelen. Ik ben voor het consuminderen en waardevoller kopen. Liefde voor jezelf betekent ook liefde voor de dingen waarmee je je omringt. In plaats van consument word je dan drager.”
“Consumeren is achteloos meewaaien met elke hype. Iets dragen komt uit jezelf. Dat is mijn streven, in mijn job en met mijn boek. Zo veel mogelijk mensen triggeren om zichzelf te herontdekken, zodat ze betere keuzes maken en de gelukkigste versie van zichzelf kunnen zijn.”
