Een herhaling van het scenario van vorig jaar – toen Jan Jambon (N-VA) zijn Septemberverklaring moest uitstellen door geruzie over de kinderbijslag – is dus vermeden. Maandag kan de Vlaamse minister-president zonder ruis op de lijnen alle kleine lettertjes van het akkoord toelichten in het Vlaams Parlement.

Hoewel de details nog moeten uitgeklaard worden, is het akkoord op zich een opsteker voor Jambon en zijn ploeg. Geen nachtelijke marathons, geen armworstelen tegen de deadline. Op sociale media regende het zaterdagavond bloemen. ‘Constructief en hard gewerkt, in goede verstandhouding. Een sterk akkoord!’, vond Somers. Volgens minister Hilde Crevits (CD&V) is er ‘goed samengewerkt’. Minister Zuhal Demir (N-VA) bedankte alle collega’s.

‘Achteraf waren er alleen lachende gezichten. De bekommernissen van alle partijen zijn afgedekt’, was een van de weinige commentaren verder, want onder alle partijen is er afgesproken om niet meer te communiceren tot maandag, wanneer het Parlement de primeur krijgt.

Dat er terug onderling vertrouwen is, mag een wonder heten na al het geruzie van de voorbije maanden. Al draaide die in hoofdzaak over het stikstofdossier, dat handig over de begrotingsgesprekken was getild.

Met hulp van de Raad van State dat pas in oktober verwacht wordt advies te geven over een voorstel van stikstofdecreet dat N-VA en Open VLD zonder CD&V hebben ingediend. Een voorstel dat trouwens fouten bevat, zo liet Open VLD recent weten. Niemand twijfelt er aan dat de stekels weer opgaan eens het stikstofdossier weer aan bod komt, maar op zijn minst kan Jambon en zijn coalitiepartners zeggen dat ze dat dossier niet de hele regering laten verlammen.

Wat staat in het akkoord?

Een paar grote lijnen zijn ondertussen al gekend. Er komen extra investeringen in de kinderopvang. Regeringspartij CD&V had daarvoor een voorstel van 330 miljoen euro op tafel gelegd en gedreigd met een regeringscrisis indien er geen extra injectie zou komen. Maar ook de andere regeringspartijen toonden zich meteen bereid om extra te investeren in de kinderopvang.

Het is nog onduidelijk op welk bedrag er geland zal worden, hoe de middelen zullen verdeeld worden (gezinsopvang/groepsopvang) en welke andere voorstellen het zullen halen, zoals bijvoorbeeld de invoering van logistieke medewerkers of flexijobs. Die zaken waren zaterdag nog voorwerp van gesprek. Zowel Open VLD als de N-VA was van mening dat er misschien minder extra budget nodig door efficiëntere inzet van de bestaande middelen.

Jobbonus

De liberalen hebben ook een verhoging van de jobbonus van 600 naar 700 euro op tafel gelegd. Dat is een bonus voor iedereen die minder dan 2.900 euro bruto per maand verdient. Ook een budget voor het Turboplan van Bart Somers zit in de liberale wensenlijst. Met dat plan wil hij mensen met migratieroots beter inburgeren door hen sneller aan het werk te helpen. Daarnaast vroegen de liberalen onder meer extra middelen voor het leerlingenvervoer in het buitengewoon onderwijs, extra investeringen in de onderhoudsachterstand en een steunmechanisme voor elektrische wagens. ‘Werken belonen, werken mogelijk maken en mensen die steun verdienen beter helpen,’ meldde minister Bart Somers (Open VLD) achteraf over het akkoord, wat doet vermoeden dat de liberalen voldoende tegemoetgekomen zijn in die eisen.

Bij N-VA werd dan weer aangedrongen op extra middelen in de strijd tegen het lerarentekort, een verlichting van de energiefactuur en extra middelen voor de Blue Deal.

Hoe te betalen?

Waar de regering allemaal zal besparen om die extra investeringen te bekostigen, is nog niet helemaal duidelijk. De oefening werd hoe dan ook bemoeilijkt door het onverwacht grotere tekort van 2 miljard euro – 3 miljard als de kosten voor de Oosterweelwerken worden meegenomen.

Over het voorstel om te beknibbelen op de RSZ-korting voor bedrijven die oudere werknemers aanwerven, leek er wel consensus. Dat was veel minder het geval voor de piste van CD&V om de dienstencheques duurder te maken of om de fiscale aftrek van die cheques te verminderen. Die piste is dan ook afgewezen, bevestigen regeringsbronnen aan De Standaard.

Mogelijk komt er eerder een reeks van kleinere besparingen door ‘correcties, onderbenuttingen, enzovoort’, klonk het. Het doel blijft immers een begrotingsevenwicht tegen 2027. Een iets dieper tekort volgend jaar, vlak voor verkiezingen, is dan aanvaardbaar, zo werd eerder al aangegeven.

Lees ook

Belastingvoordeel dienstencheques op de schop om kinderopvang te financieren