Het is dé blikvanger van de Septemberverklaring. Na een jaar vol kommer en kwel voor de sector –met crèches die moesten sluiten, te weinig middelen, te lage lonen en te weinig verzorgers voor te veel kinderen en een tekort aan plaatsen – kon de Vlaamse regering ook niet anders dan extra in de buidel te tasten. CD&V eiste 330 miljoen euro extra, maar ook de andere regeringspartners N-VA en Open Vld hoefden niet overtuigd te worden van de nood aan meer centen.

LEES OOK. Jambon: “Deze Vlaamse regering heeft de budgetten voor de kinderopvang meer dan verdubbeld”

De envelop die CD&V eiste, komt er niet, maar er gaat wel 270 miljoen euro extra naar de sector, waardoor het budget oploopt van 800 naar bijna 1,1 miljard euro. Het is nog niet de 2 miljard waar sommigen van dromen, maar toch een stijging met 30 procent. Geld dat zowel naar de crèches als naar de onthaalouders gaat en waarmee 5.000 extra plaatsen worden gecreëerd. Plaatsen waar in eerste instantie werkende ouders recht op hebben.

Door de investering krijgen verzorgers straks minder kinderen onder hun hoede. Terwijl het nu om 9 kinderen per verzorger gaat, zal dat in gemengde groepen straks 7 per verzorger zijn. Volgens CD&V is dat zelf 5 wanneer het om baby’s gaat. Voor oudere kinderen gaat het om 1 op 8.

Daarnaast zullen zelfstandige onthaalouders straks ook een werknemersstatuut kunnen krijgen en worden logistieke medewerkers ingeschakeld die (administratieve) taken overnemen, waardoor begeleiders zich echt kunnen focussen op de kindjes. Ook bedrijven kunnen straks overigens kinderopvang organiseren of faciliteren.

Vanaf volgend jaar geeft de Vlaamse overheid een premie van 5.000 euro voor wie een nieuwe elektrische wagen koopt. Toch als die minder dan 40.000 euro kost, inclusief btw. De twee jaren nadien daalt de premie naar 4.000 en 3.000 euro. Ook voor tweedehandswagens komt er twee jaar lang een premie: 3.000 euro volgend jaar en 2.500 euro in 2025.

Bedoeling is ook particulieren een duwtje in de rug te geven. Zo goed als alle elektrische auto’s zijn nu bedrijfswagens.

LEES OOK. Premie van 5.000 euro voor wie elektrische auto van minder dan 40.000 euro koopt

Om lagere lonen een duwtje in de rug te geven, bestaat de jobbonus al. Maar in plaats van maximaal 600 euro extra per maand, doet de Vlaamse regering daar straks nog 100 euro bij. Ook de doelgroep wordt uitgebreid, van lonen van maximaal 2.900 euro bruto naar lonen die maximaal 3.100 euro per maand bedragen. De maatregel zou een klein miljoen mensen of één werknemer op de drie ten goede moeten komen. De regering haalt het geld uit extra middelen, maar ook uit het bestaande budget dat nog niet helemaal was opgebruikt. Goed voor een kleine 100 miljoen euro extra in 2024.

Ondanks de beloftes in het verleden slaagde minister van Mobiliteit Lydia Peeters (Open Vld) er ook dit schooljaar niet in om alle problemen voor het leerlingenvervoer in het buitengewoon onderwijs op te lossen. Daardoor zijn er ook nu nog leerlingen die elke dag urenlang onderweg zijn van en naar school. De norm is maximaal 90 minuten enkel. Nadat er vorig jaar al 26 miljoen extra voor werd uitgetrokken, krijgt minister Peeters ook nog eens 30 miljoen euro extra.

Ook onderwijs krijgt meer geld: 105 miljoen euro, structureel. Dat moet onder meer dienen om het hardnekkige lerarentekort aan te pakken. Zij-instromers – mensen van buiten het onderwijs die voor de klas gaan staan – zullen voortaan 15 in plaats van 10 jaar anciënniteit kunnen meenemen vanuit de privé. En dit voor alle vakken en directiefuncties in het lagere en secundair onderwijs. Goed voor 36 miljoen extra.

LEES OOK. Vlaamse regering voorziet 226 miljoen euro voor 3.300 extra betaalbare studentenkoten

Er gaat ook 15 miljoen naar een versterking van de lerarenopleiding en 10 miljoen naar het technisch en beroepssecundair onderwijs. De opleidingen arts en tandarts krijgen ook 10 miljoen meer. Daarnaast zijn er ook extra recurrente middelen voor de studentenvoorzieningen (€ 6 miljoen extra) en voor de hogescholen (€ 8 miljoen extra) en universiteiten (€ 20 miljoen extra) zelf.

Minister voor Inburgering Bart Somers (Open Vld) kreeg groen licht voor zijn plan om inburgeraars sneller en beter te activeren en beter Nederlands te leren.

Vlaams Energieminister Zuhal Demir (N-VA) wou de groenestroomcertificaten en bijhorende subsidies voor de Fernand Hutsen van deze wereld aanpakken, maar raakte het daarover nog altijd niet eens met Open Vld en CD&V. Het gebrek aan een akkoord daarover zou onze energiefactuur begin 2024 normaal gezien met 40 euro doen stijgen. Maar dat gebeurt nu niet. Minister Demir krijgt van de regering 67 miljoen euro om de factuur niet te laten stijgen.

Daarnaast krijgt de N-VA-minister overigens ook 50 miljoen euro extra voor klimaat en nog eens 50 miljoen om de Vlaamse verbouwpremie – die normaal gezien zou halveren – nog een jaar langer aan te houden. Ook de Vlaamse sloop- en heropbouwpremie blijft bestaan, voor onbeperkte duur zelfs.

Voor wie zijn poetshulp betaalt met dienstencheques verandert er niets. CD&V stelde voor om de fiscale aftrek voor dienstencheques te schrappen, maar op negen maanden voor de verkiezingen was daar weinig animo voor. De sector zelf krijgt wel een beetje extra ademruimte. De bedrijven smeken al een tijdje om hulp omdat ze – onder meer door de enorme inflatie – het hoofd nauwelijks nog boven water kunnen houden. Minister van Werk Jo Brouns (CD&V) heeft nu 50 miljoen gevonden om de tussenkomst van de Vlaamse overheid voor de sector – nu 18 euro per dienstencheque – een klein stukje op te trekken. Het gaat om minder dan een euro extra.

LEES OOK. Daar is Sihame El Kaouakibi weer: politica komt opdagen “om te luisteren welk beleid regering wil voeren”

Minister Brouns krijgt overigens ook extra centen voor de minimumlonen in de sociale economie en het versterken van economische migratie.

Het aantal flexijobs zit duidelijk in de lift, maar die zijn wel niet in alle sectoren mogelijk. Vlaanderen vraagt de federale regering alvast – die is immers bevoegd – om flexijobs ook mogelijk te maken in de kinderopvang, het onderwijs, het openbaar vervoer en het leerlingenvervoer.