De vandaag 79-jarige Italiaanse bergbeklimmer Reinhold Messner is onder alpinisten een ware legende. Vooral in de jaren 70 en 80 reeg hij in de bergsport het ene naar het andere extreme record aan elkaar. Getuige zijn geslaagde poging in 1976 om als eerste zonder zuurstof de top van de Mount Everest te bereiken, met 8.848 ’s werelds hoogste berg. Veel fysiologen dachten tot dan dat het onmogelijk was om zonder zuurstofflessen de top te halen.

LEES OOK. Antwerpse experts na ophef over klimmers die gewonde man niet hielpen: “Op zulke hoogtes werken je hersenen gewoon veel trager”

Fraude?

Mesnner – die bij één van zijn beklimmingen zijn broer verloor – bewees dat het wél kon. Hij legde zich later toe op het schrijven van populaire boeken over bergen en bergbeklimmingen en zetelde nog een tijdje voor de groenen in het Europees Parlement. Hij geeft vandaag nog steeds over de hele wereld lezingen, zowel over de natuur als over zijn beroemde klimtochten.

Vandaar dat het nieuws van het Guinness Book of Records binnen het alpinistenwereldje inslaat als een bom. Concreet maakte de uitgeverij bekend dat het Messner in de editie 2024 niet langer erkent als de eerste bergbeklimmer ooit die alle bergen boven de 8.000 meter heeft beklommen. Messner schreef dat record in oktober 1986 op zijn naam, door als veertiende berg de 8.516 meter hoge Lhotse te beklimmen.

De reden van de schrapping? Het Guinness Book of Records heeft oren naar de kritiek van Eberhard Jurgalski, een ervaren Duitse bergkroniekschrijver. De man weet beter dan de meeste bergbeklimmers zelf welke bergen ze wanneer beklommen, met wie en langs welke kant van de berg ze naar boven klommen.

Het is deze Jurgalski – die er geen geheim van maakt dat hij nooit in de buurt van ’s werelds hoogste bergen is geweest – die de auteurs van het Guinness Book of Records erop wees dat niet iedereen die zegt dat hij een hoge berg beklom, ook effectief helemaal op de top stond.

Amerikaan

Juist is juist, oordeelden ze bij het Guinness Book, waarna ze een hele hoop klimrecords onder het vergrootglas hielden. Met alle gevolgen van dien voor Messner. Want voor de bijna 8.100 meter hoge Annapurna – één van de 14 bergen boven de 8.000 meter die hij beklom – ontbreekt dat bewijs. En zijn er aanwijzingen dat Messner op zo’n 65 meter van de top van de Annapurna vond dat het welletjes was geweest. Waarna de terugtocht – vaak gevaarlijker dan de beklimming – begon. Voor alle 13 andere bergen is er wél genoeg bewijs.

Niet dat er sprake is van fraude, klinkt het. In de jaren 70 en 80 was ‘zo goed als boven’ ook boven. En was er ook soms nog discussie wat het hoogste punt van een bepaalde berg was. Voortaan eist de redactie van het Guinness Book dat klimmers hé-le-maal bovenaan hebben gestaan, dat ze dat helemaal te voet deden, én moet er duidelijk bewijs van zijn.

Opmerkelijk: het discutabele klimrecord van Messner komt nu op naam van de Amerikaanse klimmer Edmund Viesturs. Met zomaar eventjes 19 jaar tussen. Want voortaan heet het dat pas in 2004 iemand alle 14 bergen boven de 8.000 meter wist te beklimmen.