TERUGLEZEN OEKRAÏNE. Oekraïense drone-aanval in Koersk zet Russische dorpen zonder stroom

De voorzitter van het Canadese Lagerhuis, Anthony Rota, heeft dinsdag zijn ontslag aangekondigd na de kwestie met het eerbetoon aan een Oekraïense veteraan die tijdens de Tweede Wereldoorlog met de nazi's heeft gevochten. Dat eerbetoon vond plaats tijdens het bezoek van de Oekraïense president Volodymyr Zelensky.

"Het is met een zwaar gemoed dat ik de leden op de hoogte breng van mijn ontslag als voorzitter van het Lagerhuis", aldus Rota tegen het parlement. Hij drukte zijn "diepe spijt" uit voor zijn fout.

Rota had eerder de Oekraïense 98-jarige immigrant Yaroslav Hunka voorgesteld als een "Oekraïens-Canadese veteraan van de Tweede Wereldoorlog die voor de onafhankelijkheid van Oekraïne tegen de Russen heeft gestreden" en "een Oekraïense held en een Canadese held".

Maar volgens de joodse mensenrechtenorganisatie in Canada, het Friends of Simon Wiesenthal Center (FSWC), gingen die uitspraken voorbij aan "het gruwelijke feit dat Hunka diende in de 14. Waffen-Grenadier-Division van de SS, een nazilegereenheid waarvan de misdaden tegen de mensheid tijdens de Holocaust duidelijk zijn gedocumenteerd".

Rota bood eerder al zijn excuses aan voor het eerbetoon aan Hunka, die uit zijn kiesdistrict komt.

Al zeven schepen hebben sinds midden augustus de maritieme corridor gebruikt die is ingesteld door Kiev om de Russische blokkade te omzeilen. Dat heeft de woordvoerder van de Oekraïense marine Dmitro Pletentsjoek in Odesa gezegd.

Vijf schepen zaten al sinds het begin van de Russische inval in september vorig jaar vast in Oekraïne, twee andere kwamen aan in Oekraïne, werden daar met graan volgeladen en vertrokken weer.

Rusland trok zich in juli terug uit de onderhandelde graandeal. Door dat akkoord konden landbouwproducten, die essentieel zijn voor de Oekraïense economie en de wereldwijde voedselvoorraad, tot dan veilig de Zwarte Zee doorkruisen. Die veiligheidsgaranties zijn nu verdwenen en Moskou dreigde er mee alle schepen op weg naar Oekraïne als vijandig te beschouwen.

Oekraïne heeft van zijn kant een zeecorridor ingesteld waarvan vrachtschepen gebruik kunnen maken. "We doen er alles aan om de veiligheid te garanderen op het traject zolang de schepen zich in onze territoriale wateren bevinden", aldus Pletentsjoek. Toch riskeren de schepen geraakt te worden door Russische raketten of vliegtuigen. De schepen van de Zwarte Zeevloot komen niet in de buurt van de route uit vrees om beschoten te worden.

Zeker twee graanschepen die sinds midden augustus vertrokken uit Oekraïne zijn al aangekomen in Istanboel.

Zeker zeven Russische dorpen in de regio Koersk, nabij Oekraïne, zitten dinsdag zonder stroom nadat een Oekraïense drone een aanval uitvoerde op een deel van het lokale elektriciteitsnet. Regionaal gouverneur Roman Starovojt meldt op Telegram dat de drone een explosief wierp op een transformatorstation in Snagost, zowat 15 kilometer van de grens met Oekraïne. Bij die aanval in de ochtend vielen geen gewonden.

Aan Oekraïense media bevestigt de Oekraïense geheime dienst SBU de droneaanval. "De Russen moeten beseffen dat ze een scherpe reactie zullen krijgen als ze de Oekraïense energievoorziening blijven aanvallen", zei een SBU-bron.

Later op dinsdag werd de stroomvoorziening in een ander dorp op de grens met Oekraïne gedeeltelijk platgelegd, zei Starovojt nog. In de regio werden twee kamikazedrones neergehaald, aldus de gouverneur. Op die aanvallen kwam er nog geen reactie uit Kiev. Op basis van de foto's die de gouverneur deelt kan niet uitgemaakt worden wat de herkomst van de drones is. Zoals wel vaker kan de informatie uit oorlogsgebied niet onafhankelijk bevestigd worden.

De oud-president van Rusland Dmitri Medvedev heeft dinsdag gezegd dat hij een militair trainingskamp heeft bezocht in het oosten van Oekraïne. Sinds het begin van de oorlog hebben al verschillende hoge Russische functionarissen Oekraïne bezocht.

"Ik heb het trainingskamp vlak bij de frontlinie in de Volksrepubliek Donetsk bezocht in opdracht van Vladimir Poetin", zei de oud-president in een video op de Russische sociale netwerksite VKontakte. De training verliep volgens een tevreden Medvedev "adequaat" en de troepen toonden "wilskracht", "standvastigheid" en "een overwinningsgeest".

President Poetin bracht eerder, in maart, een verrassingsbezoek aan de door bombardementen verwoeste stad Marioepol in het zuiden van Oekraïne. Hij trok toen ook naar Loehansk. Poetin ontmoette er Russische militairen die deelnemen aan de invasie in Oekraïne.

Medvedev, de nummer twee van de Russische Veiligheidsraad, verklaarde ook dat het Russische leger 325.000 mensen heeft gerekruteerd sinds begin dit jaar. Sinds het voorjaar voert het Russische leger een grootschalige rekruteringscampagne, met veel reclame op straat en online. Ze beloven aantrekkelijke salarissen en andere voordelen om toekomstige soldaten te verleiden.

Zeker zeven mensen zijn gewond geraakt door Russische drone- en luchtaanvallen in de regio Cherson, in het zuiden van Oekraïne. Dat melden lokale autoriteiten. Sommige slachtoffers zijn zwaargewond.

Rond de middag probeerden artsen nog het leven van een gewonde 83-jarige vrouw te redden, schreef de militaire gouverneur van Cherson, Oleksandr Prokoedin, op Telegram. Volgens hem zijn de activiteiten van de Russische luchtmacht in de regio de afgelopen dagen aanzienlijk toegenomen.

Rusland heeft het door Oekraïne gecontroleerde deel van de betwiste regio Cherson regelmatig beschoten sinds de terugtrekking van Moskou uit de gelijknamige regionale hoofdstad. Volgens Prokoedin vielen er alleen op maandag al zes doden en tien gewonden. Dinsdag verstoorden Russische beschietingen kortstondig de spoorwegverbinding tussen Cherson en de nabijgelegen stad Mykolajiv.

Uit angst voor Russische luchtaanvallen brengen de Oekraïense graantransporteurs al weken 's nachts hun schepen tijdelijk naar de Roemeense oever van de Chilia-arm van de Donau, die de grenst vormt met Oekraïne. Diplomaten van de Europese Unie en de Verenigde Staten hebben die beschermingsmogelijkheid in augustus uitgewerkt met de Roemeense en Oekraïense autoriteiten, zo is vernomen van de directeur van de haven van Constanta, aan de Zwarte Zee.

Het overladen van graan aan de Oekraïense kant van een schip naar een ander schip moet vanwege de dreiging van bombardementen vaak onderbroken worden. "De Oekraïners brengen hun schepen dan veiligheidshalve tijdelijk naar de Roemeense kant", aldus de directeur. Daarom is de uitvoer van Oekraïens graan een werk van lange adem.

Een groot deel van de export van graan verloopt via de Roemeense havenstad Constanta, omdat de Oekraïense havens aan de Zwarte Zee door de Russische aanvallen niet beschikbaar zijn. Rusland stapte afgelopen zomer uit de in 2022 onder bemiddeling van de Verenigde Naties tot stand gekomen 'graandeal'. Moskou heeft de aanvallen op de Oekraïense havens aan de Donau, aan de grens met Roemenië, sindsdien opgevoerd, om het transport van graan te verhinderen.

Russische oorlogsschepen voeren nog steeds aanvallen uit op Oekraïne nadat hun hoofdkwartier aan de Zwarte Zee verwoest zou zijn. “Maar ze handelen nu als een kip zonder kop”, stelt Dmytro Pletenchuk als woordvoerder van de Oekraïense marine. Lees er hier meer over.

Russische luchtafweersystemen hebben maandagavond een raket die onderweg was naar de Krim kunnen neerschieten, dat zegt de gouverneur van het door Rusland geannexeerde schiereiland.

"Volgens voorlopige informatie heeft de luchtafweer een raket neergeschoten in de buurt van het vliegveld van Belbek (luchthaven van Sebastopol, red.)", schrijft de gouverneur van Sebastopol Mikhail Razvojaev op Telegram. "De inspanningen zijn nog gaande."

De Verenigde Staten hebben Polen een lening verstrekt van 2 miljard dollar (bijna 1,9 miljard euro) om het leger te moderniseren. Washington ziet een belangrijke partner in Polen, dat momenteel zijn defensiecapaciteiten probeert te verbeteren.

Het gaat om een directe lening voor buitenlandse militaire financiering (FMF). Volgens het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken zijn dergelijke leningen "gereserveerd voor enkele van onze belangrijkste partners op het gebied van veiligheidssamenwerking".

"Polen is een trouwe bondgenoot van de VS en de veiligheid van Polen is van cruciaal belang voor de gezamenlijke verdediging van de oostflank van de NAVO", aldus het ministerie.

In het licht van de Russische invasie in Polens buurland Oekraïne, wil Warschau veel investeren in defensie. De EU- en NAVO-lidstaat streeft ernaar om dit jaar 4 procent van het bruto binnenlands product (bbp) uit te geven aan defensie, twee keer zoveel als de NAVO vraagt van zijn lidstaten.

De druk op het Russische leger neemt toe nu de troepen het steeds moeilijker lijken te hebben om aanzienlijke vooruitgang te boeken aan het front. De Russische president Vladimir Poetin (70) zou zijn minister van Defensie om die reden een deadline hebben opgelegd om het Oekraïense tegenoffensief te stoppen, meldt de Amerikaanse denktank ‘Institute for the Study of War’ nog. Lees hier meer.

Het Oekraïense leger beweert dat het Viktor Sokolov, de commandant van de Russische vloot in de Zwarte Zee, heeft gedood. Dat gebeurde vrijdag bij de aanval op het hoofdkwartier in de stad Sebastopol, op het bezette Krimeiland.

"Vierendertig officieren, onder wie de commandant van de Russische vloot in de Zwarte Zee zijn dood ten gevolge van de aanval", aldus Oekraïense speciale eenheden op berichtendienst Telegram. Daarnaast raakten ook "105 andere bezetters" gewond en is het gebouw van het hoofdkwartier "onherstelbaar", zo klinkt het verder.

Moskou heeft het nieuws nog niet bevestigd. Vrijdag maakte de Russische legerleiding slechts melding van één dode bij de aanval.

Sokolov werd in september 2022 commandant van de Russische vloot in de Zwarte Zee. Zijn voorganger werd volgens mediaberichten uit zijn functie ontslagen na het zinken van het Russische vlaggenschip 'Moskva'.