De Antwerpse Kim mag Turkije niet meer verlaten nadat tijdens een controle op de luchthaven drie stenen waren teruggevonden in haar bagage. Ze wordt verdacht van poging tot smokkel van archeologisch waardevolle artefacten. Zelf zegt de vrouw dat ze de stenen nietsvermoedend opraapte op een braakliggend terrein, in de veronderstelling dat het om bouwafval ging. Maar Vlaamse experts bevestigen de Turkse bewering dat de stenen wel degelijk waarde hebben.

‘Je moet een onderscheid maken tussen de twee stukjes marmer, en de steen met de rozetten op’, zegt professor Peter Talloen (KU Leuven), die als directeur van het Sagalassos-project een antieke Turkse stad op zo’n 100 kilometer van Antalya opgraaft. ‘De twee stukjes marmer zijn zonder enige twijfel antiquiteiten, vermoedelijk uit de Romeinse tijd, maar ze zijn niet zo uitzonderlijk. Ze werden gebruikt voor de bekleding van een muur of vloer, net zoals wij vandaag ook marmeren tegels gebruiken in bijvoorbeeld de badkamer.’

De steen met de rozetten is dan weer wel een uitzonderlijke archeologische vondst, zegt Talloen. ‘Dergelijke stenen hadden een decoratieve waarde in de architectuur rond de 1ste tot 4de eeuw na Christus. Ze werden gebruikt om gebouwen op te fleuren.’

Turkse media hadden eerder bericht over een Turks deskundigenrapport waarin de archeologische waarde van de stenen bepaald werd. Op Facebook reageerde de Antwerpse vrouw maandag dat zijzelf, noch haar advocaat dat rapport onder ogen hebben gezien. Van een onderzoek is volgens haar geen sprake.

Op basis van de verspreide foto’s is het voor professor Talloen duidelijk dat het om artefacten gaat. Volgens de archeoloog zou het ook voor een leek duidelijk moeten zijn dat dit geen gewone steen is. ‘Van de twee stukjes marmer kan ik nog aannemen dat je niet beseft dat het een artefact is, maar van de decoratieve steen met de rozetten is het toch duidelijk dat het om een uitzonderlijke steen gaat?’

Dat zegt ook archeoloog Ralf Vandam (VUB). Ook hij heeft ervaring met archeologische opgravingen in Turkije. ‘Ik vind het vreemd dat de vrouw die op straat gevonden heeft’, zegt Vandam. ‘Er is een hele illegale markt in Turkije waar zo’n stenen verhandeld worden. Wanneer ik op archeologische sites bots in Turkije, stel ik vaak vast dat er al illegale opgravingen hebben plaatsgevonden. Mensen hopen er goud of munten te vinden, maar ze vinden dan zulke artefacten. Die verkopen ze vanwege hun archeologische waarde aan musea, of gewoon voor hun esthetische waarde. Omdat het mooie, speciale objecten of stenen zijn.’

Net om die illegale handel tegen te gaan, waakt de Turkse overheid strikt over de export van die artefacten. Onder meer via luchthavencontroles, waarbij ook de Antwerpse vrouw tegen de lamp liep. En dat is volgens de Vlaamse archeologen maar goed ook. ‘Archeologische sites worden leeggeplunderd in Turkije. Het is logisch dat de overheid dat wil tegengaan’, zegt Vandam. ‘De Turkse wetgeving is duidelijk: geen enkel artefact mag het land verlaten’, zegt Talloen.

De man van de Antwerpse vrouw herhaalt dat het koppel de steen ‘gewoon op straat’ vond en de steen zeker niet van iemand kocht. ‘We zouden daar geen geld aan geven.’

‘Wat ik nu van onze situatie moet denken? Het ziet er niet goed uit, vrees ik. Ik hoop dat ze gewoon een boete opleggen en Kim het land uit mag.’

Lees ook

 Drie stenen in een valies houden Belgisch paar in Turkije vast