“10 procent van het Zwitserse gletsjervolume is nu verdwenen”: nieuw rapport legt impact van twee rampjaren bloot

De Zwitserse gletsjers smelten in een onrustwekkend snel tempo. Dat lijkt uit een nieuw rapport van de ‘Swiss Commission for Cryosphere Observation’ van de Swiss Academy of Sciences. “De afgelopen twee jaar ging even veel ijs verloren als tussen 1960 en 1990", aldus Matthias Huss. Hij leidt de meetcampagnes van de Zwitserse gletsjers.

“De afgelopen twee jaar waren extreem en hebben geleid tot instortende gletsjertongen en veel kleinere gletsjers die verdwenen. Zo hebben we de metingen van de Sint-Annafirngletsjer als gevolg hiervan noodgedwongen moeten stopzetten”, vertelt Huss.

In 2022 werden alle records verbroken toen de Zwitserse gletsjers 6 procent van hun volume verloren. 2023 is nu het tweede slechtste jaar voor de gletsjers met een verlies van 4 procent. Daarmee is nu 10 procent van het totale ijsvolume verdwenen, meldt de Swiss Academy of Sciences.

_{Lees verder onder de afbeelding}

Het smelten van gletsjers heeft heel Zwitserland getroffen, maar de waarden zijn het hoogst in het zuidelijke deel van het kanton Wallis en in de Engadin-vallei in het zuidoosten, waar Matthias Huss registreerde dat de gletsjers enkele meters smolten op een hoogte boven de 3200 m. “Dat is normaal de hoogte waar gletsjers in evenwicht zijn en geen ijs verliezen.”

De situatie in het Berner Oberland (bijvoorbeeld bij de Aletschgletsjer) en in Wallis bleek iets minder dramatisch, omdat hier meer sneeuw viel tijdens de winter.

_{Lees verder onder de afbeelding}

De oorzaak van het zeer negatieve jaar is een combinatie van een droge en warme winter en een warme zomer. Afgelopen winter viel er nauwelijks neerslag aan beide zijden van de Alpen, en de temperaturen waren zeer hoog. Als gevolg hiervan lag er aanzienlijk minder sneeuw dan normaal.

In de tweede helft van februari daalden de sneeuwdiktes tot een nieuw record, tot ongeveer 30 procent van het langetermijngemiddelde. Meer dan de helft van de geautomatiseerde stations boven de 2000 meter met minstens 25 jaar aan meetreeksen gaven nieuwe recordminima aan. De recordlage sneeuwval trof ook de meeste skigebieden.

“De situatie normaliseerde kortstondig in de lente, maar een droge en uitzonderlijk warme juni zorgde ervoor dat de sneeuw 2 tot 4 weken eerder smolt dan normaal”, vervolgt Huss. “De op twee na warmste zomer sinds de metingen en een recordhoogte van de vorstgrens tot in september waren verantwoordelijk voor het zeer snelle smelten van de zomersneeuw.” Dat kwam de situatie op de gletsjers niet ten goede. Zo werd in Payerne in Zwitserland eind augustus nog een vorst- of nulgradengrens van 5298 meter gemeten.

_{Lees verder onder de afbeelding}

Als de gletsjers op twee jaar tijd 10 procent aan ijsvolume verliezen, hoelang zullen ze dan nog bestaan? De simulaties van onderzoeker Harry Zekollari (VUB en ETH in Zürich), die alle gletsjers in de Alpen gemodelleerd heeft, toont dat veel gletsjers in de Alpen volledig zullen verdwijnen. Zelfs als de temperaturen niet meer stijgen zal er nog ongeveer 30 à 40 procent van het ijsvolume verloren gaan.

Voor de grootste en hoogste gletsjers is er nog een kans dat we een deel van het ijsvolume kunnen behouden, als de temperatuurstijging snel stabiliseert. Dat zal afhangen van de beslissingen die we nu maken. In het beste geval houden we nog 40 procent van het ijsvolume in de Alpen over, in het slechtste geval 5 procent met enkel nog ijs op de allerhoogste toppen.

LEES OOK:

Ook Belgische wetenschapper ontdekte lijk op gesmolten gletsjer: “Nog meer dan 300 lichamen kunnen bovenkomen” (+)

Overvloedige regen, modderstromen en rotslawines: wat is ‘Genuadepressie’ die noodweer in Alpen veroorzaakt? (+)

Zee-ijs nog nooit zo laag op Antarctica sinds begin metingen: “Zuidpool niet langer ongevoelig voor klimaatverandering” (+)