Advocaat Joris Van Cauter over "Operatie Kelk": "Dat er duizenden stukken uit het dossier verdwenen zijn, is gewoon onwaar"

De reeks "Godvergeten" maakt heel wat los. De maatschappelijke verontwaardiging over de soms gruwelijke feiten en het jarenlange stilzwijgen van de Kerk over misbruik is groot.

Eergisteren werd de vierde en laatste aflevering uitgezonden. De politiek reageerde gisteren: alle Vlaamse partijen willen dat er een parlementaire onderzoekscommissie komt naar "Operatie Kelk". Dat is het grootschalige gerechtelijke onderzoek naar het misbruik dat jaren geleden gevoerd werd. Er worden vragen gesteld over de manier waarop het onderzoek gevoerd werd, onder meer over bewijsmateriaal dat is teruggegeven aan de Kerk.

Volgens advocaat Walter Van Steenbrugge, die slachtoffers van misbruik vertegenwoordigt, zijn er grote fouten gemaakt in het juridische onderzoek. Er zouden "twee geheime, clandestiene zittingen" gehouden zijn, waarop de burgerlijke partijen niet waren uitgenodigd, zei hij gisteren in "De afspraak" op VRT CANVAS.

Daar zou beslist zijn om een aantal stukken uit het dossier te halen en terug te geven aan de Kerk. De advocaat steunt dan ook de oprichting van een parlementaire onderzoekscommissie. Van Steenbrugge stelt ook dat hij niet de kans had om alle stukken in te kijken.

Joris Van Cauter, de advocaat die ten tijde van "Operatie Kelk" de Brugse bisschop Roger Vangheluwe vertegenwoordigde, is het niet eens met de kritiek die nu komt op het onderzoek naar het misbruik. Hij verwijst onder meer naar uitspraken van politici over "Operatie Kelk".

"Er zijn ook de demarches van de verdediging van de burgerlijke partijen. We zien dat er een groot complot wordt voorgehouden van kroonstukken die uit het dossier verdwenen zouden zijn. Ik heb dat met grote verbazing aanschouwd", zei hij gisteren in "Terzake" op VRT CANVAS.

"De dozen die uit het aartsbisschoppelijke paleis in Mechelen meegenomen zijn (Van Cauter verwijst naar de huiszoekingen tijdens "Operatie Kelk" in juni 2010, red), dat was het archief van het aartsbisdom. Die dozen zijn vier jaar ter griffie bewaard gebleven. Men had gedurende vier jaar de mogelijkheid om ze in te kijken. Zeggen dat je die stukken nooit hebt kunnen raadplegen, dat is gewoon onwaar. Als je dat niet doet, moet je achteraf niet klagen. En na vier jaar heeft het aartsbisdom gevraagd om stukken terug te krijgen."

Het stoort Van Cauter dat onder anderen politici nu openlijk twijfels uiten over een mogelijke doofpotoperatie. "Er wordt nu gezegd dat er duizenden stukken verdwenen zijn. Maar een groot deel van de inhoud van die dozen is ingescand. Onderzoekers hebben onmiddellijk een selectie gemaakt op wat mogelijk relevant was en wat niet. Wat schijnbaar op het eerste gezicht relevant leek, is ingescand, en dat is neergelegd ter griffie. Die stukken zijn dus in handen van Justitie. Dat men dan beweert dat ze verdwenen zijn, dat is feitelijk onwaar."

""Godvergeten" heeft een grote verdienste. Dit raakt iedereen, dat kan niet anders", erkent advocaat Joris Van Cauter. "Ik word vaak met dit soort zaken geconfronteerd. Seksueel misbruik maakt mensen kapot."

Al heeft hij ook een bedenking. "De makers hebben de focus op de slachtoffers gelegd, en dat is verdedigbaar. Daarbovenop is de betrokken advocaat van één partij gehoord. Het was nuttig geweest om twee klokken te luiden, in die zin om ook andere betrokkenen aan het woord te laten. Politiemensen, magistraten, andere partijen... Nu gaat iedereen verder op die stukken die verdwenen zouden zijn, maar dat is feitelijk onjuist."

"Het is kwalijk dat de emotie die opgewekt wordt door het programma, gekruid wordt met foute info. Dat vervuilt het debat, en daar heb ik het moeilijk mee."

Ten tijde van "Operatie Kelk" was Van Cauter de raadsman van Roger Vangheluwe, die jarenlang zijn neefje misbruikt heeft. Van Gheluwe nam ontslag als bisschop van Brugge in april 2010, twee maanden voor "Operatie Kelk" in alle hevigheid losbarstte. Zijn neef, Mark Vangheluwe, was een van de getuigen in "Godvergeten".

Roger Vangheluwe is nog steeds bisschop en leeft afgelegen in een abdij. Wat de impact van de reeks op hem is, weet Van Cauter niet. "Ik heb hem in het verleden bijgestaan naar aanleiding van juridische kwesties. Dat ligt achter ons, ik heb geen contact met hem. Ik heb dus geen idee hoe het bij hem binnenkomt."

In "De afspraak" vertelde bisschop Johan Bonny dinsdag dat de Belgische bisschoppen opnieuw aan Vangheluwe gevraagd hebben om zich te laten ontwijden. "We hebben hem zelf gevraagd om zijn functies neer te leggen en hebben Rome al meermaals, de laatste keer in november vorig jaar, gevraagd om dat te doen. Maar ook daar krijgen we geen reactie en dat maakt ons boos", zei Bonny. "Als Vangheluwe het zelf niet doet, moet Rome actie ondernemen."

Advocaat Van Cauter merkt op dat dit een kerkelijke kwestie is, en geen juridische. "Ik stel vast dat een heel aantal mensen die eerder niet katholiek zijn, daar veel belang aan hechten, terwijl het een klerikale visie is om dat als straf te gaan zien. Die ontwijding, dat betekent dat Vangheluwe dezelfde hoedanigheid als u en ik zou krijgen. Is dat een sanctie?"

Voor velen is het moeilijk te vatten dat Vangheluwe ongestraft blijft. Volgens Van Cauter heeft de Kerk daar in 2010 een afweging gemaakt. "Vanuit kerkelijk recht waren de feiten verjaard, strafrechtelijk recht ook. Men kon niets doen.  Ik denk dat de Kerk dan geredeneerd heeft: we gaan een ander soort sanctie opleggen, een verbanning uit het publieke leven."

Er zijn heel veel strafzaken die verjaren, en dat is altijd een falen van gerechtigheid, beklemtoont Van Cauter tot slot. "Geen straf, dat is niet iets om vrolijk over te zijn."