TERUGLEZEN OEKRAÏNE. Rusland roept 130.000 dienstplichtigen op in oktober - Minstens drie doden bij Russische aanvallen op Cherson

De beslissing van het Internationaal Paralympisch Comité (IPC) om Russen komende zomer als neutrale atleten toe te laten op de Paralympische Spelen in de Franse hoofdstad Parijs, is "een aanmoediging voor Rusland" om de invasie in Oekraïne voort te zetten, zo schrijft Michailo Podoliak, een adviseur van de Oekraïense president Volodymyr Zelensky, vrijdag op X, het vroegere Twitter.

"Ten eerste zorgt dit voor een verlenging van de oorlog en ten tweede moedigt het Rusland aan om het geweld in Oekraïne nog wat op te drijven."

Een motie om het Russisch Paralympisch Comité (RPC) gedeeltelijk te schorsen werd vrijdag met 90 tegen 56 stemmen (zes onthoudingen) goedgekeurd. Daardoor verliest het RPC zijn rechten als lid van het IPC, maar mogen atleten wel op individuele basis onder neutrale vlag deelnemen aan de Paralympics.

Eerder op de dag had de algemene vergadering al tegen een volledige uitsluiting van Rusland gestemd. Het was daarop de vraag of de Russen in Parijs onder eigen vlag zouden mogen aantreden of onder neutrale vlag. De Paralympische Spelen vinden plaats van 28 augustus tot 8 september, kort na de Olympische Spelen.

Na de Russische invasie van Oekraïne in februari 2022 werden Russische en Wit-Russische atleten geschorst voor deelname aan grote internationale competities. De inval startte kort voor het begin van de Paralympische Winterspelen in Peking. Rusland en Wit-Rusland werden vervolgens op de vooravond van de openingsceremonie uitgesloten nadat het IPC sporters uit beide landen aanvankelijk had toegelaten als neutrale atleten. Maar daar kwam veel kritiek op en het IPC keerde zijn kar.

Het Verenigd Koninkrijk heeft vrijdag sancties opgelegd aan de organisatoren van de controversiële verkiezingen en referenda die een jaar geleden werden georganiseerd in Oekraïense gebieden die Moskou annexeerde. "Men kan geen verkiezingen houden in een land van iemand anders", zei de Britse minister van Buitenlandse Zaken James Cleverly in een verklaring.

Hij hekelde de "schijnvertoning van een verkiezing" die door Rusland was georganiseerd om "zijn illegale controle over soeverein Oekraïens grondgebied te legitimeren".

Het VK legde onder meer sancties op aan de Russische Centrale Verkiezingscommissie (CEC), een van haar belangrijkste functionarissen, Natalja Boedarina, het hoofd van de Russische administratie Andrej Aleksejenko en het hoofd van de verkiezingscommissie in de regio Cherson, Marina Zacharova. Enkelen van hen zijn al gesanctioneerd door andere bondgenoten van Kiev.

"Het Verenigd Koninkrijk zal de aanspraken van Rusland op Oekraïens grondgebied nooit erkennen", zei Cleverly nog. Hij had het over de Oekraïense regio's Loehansk, Donetsk, Cherson en Zaporizja. De annexatie kwam er na controversiële referenda die niet erkend worden door de internationale gemeenschap. De Britse minister noemde ook de Krim, het schiereiland dat in 2014 al geannexeerd is.

De Russische president Vladimir Poetin heeft, op de eerste verjaardag van de annexatie door Moskou van vier Oekraïense regio's, hulde gebracht aan de gesneuvelde Russische soldaten. Hij nam ook een minuut stilte in acht voor de voormalige gedetineerden die uit strafkampen waren vrijgelaten om tegen het buurland te vechten en daar werden gedood.

Russische staatsmedia publiceerden vrijdag een video van een ontmoeting die Poetin had met soldaten die zouden hebben deelgenomen aan de invasie van Oekraïne. Door ten strijde te trekken hadden de gevangenen zich van hun schuld bevrijd, zei Poetin in het korte filmpje. "We zijn allemaal mensen en iedereen kan fouten maken. Zij hebben (die fouten) begaan, maar ze gaven hun leven voor het vaderland en hebben volledig geboet voor hun schuld", aldus de Kremlinleider.

Rusland heeft sinds de start van de oorlog tegen Oekraïne, meer dan negentien maanden geleden, herhaaldelijk gevangenen gerekruteerd voor het leger. Velen van hen sneuvelden onder andere in de gevechten rond de Oost-Oekraïense stad Bachmoet een paar maanden geleden. Daarnaast zijn er steeds meer berichten die melding maken van ex-gevangenen die zijn teruggekeerd uit Oekraïne en nieuwe misdaden plegen in Rusland.

Later vrijdag wordt er op het Rode Plein in Moskou nog een feest gehouden naar aanleiding van de annexatie van de Oekraïense regio's Loehansk, Donetsk, Cherson en Zaporizja. 

Poetin riep zaterdag 30 september uit tot feestdag, als de 'Dag van de vereniging' met Rusland. Die dag ondertekende hij vorig jaar het decreet dat de annexatie officialiseert. De annexatie kwam er na controversiële referenda die niet erkend worden door de internationale gemeenschap.

Rusland zal op 1 oktober opnieuw meer dan 100.000 dienstplichtigen oproepen. Dat heeft de generale staf vrijdag aangekondigd. De soldaten zouden niet worden ingezet aan het front met Oekraïne, maar een gewone dienst van twaalf maanden volbrengen.

Tegen het einde van dit jaar zullen nog 130.000 soldaten tussen 18 en 27 jaar worden opgeroepen. Dat staat in een decreet dat vrijdagmiddag werd ondertekend door president Vladimir Poetin. Rusland heeft jaarlijks twee dienstplichtgolven. Gewoonlijk worden in de herfst zo'n 120.000 mannen opgeroepen voor de dienstplicht in Rusland. Dit voorjaar kregen al 147.000 jongemannen hun brief, uitzonderlijk veel.

Een verdere mobilisatie van troepen staat niet gepland, zegt viceadmiraal Vladimir Zimljanski. Hij beweert dat er voldoende vrijwilligers aanwezig zijn aan het front. Volgens Russische cijfers hebben zich de afgelopen maanden 300.000 mensen vrijwillig aangemeld voor militaire dienst. Daarnaast werden 300.000 reservisten opgeroepen tijdens een gedeeltelijke mobilisatie vorig jaar.

Volgens een schatting van Oekraïne zijn al ongeveer 227.000 Russische militairen omgekomen bij de invasie. Officiële cijfers zijn er niet.

De stroom in vijf Russische dorpen is in de nacht van donderdag op vrijdag uitgevallen na een Oekraïense drone-aanval, meldt de gouverneur van de regio Koersk. Volgens het Russische ministerie van Defensie waren 's nachts elf Oekraïense drones actief.

Eén drone werd neergehaald in de oblast Kaloega, in de buurt van Moskou, en de tien anderen boven Koersk. De aan Oekraïne grenzende regio Koersk werd volgens de gouverneur "massaal aangevallen".

De gouverneur zei dat een drone twee explosieven liet vallen op een onderstation dat spanning tussen verschillende stroomnetten verdeelt, in een dorp op minder dan 25 kilometer van de grens met Oekraïne. Er ontstond een brand die de stroomvoorziening raakte van vijf dorpen en een ziekenhuis.

Sinds Oekraïne begin juni met een langverwacht tegenoffensief begon, heeft Rusland te maken met drone-aanvallen die in onder meer Moskou schade hebben aangericht. Russische functionarissen bagatelliseren deze aanvallen en het tegenoffensief.

Noorwegen gaat zijn grenzen sluiten voor auto's met een Russische nummerplaat en volgt daarmee het voorbeeld van verschillende Europese landen. De maatregel is een reactie op de Russische invasie in Oekraïne. Ze wordt van kracht op 3 oktober, zo kondigde het Noorse ministerie van Buitenlandse Zaken vrijdag aan.

Vanaf dan mogen Russische voertuigen met minder dan tien zitplaatsen het land niet meer in. Er zijn wel enkele uitzonderingen voorzien, onder meer voor voertuigen van Noorse of EU-burgers met een vaste verblijfplaats in Rusland en voor Russen die bijvoorbeeld voor de begrafenis van een familielid naar Noorwegen moeten.

Midden september namen de EU-lidstaten Finland, Polen, Letland, Litouwen en Estland al gelijkaardige maatregelen tegen auto's die in Rusland ingeschreven zijn.

Noorwegen was het enige Schengenland dat aan Rusland grenst en nog altijd Russische reizigers met een toeristenvisum op het grondgebied toeliet. De NAVO-lidstaat maakt geen deel uit van de Europese Unie, maar oriënteert zich wel in veel opzichten op het EU-beleid, ook wat betreft sancties voor Rusland.

De Duitse luchtmacht gaat op het einde van het jaar opnieuw instaan om de NAVO-oostflank te verdedigen, zo maakte het vrijdag bekend. Samen met Spaanse collega's zullen Duitse piloten het luchtruim van NAVO-leden Estland, Letland en Litouwen, grenzende aan Rusland, bewaken. De 'Luftwaffe' zal hiervoor twee Eurofighters inzetten.

Sinds 2004 beveiligt de alliantie het luchtruim van de drie Baltische staten, die zelf niet over gevechtsvliegtuigen beschikken.

Verder zullen eind november ook drie Eurofighters in Roemenië worden gestationeerd als deel van een missie om de luchtpolitie in het zuiden te versterken. Tegelijkertijd blijven de Duitsers ook helpen bij de bewaking van het Slovaakse luchtruim.

Volgend jaar keert de luchtmacht van maart tot november terug naar de Baltische staten.

Zwitserland engageert zich om tussen 2024 en 2027 honderd miljoen Zwitserse frank (zo'n 103 miljoen euro) te investeren in het ontmijnen van burgerzones en landbouwgrond in Oekraïne. Dat heeft de Zwitserse Federale Raad vrijdag beslist. Het bedrag laat toe om materieel aan te leveren en Oekraïense ontmijners op te leiden.

Sanering is een absolute prioriteit voor Oekraïne en een van de voorwaarden voor de wederopbouw van het land. Een derde van het grondgebied is vervuild door mijnen en andere explosieven. Dit is een gebied groter dan Engeland, Wales en Noord-Ierland.

Sinds de bevolking zich opnieuw vestigde op verlaten strijdgebieden, werden al meerdere ongevallen met mijnen gemeld. Boeren stoten op antitankmijnen terwijl ze hun akkers bewerken, waardoor het ook onmogelijk is om de akkers te gebruiken voor voedselproductie. Burgers, waaronder ook kinderen, verloren het leven door explosieven in hun tuinen of tijdens het opruimen van het puin van ingestorte huizen.

Zwitserland beschikt over een grote expertise in de strijd tegen mijnen. Het land heeft beloofd Oekraïne te ondersteunen tijdens deze humanitaire uitdaging.

Rusland heeft in de nacht van donderdag op vrijdag naar eigen zeggen elf Oekraïense drones neergehaald in regio's aan de grens met Oekraïne. Dat meldt het ministerie van Defensie op de berichtenapp Telegram. Eerder liet een lokale gouverneur al weten dat een elektriciteitsstation beschadigd werd door een drone.

"Elf onbemande toestellen werden vernietigd door de luchtafweersystemen, waarvan een boven het territorium van Kaloega en tien boven de regio van Koersk", aldus het ministerie van Defensie.  Eerder meldde het ministerie dat het twee Oekraïense drones had vernietigd boven de naburige regio Belgorod, die eveneens aan Oekraïne grenst. 

Roman Starovoit, de gouverneur van Koersk, verklaarde eveneens dat de grensregio "massaal aangevallen" werd door Oekraïense drones. In Belaya, op minder dan 25 kilometer van de grens, "liet een Oekraïense drone twee explosieven vallen op een elektriciteitsonderstation", schreef hij op Telegram. "Een van de transformatoren vloog in brand. Vijf plaatsen en een ziekenhuis zitten zonder elektriciteit. Brandweerlieden kwamen ter plaatse."

Sinds Oekraïne begin juni zijn tegenoffensief begon, krijgt Rusland regelmatig te maken met golven van droneaanvallen die vooral gebouwen beschadigen. De Russische autoriteiten hebben het belang van deze aanvallen altijd al gebagatelliseerd.

Een Oekraïense drone heeft vrijdag explosieven afgeworpen op een elektriciteitsstation in een Russisch dorp dicht bij de Oekraïense grens. Daardoor werd de stroomtoevoer naar een ziekenhuis afgesloten, meldt de gouverneur van de regio Koersk.

In Belaya, op minder dan 25 kilometer van de grens, "liet een Oekraïense drone twee explosieven vallen op een elektriciteitsonderstation", aldus Roman Staravoit op Telegram. "Een van de transformatoren vloog in brand. Vijf plaatsen en een ziekenhuis zitten zonder elektriciteit. Brandweerlieden kwamen ter plaatse."

Eerder kondigde het Russische ministerie van Defensie op Telegram aan dat het twee Oekraïense drones had vernietigd boven de naburige regio Belgorod, die eveneens aan Oekraïne grenst.

Sinds Oekraïne begin juni zijn tegenoffensief begon, krijgt Rusland regelmatig te maken met golven van droneaanvallen die vooral gebouwen beschadigen. De Russische autoriteiten hebben het belang van deze aanvallen altijd al gebagatelliseerd.

Een Poolse helikopter heeft volgens Wit-Rusland tweemaal de Wit-Russische grens overschreden. De betrekkingen tussen Polen en Wit-Rusland, bondgenoot van Rusland, zijn al een tijd gespannen.

Volgens het Wit-Russische defensieministerie vloog het toestel om 15.20 uur lokale tijd (14.20 uur Belgische tijd) een eerste keer over de grens. Om 16.22 uur lokale tijd gebeurde dat een tweede keer.

Het Poolse leger zou intussen ontkennen de grens te hebben geschonden, bericht het Russische staatspersagentschap 'Tass'.

Begin september zou er zich een soortgelijk incident hebben voorgedaan. Toen beweerde Minsk dat een Poolse legerhelikopter op 1 september kort de Wit-Russische grens zou hebben overschreden.

De spanningen tussen Wit-Rusland en Polen, dat lid is van de NAVO, zijn sterk toegenomen sinds het begin van de Russische invasie in Oekraïne in februari vorig jaar. Minsk en Warschau beschuldigen elkaar regelmatig van militaire provocaties.

Die raket die in november 2022 twee burgers in het Poolse dorp Przewodow heeft gedood, was een Oekraïense raket en geen Russische. Dat heeft de Poolse minister van Justitie bevestigd.

De explosie gebeurde op ongeveer 6 kilometer van de grens met Oekraïne, op een moment dat Rusland massale aanvallen op de Oekraïense civiele infrastructuur uitvoerde.

"Het onderzoek gevoerd door Poolse aanklagers heeft geleid tot de ondubbelzinnige mening dat de raket Oekraïens was", aldus Zbigniew Ziobro, die ook de Poolse procureur-generaal is. "Met het oog op waar de raket werd afgevuurd en door welke militaire eenheid, was het een Oekraïense raket", klonk het nog. Het ging om een raket van 'Sovjet-makelij, Russisch'.

De Poolse minister zei ook nog te betreuren dat er al 'maanden geen enkele samenwerking' van Kiev was in het onderzoek.

Ziobro wees geen verantwoordelijke aan.

De Europese ministers van Binnenlandse Zaken hebben op een vergadering in Brussel ingestemd met een verlenging van de tijdelijke bescherming voor oorlogsvluchtelingen uit Oekraïne tot 4 maart 2025.

"De Europese Unie zal de Oekraïense bevolking zo lang als nodig steunen. De verlenging van de beschermingsstatus biedt zekerheid aan de meer dan vier miljoen vluchtelingen die een veilig onderkomen hebben gevonden in de EU", zo kondigde de Spaanse minister Fernando Grande-Marlaska Gómez namens het EU-voorzitterschap aan.

Op 4 maart 2022, tien dagen na het begin van de Russische invasie van Oekraïne, hadden de lidstaten unaniem besloten de richtlijn over tijdelijke bescherming te activeren. Daardoor hoefden de Oekraïners de traditionele asielprocedure niet te doorlopen en kregen ze onmiddellijk verblijfsrecht en toegang tot huisvesting, sociale bijstand, gezondheidszorg, de arbeidsmarkt en onderwijs.

Het statuut werd eerder al eens automatisch met een jaar verlengd tot 4 maart 2024. Omdat het einde van de oorlog in Oekraïne nog niet in zicht is, had de Europese Commissie eerder deze maand voorgesteld om de tijdelijke beschermingsstatus met nog eens een jaar te verlengen.